به زندگى پربار اما كوتاه فاطمه(سلام الله علیها) از ابعاد گوناگون مى‏توان نگريست و از ديدگاههاى مختلف به نظاره نشست، آنچه در اين نوشتار در پى آنيم «بررسى سيره‌ی تربيتى‏» آن حضرت است، به عبارتى ديگر زهرا(سلام الله علیها) را بر كرسى مادرى و در كلاس خانواده و در خدمت كودكانش مى‏نگريم.

الگوى تربيت

تربيت (يعنى به فعليت درآوردن همه‌ی استعدادهاى بالقوه‌ی انسان) كار سترگ پيامبران و علت انگيزش و بعثت آنان است و تنها كسانى مى‏توانند به حقيقت اين هنر را داشته باشند كه از چشمه‏سار زلال نبوت سيراب شده و از مكتب آنان درس گرفته باشند و فاطمه(سلام الله علیها) شاخسار درخت نبوت بلكه ميوه‌ی آن درخت است از اين روى در تربيت فرزند بهترين الگو براى هر كسى است كه مى‏خواهد نقش پدرى يا مادرى خويش را به طور كامل اجرا كند و به درستى اين وظيفه‌ی سترگ بگذارد.

اكنون به نمونه‏هايى از آموزه‏هاى تربيتى زندگى زهرا(سلام الله علیها) اشاره مى‏كنيم:

1. آغاز تربيت

نكته‌ی بسيار مهمى كه بسيارى از پدران و مادران بدان توجه ندارند، اين است كه تربيت كودك و نقش‏پذيرى او از نخستين لحظات زندگى او آغاز مى‏گردد و كودك از لحظات آغازين تولد، آماده‌ی پذيرش نقشها و درسهايى است كه از طرف پدر، مادر، نزديكان و... به او ارائه مى‏شود.

بسيارى از پدر و مادرها منتظر مى‏مانند تا ساليان اوليه‌ی زندگى بهر شكلى بگذرد تا در ساليان بعد به تربيت كودكان خود بپردازند اما از دستورات اسلامى و نيز از سيره‌ی تربيتى فاطمه زهرا(سلام الله علیها) مى‏آموزيم كه پس از تولد و در اولين فرصتها بايد زمزمه‌ی توحيد در گوش كودكان طنين‏انداز شود.

روح هشيار كودك در همان اوان نيز توان درك معارف والا را دارد و اين كلمات تأثير ويژه‌ی خويش را بر روح لطيف كودك مى‏گذارند، به اين نمونه بنگريد:

چون هنگام ولادت كودك فاطمه(سلام الله علیها) فرا رسيد، رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) به اسماء بنت‏ عميس و ام‏سلمه فرمود: نزد فاطمه بشتابيد و چون كودكش به دنيا آمد، در گوش راستش اذان گوييد و در گوش چپ او اقامه بگوييد؛ زيرا با هر كودكى كه اين‌گونه رفتار شود، از شيطان ايمن مى‏ماند.

يكى ديگر از اين آموزشهاى روزهاى آغازين زندگى لالايى‏هاى فاطمه(سلام الله علیها) است، لالائى كه معمولاً همراه با در آغوش كشيدن كودك گفته مى‏شود، بهترين داروى آرامش‏بخش براى روان لطيف كودك است.

بدون شك پرآرامش‏ترين لحظات زندگى انسان و آسايش‏مندترين دقايق زندگى همان لحظه‏ها و دقيقه‏هايى است كه كودك همراه با آهنگ قلب مادر و با آواى مهرآميز او آرام‏آرام به خواب مى‏رود، اگر در اين لحظات درسهاى ايمان و معرفت، جهاد و مبارزه و انسانيت و اخلاق به كودك داده شود، بدون شك چونان نقشى بر سنگ در ضمير ناخودآگاه او جاى گرفته و سرلوحه‌ی زندگى فرداى او خواهد بود.

اينك به لالايى فاطمه(سلام الله علیها) براى كودكش توجه كنيد:

فاطمه(سلام الله علیها) به هنگام حركت دادن كودكش مى‏گفت:

حسن جانم، چونان پدرت على باش ‏و بند از پاى حق برگير خدايى را كه بخشنده‌ی نعمتها است ‏بندگى كن ‏و با خطاكاران دوستى منما.