انسان به دلیل ضعف وجودی، همیشه احساس تعلق و نوعی بندگی در وجود خود دارد. فرق بین مومنان، با کافران و مشرکان در اینجاست که عده ای مصداق خدا را درست یافته اند و عده ای خدای غیر واقعی را به بندگی اخذ کرده اند.

آنکه خدای حقیقی را یافته، می داند که باید بنده او باشد و تسلیم فرامینش گردد. چون خدای تعالی او را برای همین آفریده و همین مسیر را از او خواسته است:
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ[ذاریات/۵۶] جن و انس را جز براى پرستش خود نیافریده‌‏ام.»
«وَ أَنِ اعْبُدُونی‏ هذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ [یس/۶۱] مرا بپرستید، كه راه راست این است.»

و خدای تعالی نیز، صرف ادعای بندگی را قبول ندارد. بلکه بندگی واقعی می خواهد و مدعیان را محک می زند:
أَ حَسِبَ النَّاسُ أَن یُترْكُواْ أَن یَقُولُواْ ءَامَنَّا وَ هُمْ لَا یُفْتَنُونَ[عنکبوت/۲] آیا مردم گمان كردند همین كه بگویند: «ایمان آوردیم»، به حال خود رها مى‌‏شوند و آزمایش نخواهند شد؟!
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمَّا یَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْساءُ وَ الضَّرَّاءُ وَ زُلْزِلُوا حَتَّى یَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذینَ آمَنُوا مَعَهُ مَتى‏ نَصْرُ اللَّهِ أَلا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَریبٌ [بقره/۲۱۴] مى‌‏پندارید كه به بهشت خواهید رفت؟ و هنوز آنچه بر سر پیشینیان شما آمده، بر سر شما نیامده؟ به ایشان سختى و رنج رسید و متزلزل شدند، تا آنجا كه پیامبر و مؤمنانى كه با او بودند، گفتند: پس یارى خدا كى خواهد رسید؟ بدان كه یارى خدا نزدیك است.

حال که خدا مدعیان را محک می زند، روشن می شود که در اینجا ادعای تو خالی، فایده ای ندارد. و کسی که یاد خداست اما فرامینش را اطاعت نمی کند، مثل کسی است که متوجه امتحان کنکور در پیش روی، هست. اما هرگز برای آن مطالعه نمی کند و درس نمی خواند.
کسی که یاد خدا هست اما نماز نمی خواند یا سایر دستوراتش را عمل نمی کند، توجهش فایده ای به حال او ندارد.  این توجه در واقع یعنی دانستن و بی اعتنایی نمودن، یعنی عذر بدتر از گناه که اگر اصلاح نشود، هیچ ثمره ای به حال فرد ندارد.
و نکته ای که باید به آن توجه نمود اینکه: ذکر خدا که یکی از عبادات شمرده شده است، به معنای توجه ذهنی صرف به خدای تعالی نیست. بلکه به معنای پشتوانه قوی برای انجام فرامین و دستورات است:
امام صادق علیه السّلام فرمود: از مهمترین واجبات خداوند بر بندگان یاد خدا مى‌‏باشد، بعد از آن فرمود: مقصود من از ذكر خداوند گفتن سبحان اللَّه و لا اله الا اللَّه و اللَّه اكبر نیست اگر چه اینها هم از ذكر بشمار مى‌‏روند، مقصود از ذكر خدا آن است كه هر گاه به حلال و یا حرامى رسید خدا را فراموش نكند، اگر طاعت است به آن عمل كند و اگر معصیت است از آن دست بر دارد.[۱]
و نماز نیز از مهمترین عبادات است که مرز میان کفر و ایمان شمرده شده است:
پیامبر (ص) فرموده اند: بین العبد و بین الكفر ترك الصّلوة. میان بنده و كفر ترك نماز فاصله است.[۲]

[۱]. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‏۶۸، ص: ۲۰۴.
[۲]. نهج الفصاحة مجموعه كلمات قصار حضرت رسول ص۳۷۴.