سومين آيه كه جعل و نصب الهى امامت را مى رساند، آيه ذيل است.

وَوَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَيَعْقُوبَ نافِلَةً وَكُلاًّ جَعَلْنا صالِحينَ وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَأَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَإِقامَ الصَّلاةِ وَإيتاءَ الزَّكاةِ وَكانُوا لَنا عابِدينَ. (انبياء/73- 72)

و اسحاق و يعقوب را [به عنوان نعمتى‏] افزون به او بخشوديم و همه را از شايستگان قرار داديم. و آنان را پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما هدايت مى‏كردند، و به ايشان انجام دادن كارهاى نيك و برپاداشتن نماز و دادن زكات را وحى كرديم و آنان پرستنده ما بودند.

اين آيه در باره حضرت ابراهيم و فرزندش اسحاق و نوه اش يعقوب است.

حضرت ابراهيم طبق آيه 100سوره صافات از خداوند خواست: «رَبِّ هَبْ لِى مِنَ الصَّالِحِينَ»؛ «پروردگارا فرزندى صالح به من مرحمت كن». سر انجام وعده خداوند مستجاب شد، نخست اسماعيل و سپس «اسحاق» را به او مرحمت نمود كه هركدام پيامبر بزرگ خدا در جهت هدايت بندگان شدند.

در اين آيه خداوند همين لطف و موهبت خويش را ياد آورى مى كند و در ضمن مقام «امامت» آنان را با جمله «وجعلناهم ائمة» اعلام مى كند و مى فرمايد: ما آنها را پيشوايانى قرار داديم كه به امر ما هدايت مى كردند.

اعتراف آلوسى به «الهى بودن مقام امامت»

آلوسى يكى از مفسران بزرگ حنفى در ذيل اين آيه مى گويد: مقام امامت از مواهب الهى است كه براى امام جعل كرده و از ويژگى هاى امام اين است كه به امر خدا هدايت مى كند:

وقوله وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا يشير الى ان الامامة ايضا من المواهب وانه ينبغى ان الامام يكون هاديا بامر اللّه لا بالطبع والهوى... وقوله وَأَوْحَيْنا... يشير الى ان هذه المعاملات لا تصدر من الإنسان الا بالوحى للانبياء وبالإلهام للاولياء وان طبيعة النفس الانسانية ان تكون امارة بالسوء.

جمله «وجعلناهم ائمة يهدون بأمرنا» اشاره دارد به اين كه «مقام امامت» از بخشش هاى الهى است و سزاوار اين است كه امام به امر خدا نه از روى هواى نفس خود هدايت گر باشد... و جمله «و اوحينا اليهم...» اشاره مى كند كه اين كارها (انجام كارهاى خير، برپا داشتن نماز و پرداخت زكات) از انبياء به توسط وحى و از اولياء به واسطه الهام خدا صادر مى شود و الا طبع نفس انسانى به بدى امر مى كند.‏

الآلوسي البغدادي الحنفي، أبو الفضل شهاب الدين السيد محمود بن عبد الله (متوفاي1270هـ)، روح المعاني في تفسير القرآن العظيم والسبع المثاني، ج‏5، ص502، ناشر: دار إحياء التراث العربي – بيروت.