شاخصه های ارزشمند و زیبای بندگان خوب خدا
بسم الله الرحمن الرحيم
نشانه هاي بندگان خاص خدا
يکي از دغدغه هاي اولياي الهي در زندگي اين است که تمام اخلاق و منش خود را بر طبق خواست مولاي خود يعني خداوند تبارک و تعالي تنظيم و درست کنند. در اين خصوص بهترين منبع براي رسيدن به بهترين مولفه هاي بندگان خوب خدا استفاده از کلام الهي، يعني قرآن مجيد مي باشد. در سوره مبارکه فرقان بهترين شاخصه هاي بندگان خوب خدا معرفي شده است.
1-دوري از تکبر
اولين شاخصه اي که خداوند متعال براي بندگان خاص خود معرفي ميکند، اين است که، اين دسته ازافراد وجود خود را از کبر و غرور تهي کرده اند و کساني هستند که وقتي در روي زمين راه مي روند حتي راه رفتن اين دسته از افراد متواضعانه و بدون تکبر مي باشد.
«وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً [فرقان/63] بندگان (خاص خداوند) رحمان، كسانى هستند كه با آرامش و بى تكبّر بر زمين راه مى روند »
امام صادق عليه السلام:«اَلكِبرُ أَن تَغمِصَ النّاسَ وَتُسَفِّهَ الحَقَّ؛[1]تكبر، اين است كه مردم را تحقير كنى و حق را خوار شمارى.»
2-حلم و بردباري
دومين خصوصيت بندگان خوب خدا حلم و بردباري مي باشد، وقتي که اين دسته از افراد، در زندگي دنيايي مورد بي مهري و اذيت ديگران قرارمي گيرند، کريمانه و با صبر و حوصله از کنار اين سختي ها و ناملايمات ديگران عبورمي کنند و به خود اجازه نمي دهند که در برابر اين بي مهري ها از چار چوب اخلاقي که براي خود تعريف کرده اند خارج شوند .« وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً[فرقان/63] هنگامى كه جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گويند)، به آنها سلام مىگويند (و با بىاعتنايى و بزرگوارى مىگذرند)»
«امام على عليه السلام :اَلحِلمُ حِجابٌ مِنَ الافاتِ؛[2]بردبارى، مانعى در برابر آفت هاست.»
3-عبادت خالصانه براي خداوند
سومين شاخصه ي ارزشمند و صفت آسماني بندگان خوب خدا، اين است که به عبادت و بندگي عشق مي ورزند و خود و روح و جان خود رادر درياي زلال عبوديت و بندگي صفا و طراوت صد چندان بخشيده اند.«وَ الَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِياماً[فرغان/63]كسانى كه شبانگاه براى پروردگارشان سجده و قيام مىكنند»
« الإمامُ الصّادقُ عليه السلام: قالَ اللّه ُ تباركَ و تعالى : يا عِباديَ الصِّدِّيقينَ ، تَنَعّموا بعِبادَتي في الدُّنيا ، فإنَّكُم تَتَنعَّمون بِها في الآخِرَةِ .[3] امام صادق عليه السلام : خداوند تبارك و تعالى مى فرمايد: اى بندگان راستين من! در دنيا از نعمت عبادت من برخوردار شويد؛ زيرا در آخرت، به وسيله آن از نعمت برخوردار مى شويد.»
4-خوف و ترس از مجازات الهي
يکي ديگر از صفات اخلاقي وعالي اين اولياي الهي خوف و ترسي است که اين افراد از خداوند متعال دارند.خوف و ترسي که نشانه اي از باور و ايمان واقعي ايشان دارد. که در ظاهر خود را نشان داده است بسياري از افراد ادعاي دوستي و محبت و عاشقي به آستان باري تعالي را دارند ولي در وادي عمل هيچ گونه خوف و ترسي را در سيما و رفتار اين گروه مشاهد نمي کنيم.« (وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها كانَ غَراما[فرقان/63]و كسانى كه مىگويند: «پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، كه عذابش سخت و پر دوام است!»
«رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : مَن خافَ اللّه َ عزّ و جلّ خافَ مِنهُ كُلُّ شَيءٍ ، و مَن لَم يَخَفِ اللّه َ أخافَهُ اللّه ُ مِن كلِّ شَيءٍ[4]پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هركه از خداوند عزّ و جلّ بترسد، همه اشياء از او بترسند و هركه از خدا نترسد، خداوند او را از همه چيز بترساند»
5- اعتدال در زندگي
يکي از مدالهاي افتخاري که بر سينه بندگان خاص خدا وجود دارد، اعتدال در مسير بندگي و خاکساري به درگه دوست مي باشد. بسياري از افراد که دوست دار بندگي و دلدادگي مسير الهي هستند، در اين مسير از راه هدايت واقعي به خاطر افراط و تفريطي که انجام مي دهند خارج مي شوند « وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً[فرغان/63]و كسانى كه هر گاه انفاق كنند، نه اسراف مىنمايند و نه سختگيرى بلكه در ميان اين دو، حدّ اعتدالى دارند»
«الإمامُ الصّادقُ عليه السلام: إنَّ القَصدَ أمرٌ يُحِبُّهُ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ و إنَّ السَّرَفَ (أمرٌ) يُبغِضُهُ (اللّه ُ عَزَّ و جلَّ)[5] امام صادق عليه السلام : ميانه روى چيزى است كه خداوند عزّ و جلّ آن را دوست دارد و اسراف امرى است كه خداوند عزّ و جلّ از آن نفرت دارد.»
6-توحيد خالص
در مسير بندگي،اخلاص بدور از شرک و آلودگي حرف اول را مي زند. بندگاني که در کنار معبود خود، معبوداني را شريک راه خود قرار مي دهند هنوز به درجه عباد واقعي و بندگان مقرب در گاه ايزدي را به دست نياورده اند « وَ الَّذِينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَر[فرغان/63]و كسانى كه معبود ديگرى را با خداوند نمىخوانند و انسانى را كه خداوند خونش را حرام شمرده، جز بحق نمىكشند و زنا نمىكنند و هر كس چنين كند، مجازات سختى خواهد ديد!»
«الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ و قد سُئلَ عَن أساسِ الدِّينِ ـ : التَّوحيدُ و العَدلُ . . . أمّا التَّوحيدُ فأن لا تُجَوِّزَ عَلى رَبِّكَ ما جازَ عَلَيكَ ، و أمّا العَدلُ فأن لا تَنسِبَ إلى خالِقِكَ ما لامَكَ عَلَيهِ[6]امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به پرسش از بنياد دين ـ فرمود : بنياد دين توحيد و عدل است. توحيد به اين معناست كه آنچه را درباره خودت روا مى دانى درباره پروردگارت روا نشمارى و معناى عدل اين است كه آنچه را آفريدگارت به سبب آنها تو را نكوهش كرده است، به او نسبت ندهى.»
سخن آخر
هر چند در آیات نورانی سوره مبارکه فرقان بیش از این مولفه ها که در این نوشتار بیان شد، شاخصه های اخلاقی بندگان خوب خدا بیان شده است، ولی دراین فرصت به شش مورد از این شاخصه های ارزشمند اشاره شد شاخصه های ارزشمندی که همانند حلقهای های یک زنجیر به هم پیوسته می تواند صاحبان خود را به درجات عالی برساند،
پاورقي:
[1].الكافى(ط-الاسلاميه)، ج2، ص310
[2].غررالحكم، ح720
[3]. الكافي :ج 2/83/2
[4].ميزان الحکمه/ج 3/ص 526/ح 5461
[5].همان/ج8/ 348/ح 14885
[6].همان ج 17 / صفحه / 257حديث/ 12608
* سایت رهروان ولایت
افزودن دیدگاه جدید