واژه معجزه به معنایی که ما از آن می فهمیم، در قرآن وجود ندارد. و مصادیقی که برای معجزه می شناسیم، در قرآن "آیت" خوانده شده اند. به عنوان نمونه در داستان حضرت موسی (ع) قرآن معجزات را به عنوان "آیت" معرفی کرده است:

«فَأَراهُ الْآیَةَ الْكُبْرى‏[نازعات/۲۰] سپس موسى بزرگترین معجزه (آیت) را به او نشان داد!»

همچنین معجزات حضرت عیسی (ع) آیت خوانده شده اند:

«وَ رَسُولاً إِلى‏ بَنی‏ إِسْرائیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُكُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّینِ كَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فیهِ فَیَكُونُ طَیْراً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ وَ أُحْیِ الْمَوْتى‏ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُنَبِّئُكُمْ بِما تَأْكُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فی‏ بُیُوتِكُمْ إِنَّ فی‏ ذلِكَ لَآیَةً لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنینَ [آل عمران/۴۹] و (او را به عنوان) رسول و فرستاده به سوى بنى اسرائیل (قرار داده، كه به آنها مى ‏گوید من نشانه ‏اى از طرف پروردگار شما، برایتان آورده ‏ام من از گِل، چیزى به شكل پرنده مى ‏سازم سپس در آن مى‏ دمم و به فرمان خدا، پرنده ‏اى مى‏ گردد. و به اذن خدا، كورِ مادرزاد و مبتلایان به برص [پیسى‏] را بهبودى مى ‏بخشم و مردگان را به اذن خدا زنده مى ‏كنم و از آنچه مى ‏خورید، و در خانه‏ هاى خود ذخیره مى ‏كنید، به شما خبر مى‏ دهم مسلماً در اینها، نشانه ‏اى براى شماست، اگر ایمان داشته باشید!»

توضیح این نکته از این جهت به سوال مربوط می شود که، از منظر قرآنی معجزات، یکی از آیات الهی هستند. و روشن است که آیات الهی دیگری همیشه وجود دارند و هیچ انسانی محروم از دیدن آنها نیست. به عنوان نمونه، چند آیت (نشانه) که در قرآن بیان شده اند:

«إِنَّ فی‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ الْفُلْكِ الَّتی‏ تَجْری فِی الْبَحْرِ بِما یَنْفَعُ النَّاسَ وَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ ماءٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ بَثَّ فیها مِنْ كُلِّ دابَّةٍ وَ تَصْریفِ الرِّیاحِ وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ بَیْنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ [بقره/۱۶۴] در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و شد شب و روز، و كشتی هایى كه در دریا به سود مردم در حركتند، و آبى كه خداوند از آسمان نازل كرده، و با آن، زمین را پس از مرگ، زنده نموده، و انواع جنبندگان را در آن گسترده، و (همچنین) در تغییر مسیر بادها و ابرهایى كه میان زمین و آسمان مسخرند، نشانه‏ هایى است (از ذات پاك خدا و یگانگى او) براى مردمى كه عقل دارند و مى ‏اندیشند.»

«إِنَّ فی‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ لَآیاتٍ لِأُولِی الْأَلْبابِ[آل عمران/۱۹۰] مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانه‏ هاى (روشنى) براى خردمندان است.»

با این حساب کسی که به دنبال حقیقت است، آیات الهی همیشه درپیش روی او هست و راه یافتن حقیقت برای هیچ کس محدود نشده است. و اعتراض به نبودن معجزه، می تواند یک بهانه ای برای عدم ایمان باشد که در زمان رسول نیز کسانی از این گونه اعتراض ها و بهانه ها داشتند. و قرآن نیز بهانه آن ها را بهانه ای همیشگی برای افراد متمایل به کفر معرفی می کند، و این بهانه را بیهوده می داند:

«وَ قالَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ لَوْ لا یُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتینا آیَةٌ كَذلِكَ قالَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِثْلَ قَوْلِهِمْ تَشابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَیَّنَّا الْآیاتِ لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ[بقره/۱۱۸] افراد ناآگاه گفتند: «چرا خدا با ما سخن نمى ‏گوید؟! و یا چرا آیه و نشانه ‏اى براى خود ما نمى ‏آید؟!» پیشینیان آنها نیز، همین گونه سخن مى ‏گفتند دلها و افكارشان مشابه یكدیگر است ولى ما (به اندازه كافى) آیات و نشانه‏ها را براى اهل یقین (و حقیقت‏ جویان) روشن ساخته ‏ایم.»

بنابراین کسی که معجزه را برای اعتقاد به خدا می جوید، این معجزات همیشه در پیش روی او هست.

اما معجزه به معنای مصطلح در علم کلام، همیشه در جلوی چشمان نیست. و این معجزه امری نیست که وجود خدا را اثبات کند. بلکه برای کسانی که به خدا معتقد هستند، نشان دهنده صداقت ادعای پیامبر الهی است. و به کمک آن پیامبر صادق را از افراد دروغگو (متنبی) می شناسند. این نوع آیت یا معجزه نیز، انواعی دارد.

 بعضی از اقسام آن، برای افراد محدودی انجام شده و حتی تمام افراد هم زمان پیامبران نیز آن را ندیده اند. اما همه افراد می توانند از آن استفاده کنند، چونکه خبر انجام این معجزات به گونه ای یقین آور، منتشر شده است.

و بعضی از اقسام آن نیز محدود به دوره زمانی زندگی پیامبر نیست. مثل قرآن که معجزه جاوید رسول اکرم (ص) است و تا قیامت باقی است.