خدای متعال که خالق و مالک بهشت است، برای ورود به بهشت دو شرط قرار داده است: ایمان و عمل صالح

«وَ أُدْخِلَ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ[ابراهیم/۲۳] و كسانى را كه ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، به باغهاى بهشت وارد مى‏ كنند باغهایى كه نهرها از زیر درختانش جارى است به اذن پروردگارشان، جاودانه در آن مى‏ مانند.»

در واقع این گونه نیست که هر مسلمانی  وارد بهشت شود و تنها کسانی مستحق بهشت هستند که قلبشان و عملشان همان گونه است که خدای متعال از آنها خواسته است. و کسانی که نور حقیقت را دیده اند و به آن پشت کرده اند، تنها خودشان مستحق ملامت و سرزنش می باشند.

و اگر عده ای وجود داشته باشند که هرگز راهی برای فهم حقیقت نداشته اند، حساب کار آنها با خدای متعال است که می فرماید:

«فَأُولئِكَ عَسَى اللَّهُ أَنْ یَعْفُوَ عَنْهُمْ وَ كانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُوراً[نساء/۹۹] ممكن است خداوند، آنها را مورد عفو قرار دهد و خداوند، عفو كننده و آمرزنده است.»

و اینکه تصور کنیم ممکن است عده ای بدون داشتن ایمان صحیح و در عین پشت کردن به خدا، از خدای متعال طلبکار باشند، تصور غلطی است. چون تقرب به خدای متعال، مشروط به نیت الهی است و اگر تصور می کنیم کسی با خدا ارتباطی ندارد، چگونه می توانیم بگوییم که کاری را برای خدای متعال انجام داده است که طلبکار مزد باشد.

کسانی که از نظر ما کارهای خوبی انجام داده اند، بدون اینکه اعتقادی صحیح داشته باشند، طالب مزدی بوده اند که در همین دنیا معنا می شده است. مثل شهرت، ثروت، محبوبیت و ... و طبیعتا مزد آنها نیز در این دنیا معنا می شود:

«مَنْ كانَ یُریدُ الْعاجِلَةَ عَجَّلْنا لَهُ فیها ما نَشاءُ لِمَنْ نُریدُ[اسراء/۱۸] آن كس كه (تنها) زندگى زودگذر (دنیا) را مى‏ طلبد، آن مقدار از آن را كه بخواهیم- و به هر كس اراده كنیم- مى‏ دهیم.»

علاوه بر اینکه مزد در درگاه الهی به تناسب استعدادهای داده شده و کار انجام شده، داده می شود. و کسی که ذاتا روحیه ای بخشنده داشته، یا ذاتا جویای علم بوده است، یا روحیه لطیف او سبب توجهش به نیازمندان شده است، صرف عملش ملاک نیست. و چه بسا او در مقابل سرمایه ای که خدای متعال به او در این جهات داده است، کوتاهی نیز کرده باشد.

هر چند ممکن است فضل خدای متعال کسانی را که لایق نیستند نیز در بر گیرد، همان گونه که رسول خدا (ص) درباره حاتم طایی به پسرش می فرمایند: خداوند عذاب‏ را به خاطر سخاوت از پدرت دور كرده است.[۱]