مسیر زندگی بشر، مسیری هموار و بی چالش نیست. بلکه در این مسیر، دست اندازهای بسیاری قرار داده شده است تا حقیقت درونی هر فرد را بر ملا نماید.

در واقع بشر در زندگی خود، همیشه مخاطب دو دعوت از سوی جنود رحمانی و جنود شیطانی است، تا استقامتش در ایمان و عملی کردن ادعایش، ظهور یابد.

از همین زاویه نگاه، چرایی اذن خدای متعال به شیطان برای ایجاد شبهات فهمیده می شود. خدای متعال در کنار ارسال رسولان برای دعوت بشر به سمت حقیقت، دست جناح شیطانی را باز گذاشته و اجازه داده است که آنان نیز با سخنانی فریبنده و آراسته، کسانی که حقیقتا مومن نیستند را به دنبال خود بکشانند:

«وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَياطينَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ يُوحي‏ بَعْضُهُمْ إِلى‏ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما يَفْتَرُونَ  * وَ لِتَصْغى‏ إِلَيْهِ أَفْئِدَةُ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ لِيَرْضَوْهُ وَ لِيَقْتَرِفُوا ما هُمْ مُقْتَرِفُونَ[انعام/۱۱۲-۱۱۳] اينچنين در برابر هر پيامبرى، دشمنى از شياطين انس و جنّ قرار داديم آنها بطور سرى (و درگوشى) سخنان فريبنده و بى‏ اساس (براى اغفال مردم) به يكديگر مى ‏گفتند و اگر پروردگارت مى‏ خواست، چنين نمى‏ كردند (و مى‏ توانست جلو آنها را بگيرد .) بنا بر اين، آنها و تهمتهايشان را به حال خود واگذار! نتيجه (وسوسه‏ هاى شيطان و تبليغات شيطان‏ صفتان) اين خواهد شد كه دلهاى منكران قيامت، به آنها متمايل گردد و به آن راضى شوند و هر گناهى كه بخواهند، انجام دهند.»

اما فعالیت های شیطان هرگز نمی تواند مومنان حقیقی را از راه باز دارد! چرا که تمام القاهای شیطانی، باطل می شوند و تنها کسانی از آن القاها تبعیت می کنند، که حق جو نیستند. بلکه به دنبال بهانه ای می گردند تا زشتکاری های خویش را توجیه کنند و برای این کار از سخنان فریبنده شیطان استفاده می کنند:

«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِيٍّ إِلاَّ إِذا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّيْطانُ في‏ أُمْنِيَّتِهِ فَيَنْسَخُ اللَّهُ ما يُلْقِي الشَّيْطانُ ثُمَّ يُحْكِمُ اللَّهُ آياتِهِ وَ اللَّهُ عَليمٌ حَكيمٌ[حج/۵۲] هيچ پيامبرى را پيش از تو نفرستاديم مگر اينكه هر گاه آرزو مى‏ كرد (و طرحى براى پيشبرد اهداف الهى خود مى‏ ريخت)، شيطان القائاتى در آن مى‏ كرد امّا خداوند القائات شيطان را از ميان مى‏ برد، سپس آيات خود را استحكام مى ‏بخشيد و خداوند عليم و حكيم است.»

بدعت ها و انحراف ها نیز همین گونه است. خدای متعال همیشه اساس حق را در جامعه بشری، با به کار گیری اولیای خویش حفظ می کند و اگر کسی واقعا طلب حق باشد، به آن نایل خواهد آمد. اما آنان که در دلشان ایمانی حقیقی وجود ندارد، و هوا پرست هستند، اسیر شیطان شده و از باطل تبعیت می کنند. که حضرت علی (ع) می فرمایند: همانا آغاز پديد آمدن فتنه ‏ها، هوا پرستى، و بدعت گذارى در احكام آسمانى است، نوآورى‏ هايى كه قرآن با آن مخالف است.؟[۱]

پس هر آنچه درباره نیاز بشر به دین، و فطری بودن آن و مستحکم بودن و عقلانی بودنش گفته می شود، درباره دین اصیل و تحریف نیافته است. که خدای متعال آن را برای بشر حفظ می کند. و در دسترس بشر است. هر چند که در کنار آن، ادیانی با انواع و اقسام آلودگی ها و انحراف ها بروز می یابند و کسانی را به خود مشغول می کنند.

[۱]: نهج البلاغه، خطبه ۵۰