ايدئولوژى تفاهم بين المللى

پيامبر اسلام برخلاف زمامداران خودسر جهان، كه به منظور كشورگشايى و استثمار نيروهاى انسانى و به دست آوردن ثروت ملل ديگر به جنگ اقدام مى كنند، دست به شمشير نمى زد. بلكه بامشعل كتاب و قانون پيش مى رفت و تنها شمشير را در مورد ضرورى; براى جلوگيرى از ظلم و ستم، از بين بردن خارهاى سر راه و برافراشتن پرچم حق و عدالت به كار مى برد.

نبردهاى زمان پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) به جهت بركنار كردن مردمان سودجو بود كه به بندگان پاك خدا ستم روا مى داشتند و از نشر حقايق و عقايد اسلامى جلوگيرى مى كردند. و نيز براى آن كه بشر بتواند در سايه ى حكومت عدل و انصاف به ايدئولوژى تفاهم بين المللى لباس عمل بپوشاند.

آيا چنين جنگى رامى توان نامشروع دانست؟ بديهى است كه اين مبارزات براى هر پيامبرى ضرورى و لازم است و هر خردمندى آن را مى ستايد زيرا رسيدن به هدف به جز اين راه ديگرى ندارد.

حضرت عيسى چون مدت رسالتش كوتاه بود و شرائط، مساعد نبود دست به شمشير نزد، و گرنه او هم علف هاى هرزه ى اجتماع را نابود مى ساخت.

«دستگاه تبشيرى مسيحيت» براى آنكه روحيه ى ملل اسلامى را ضعيف كند و روح مبارزه با استعمار و فساد را در آنان بميراند و از گسترش روز افزون اسلام جلوگيرى به عمل آورد. جنگهاى پيامبراسلام را واژگونه تفسير مى كند و آمار مقتولين را هولناك نشان مى دهد تا بدين وسيله جنايات ارباب كليسا را در محاكم تفتيش عقايد و جنگهاى صليبى - با ميليونها كشته ى بى گناه آن - كوچك و طبيعى جلوه دهد.

ما نخست، انگيزه ى نبردهاى معروف پيامبر و در آخر آمار كشتگان تمام جنگهاى زمان پيغمبر را به طور اختصار بيان مى كنيم. تا حقيقت روشن گردد و خوانندگان عزيز فلسفه ى جنگ هاى اسلامى را دريابند و نيز بدانند كه تعداد مقتولين چه رقم كوچكى را تشكيل مى دهد.

1 - جنگ بدر

پيامبر اسلام و يارانش پس از بعثت، سيزده سال در مكه مورد شكنجه و آزار قريش قرار گرفتند و سرانجام پيامبر زادگاه خود را ترك گفت و به مدينه هجرت كرد. ولى كفار مكه دست از كارشان برنداشتند و مسلمانان بى دفاع مكه را آزار مى دادند و نمى گذاشتند آنان از مكه هجرت كنند(1).

از طرف ديگر تصميم گرفته بودند مدينه را در يك محاصره ى شديد اقتصادى قرار دهند و غدغن كردند كه هيچ يك از كاروانها آذوقه براى مدينه حمل نكنند. اين محاصره مدّتى طول كشيد، اهالى مدينه به زحمت و عسرت افتادند و براى آوردن آذوقه مجبور بودند تا سواحل درياى سرخ بروند(2).

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- بحارالانوار، ج 19، ص 143.

2- محمدستاره يى كه در مكه درخشيد، ص 92.

 

ابوجهل نيز، پس از هجرت پيامبر(صلى الله عليه وآله) طى نامه ى خشونت آميزى به آن حضرت اخطار كرد در انتظار حمله ى قريش باشد(1).اين جا بود كه خداوند فرمود آنان كه مورد هجوم و تجاوز واقع شده اند مى توانند در برابر به جنگ و دفاع بپردازند، خداوند قادر است آنان را كه از شهر و ديار خود به جرم يكتاپرستى بيرون رانده شده اند يارى كند(2).

 

پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله)در سال دوم هجرت براى حفظ اسلام و دفاع از حقوق حياتى مسلمانان و خنثى كردن نقشه هاى قريش به پا خاست و سرانجام در «بدر» در برابر لشكريان قريش قرار گرفت و مسلمانان بااين كه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- بحارالانوار، ج 19، ص 266 - 265 .

2- مضمون آيه ى 39 - 40 سوره ى حج.

 

جمعيتشان يك سوم كفّار بود با نيروى ايمان و يارى خداوندآنها را شكست دادند(1).

 

2 - جنگ احد

چون گروهى از كفّار در جنگ بدر كشته شده بودند، قريش ساز وبرگ جنگ را فراهم كرد و به عنوان انتقام در سال سوّم هجرت رهسپار مدينه شد و با ارتش اسلام در احد روبرو گرديد. در اين جنگ چون عده يى از مسلمانان به راهنمايى پيامبر گوش نداند; به نفع اسلام انجام نشد(2).

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- كامل ابن اثير، ج 2، ص 118 - اعلام الورى، ص 76.

2- طبقات - قسمت اول - صص 27 - 29 .

 

 

 

3 - جنگ احزاب (خندق)

در سال پنجم هجرى گروهى از يهوديان«بنى النضير» به مكه رفتند و قريش رابر ضد اسلام و مسلمين تحريك كردند. قريش از فرصت استفاده كرد و لشكر انبوهى از گروههاى مختلف تشكيل داد و به سوى مدينه حركت كردند.

مسلمانان براى حفظ مركز اسلام (مدينه) دور شهر را خندق كندند و در برابر ده هزار دشمن صف بستند. حضرت على (عليه السلام) ; سردار آنان را از پا درآورد و سرانجام جنگ به نفع مسلمين تمام شد(1).

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- طبرى، ج 3، ص 1463 - 1476 .

 

4 - جنگ بنى قريظه

 

بنى قريظه(1)با پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) پيمان صلح و سازش بسته بودند ولى در جنگ خندق پيمان شكنى كردند و به كمك قريش پرداختند(2)و چون از نظر پيامبر; افرادى خطرناك شناخته شدند چاره يى جز اين نبود كه از ميان ميان برداشته شوند.

پس از جنگ احزاب پيغمبر(صلى الله عليه وآله) دستور دادند لشكر اسلام به سوى بنى قريظه حركت كند. مدت 25 روز آنان در محاصره ى مسلمانان بودند و سرانجام تسليم شدند. طايفه ى اوس از پيغمبر خواهش كردند تا از خونشان در گذرد; حضرت فرمود: آيا راضى هستيد «سعدمعاذ» كه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1-از يهوديان اطراف مدينه .

2-بحارالانوار، ج 20، ص 191 و طبرى، ج 3، ص 1472 .

 

يكى از بزرگان شماست درباره ى شما حكم كند؟ همه پذيرفتند به اميد اين كه سعد از آنها جانبدارى خواهد كرد ولى سعد معاذبه كشتن مردان جنگى و تقسيم اموال و اسيرى زنانشان حكم كرد پيغمبر(صلى الله عليه وآله) فرمود حكم سعد همان حكمى است كه خداوند درباره ى اين افراد صادر فرموده استو تمام جنگجويان آنان كشته شدند(1).

 

5 - جنگ بنى المصطلق

«بنى المصطلق» گروهى از قبيله ى خزاعه بودند كه برضد مسلمانان به اقداماتى دست زدند.

پيامبراسلام(صلى الله عليه وآله)از توطئه آنها باخبر شد و بالشكرى به سويشان حركت كرد تا از خطر آنان جلوگيرد و در

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- طبرى، ج 3، ص 1487 - 1493 .

 

محلى به نام «مريسيع» با آنان جنگيد و در اين پيكار پيروز شد.اين جنگ درسال 6 هجرى اتفاق افتاد(1).

 

6 - جنگ خيبر

در قلعه هاى خيبر گروه زيادى از يهوديان زندگى مى كردند كه بامشركان روابط نظامى و اقتصادى داشتند و چون امنيت مسلمانان از سوى آنان تهديد مى شد در سال هفتم هجرى مسلمانان به خيبر كه ستاد مركزى دشمن به شمار مى آمد حركت كردند و پس از محاصره و جنگ، يهوديان تسليم حكومت اسلامى شدند(2).

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- كـامل ابن اثير، ج 2، ص 192 - طــبرى، ج 3، ص 1511 .

2- كامل ابن اثير، ج 2، ص 216 - طبقات، ج 2، قسمت اول ص 78 - 77. طبرى، ج 3، ص 1575 - 1584 .

 

7 - جنگ موته

 

در سال هشتم هجرى پيامبراكرم(صلى الله عليه وآله) حارث بن عمير را با نامه يى به سوى پادشاه بصرى(1)فرستاد ولى هنگامى كه نامه رسان حضرت به موته رسيد، او را كشتند. مسلمانان به دستور پيامبرخدا(صلى الله عليه وآله) به طرف دشمن حركت كردند و سرانجام در موته با لشكر «هرقل» پادشاه روم كه از صد هزار رومى و غير رومى تشكيل شده بود، برخورد كردند و جنگ سختى ميان آنان در گرفت در اين جنگ «زيدبن حارثه»، «جعفربن ابيطالب»، و «عبدالله بن رواحه» سرداران لشكراسلام كشته شدند و مسلمانان نتوانستند در برابر كفّار مقاومت

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- محلى است در شام .

 

كنند و به مدينه بازگشتند(1).

 

8 - فتح مكه

قريشى ها در پيمان صلح حديبيّه با پيامبر(صلى الله عليه وآله)قرار بسته بودند كه نسبت به مسلمانان و هم پيمانان آنها تجاوز و تعدّى نكنند، ولى آنان پيمان خود را شكستند و باقبيله ى «بنى بكر» همكارى كردند تا قبيله ى «خزاعه» را كه هم پيمانان مسلمين بودند نابود سازند. پيامبراسلام(صلى الله عليه وآله) براى جلوگيرى از تجاوز آنان بپاخاست و سرانجام بى خبر به طرف مكه حركت كرد و با تدبير صحيحى وارد مكه شد و شهر مكّه را فتح كرد و به زيارت خانه خدا رفت و خطابه ى تاريخى خود را ايراد نمود و اعلام داشت: آگاه باشيد كه شما براى پيامبر(صلى الله عليه وآله)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- طبقات، ج 2 قسمت اول، ص 94-92 .

 

بد همسايگانى بوديد، به تكذيب او پرداختيد و اذيّت كرديد و ما را از ديارمان رانديد و به آن هم راضى نشديد و حتى در مدينه و غير آن از ما دست برنداشتيد و با ما مقاتله كرديد; برويد همه ى شما آزاديد(1).

 

اين گذشت و بزرگوارى موجب شد كه مردم مكه به اسلام روآوردند. در اين فتح پيامبر اسلام به مسلمانان دستور داد كه جنگ نكنند مگر به عنوان دفاع و جلوگيرى از تجاوز مشركين. ولى ريختن خون هشت نفر مرد و چهار زن را جايز اعلام فرمود، و از اين عده چهار نفر كشته شدند و تنها زد و خوردى كه رخ داد. بين سپاه خالد و عده يى از مشركين بود كه به سركردگى عكرمة بن ابى جهل مى جنگيدند و عده يى كشته

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- اعلام الورى، ص 112 - 104 و بحار،ج 21، ص 106 .

 

شدند(1).

 

9 - حنين وطائف

قبيله ى هوازن لشكرى برضد اسلام تشكيل دادند، پيامبر(صلى الله عليه وآله) از موضوع باخبر شد و با12هزار نفر به سراغ آنان رفت و در وادى حنين جنگ شروع شد و سرانجام كفّار شكست خوردند و تسليم شدند(2).

پس از اين جنگ حضرت(صلى الله عليه وآله) متوجه طائف شد تا قبيله ى «ثقيف» را كه با «هوازن» هم دست شده بودند سركوب كند ولى پس از مدتى محاصره از فتح آنجا صرف نظر كرد و به مكه مراجعت فرمود(3).

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 - كامل ابن اثير، ج 2، ص 247 - 250.

2- بحارالانوار، ج 21، ص 149 .

3- سيره ى ابن هشام، جزء 3 و 4، ص 482 .

 

و جز اين جنگ ها چندين سفر تبليغى و جنگ هاى كوچك ديگرى در زمان پيامبراسلام پيش آمد و اينك ارقام مقتولان (مسلمان و كافر) را در همه ى جنگ هايى كه در زمان پيامبر عزيز اسلام(صلى الله عليه وآله)اتفاق افتاد بنا بر مدارك معروف و مشهور تاريخ، در جدول زير ملاحظه مى كنيد.

 

 

جنگها /تاريخ الخميس /سيره اى ابن هشام/ تاريخ يعقوبى /طبقات / بحارالانوار / تاريخ طبرى

 

بدر                 84                   84                      86           84           84             84

احد                 93                  92                      90           109         109            70

خندق               9                    9                       14           11            9               9

بنى قريظه      800                 850                     750         700         900           850

بنى المصطلق  12                   -                          -           10           10              -

خيبر               32                  23                         -           98            -               -

موته               21                  13                         -           13            -               3

فتح مكه          39                  20                         -           33            -              21

حنين و طائف   96                  101                        -           87          112            85

بقيه ى جنگه  250                  122                       -           119         333          210

 

توضيح :

1 - اين آمار در هريك از مدارك فوق بامراعات اعداد حداكثر در موارد اختلاف تنظيم شده است و هر جا كه نتوانسته ايم اعدادى پيدا كنيم جايش خالى مانده است.

2 - تاريخ الخميس كه يكى از مدارك آمارگيرى ما مى باشد مجموعه يى است كه از دهها كتاب تفسير و حديث و تاريخ انتخاب شده است.

ارقام ناچيزى كه در جدول آمار ملاحظه مى شود، هيچگاه قابل مقايسه با ارقام مقتولين جنگهاى مذهبى و صليبى مسيحيان نيست.

خواننده ى محترم ملاحظه فرموديد كه هيچ يك از جنگهاى زمان پيامبر(صلى الله عليه وآله) به خاطر كشورگشايى و انتقام و تجاوز صورت نگرفته بود، بلكه فقط براى جلوگيرى از تجاوز پيمان شكنان و حفظ استقلال و دفاع از حريم مسلمين و اعتلاى كلمه ى حق بوده است.

دكتر گوستاولوبون از قول «ميشود» نقل مى كند:

«اسلام كه جهاد را واجب كرده است مردم را نسبت به پيروان مذاهب ديگر به انصاف و عدالت و گذشت دعوت مى كند و به آنان آزادى مذهبى مى دهد(1)».

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- تمدّن اسلام و عرب، ص 148 .

 

   تشويق به جهاد در آئينه كلام على (عليه السلام)

 

ومن خطبه له عليه السلام استهناض الناس تشويق به جهاد از خطبه هائى كه حضرت ايراد فرموده و در آن تشويق به جهاد نموده اند.

ألا وإِنىّ قد دعوتكم إلى قتال هؤلإ القوم ليلاً و نهاراً، وسرًّا و اِعلاناً، وقلت لكم: اغزوهم قبل أن يغزوكم، فوالله ما غُزي قومٌ قطّ في عُقْرِ دارهم الاّ ذلُّوا. فتواكلْتم وتخاذَلْتم حتّى شُنّت عليكم الغارات، ومُلكت عليكم الاوطان.

آگاه باشيد من شب و روز، پنهان و آشكار، شما را به مبارزه اين جمعيت (معاويه و پيروانش) دعوت كردم و گفتم پيش از آن كه با شما بجنگند با آنان نبرد كنيد.

به خدا سوگند هر ملتى در درون خانه اش مورد هجوم دشمن قرار گيرد حتماً ذليل خواهد شد(و تنها جمعيتى در نبرد با دشمنان ، پيروز مى گردند كه به استقبال آنها بشتابند) ولى شما سستى به خرج داديد و دست از يارى برداشتيد، تا آنجا كه دشمن پى درپى به شما حمله كرد و سرزمين شما را مالك شد.

و هذا أخو غامِد و قدوردت خيلُه الانبار، وقد قتل حسّان بن حسّان البكري، وأزال خيلكم عن مسالحها، ولقد بلغني أنّ الرّجل منهم كان يدخل على المرأة المسلمة، والاخرى المعاهدة، فينتزع حجلها و قُلْبها وقلائدها ورِعاثَها، ما تمتنع منه إلاّ بالاسترجاع والاسترحام. ثم انصرفوا وافرين مانال رجلاً منهم كَلْمٌ، ولا أُريق لهم دمٌ; فلو أنّ امراً مُسْلماً مات من بعد هذا أسفاً ما كان به ملوماً، بل كان به عندي جديراً; اكنون بشنويد: (يكى از فرماندهان لشكر غارتگر معاويه) از «بنى غامد» حمله به (شهر مرزى) «انبار» كرده است، و نماينده و فرماندار من« حسام بن حسان بكرى» را كشته و سربازان و مرزبانان شما را از آن سرزمين رانده است.

به من خبر رسيده كه يكى از آنان به خانه زن مسلمان و زن غير مسلمانى كه در پناه اسلام، جان و مالش محفوظ بوده، وارد شده و خلخال، دستبند، گردن بند و گوشواره هاى آنها را از تن شان بيرون آورده است ...

در حالى كه هيچ وسيله اى براى دفاع، جز گريه و التماس كردن نداشته اند، آنها باغنيمت فراوان برگشته اند بدون اين كه حتى يك نفر از آنها زخمى گردد و يا قطره اى خون از آنها ريخته شود.

اگر به خاطر اين حادثه مسلمانى از روى تأسف بميرد ملامت نخواهد شد، و از نظر من سزاوار و بجاست!   

 

برگرفته از نشریات در راه حق