اجتهاد در مقابل نص: 32 - عمر بن خطّاب از ارث بردن غير عرب جلوگيرى مى كرد

اجتهاد در مقابل نص: 32 - قانون ارث شامل عرب و غير عرب است

خداوند در قرآن مجيد مى فرمايد: ((لِلرّجالِ نَصيبٌ مِمّا تَرَكَ الْوالِدانِ والاْ قْرَبُونَ وَ لِلنّساءِ نَصيبٌ مِمّا تَرَكَ الْوالِدانِ وَالاْ قرَبُونَ مِمّا قَلَّ مِنْهُ اَوْ كَثُرَ نَصيباً مَفرُوضاً(415)؛

يعنى: ((براى مردان (پسران) بهره اى است از آنچه پدر و مادر و خويشان مى گذارند، و براى زنان (دختران) نيز بهره اى است از آنچه پدر و مادر و خويشان - كم يا زياد - مى گذارند، اين بهره از سوى خداوند، واجب است)).

و مى فرمايد: ((يُوصيكُمُ اللّهُ فى اَوْلادِكُمْ لِلَّذكَرِ مِثْلُ حَظِّ الاْنْثَيَيْنِ))(416)؛

يعنى: ((خداوند درباره فرزندانتان شما را سفارش مى كند كه به پسران دو برابر دختران سهم بدهيد)).

آيات فرائض و مواريث همگى به همين نسق و تمام آنها مطلق مى باشند و همه آنها نيز در سوره نساء است.

گفتار پيغمبر - صلّى اللّه عليه وآله - در اين مورد نيز به همين نحو است. و عموم مسلمين از نظر نص و فتوا بر آن اجماع دارند.

امام جعفر صادق - عليه السّلام - مى فرمايد: ((اسلام عبارت است از گواهى به يگانگى خداوند و تصديق پيغمبر خدا - صلّى اللّه عليه وآله -، خون مسلمان نيز به همين دو كلمه محفوظ مى ماند، و احكام ازدواج و طلاق و ارث نيز بر همين پايه استوار است)).

امام محمد باقر - عليه السّلام - در صحيح حمران بن أ عين مى فرمايد: ((و اسلام چيزى است كه از گفتار يا كردار پديد مى آيد و اسلام بر آن استوار است. و همين نيز موجب حفظ خونها مى شود. قوانين ارث و مباح بودن ازدواج نيز بر آن پايه قرار دارد. مسلمانى به اين است كه افزون بر آنها، همگى نماز بخوانند و زكات بدهند و ماه رمضان را روزه بگيرند و حج خانه خدا كنند. و بدينگونه از كفر در آيند و به نور ايمان رهنمون گردند)).

ولى مالك بن انس در ((موطأ)) از ثقه اى روايت كرده است كه از سعيد بن مسيّب شنيده است كه مى گفت: ((عمر بن خطّاب از ارث بردن غير عرب جلوگيرى مى كرد مگر اينكه آنها در ميان عرب متولد شده باشند!!)).

و مالك مى گويد: اگر زنى باردار از سرزمين دشمن به ميان مسلمين آمد و در آنجا وضع حمل كرد، بچه تعلق به او دارد و طبق قانون خدا، اگر مادرش مُرد از او ارث مى برد، و مادر نيز از وى ارث خواهد برد(417).

افزودن دیدگاه جدید