می‌گویند شخصي که زنا کرده و مرتکب گناهي شده است، بعداً با عيال او هم زنا مي کنند! یعنی همین کار با ناموس او انجام می‌شود و اين همان اثر و ضعی گناه اوست. این مسأله چگونه با عدالت خداوند سازگار است؟! خداوند که اين عذاب را قرار داده چرا عذاب با آن شخص گناهکار انجام نمي‌شود؟! اگر شخص گناه کرده است چرا زنش يا دخترش باید تقاص بپردازند؟!

پاسخ :

نقد و بررسی:
زنا يکي از گناهان کبيره است که در روایات دینی به کبيره بودنش تصريح شده است. علاوه بر آیات قرآن، روایات متعددی از امام صادق ـ عليه السلام ـ1 امام کاظم ـ عليه السلام ـ امام رضا ـ عليه السلام ـ و امام جواد ـ عليه السلام ـ به دست ما رسیده که همه به این مسأله اشاره فرموده‌اند. در این روایات امامان علیهم السلام براي کبيره بودنش به آيه 68 سوره فرقان متمسک شده‌اند که مي‌فرمايد: "از جمله صفات بندگان خدا آن است که نپرستند و نخوانند با خداي به حق، خداي ديگري را (يعني مشرک نباشند) و آن نفسي که خداوند کشتنش را حرام فرموده نکشند و زنا نکنند و کسيکه اين‌ها را مرتکب شود (شرک، قتل، زنا) ببيند جزاي خود را! شکنجه‌اش در روز قيامت دو چندان است و هميشه به خواري در آتش است".
بر اساس روایات اهل بیت علیهم السلام زنا علاوه بر آثار اخروي، آثار دنيوي هم دارد. بعضي آثار آن طبق این گونه روايات به خود فرد بر مي‌گردد و برخی در صورت شیوع جامعه را هم فراخواهد گرفت. امام باقر ـ عليه السلام ـ فرمود: زنا شش اثر دارد: سه اثر در دنيا و سه اثر در آخرت. اما آثار دنيوي زنا: 1. نور صورت و آبرو را مي برد. 2. رزق را کم مي‌کند؛ 3. مرگ را نزديک مي‌کند.
و اما آثار اخروي آن: 1. غضب پروردگار، 2. سختي حساب، 3. جاودان ماندن در آتش را به دنبال دارد.2
حضرت رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمودند: هرگاه پس از من زنا زياد شود مرگ ناگهاني زياد مي‌شود.3 این یکی از آثاری است که در صورت شیوع آن، تمام جامعه را در فرا مي‌گيرد. همچنین مکتوب امام صادق ـ عليه السلام ـ است که فرمود: خداوند زنا را حرام فرموده براي اين که سبب فسادهايي مانند قتل نفس و از بين رفتن نسب‌ها و ترک تربيت اطفال و به هم خوردن ارث مي‌شود.4
بر اساس حکمت و عدالت خداون هر کسی تاوان عمل خود را خود باید بپردازد و هیچ‌گاه کسی به خاطر عمیل دیگری کیفر نمی‌شود. البته در صورتی که کسی مکلف به نهی از منکر باشد و به آن بی‌اعتنایی کند یا به گناه دیگری راضی باشد ممکن است همپای او به عقوبت عملش گرفتار شود ولی بازهم این کیفر کیفر ترک نهی از منکر یا رضایت به گناه است نه کیفر گناه دیگری!!! با همه اين اوصاف لازمه اينکه نعوذ بالله کسي مرتکب زنا شود اين نيست که با ضرورتا و بدون این که همسرش خود بخواهد و اراده کند با او هم زنا کنند. نظام عالم هستي، نظام عِلّي و معلولي است و بايد بين علت و معلول سنخيّت و هماهنگي و ربط وجود داشته باشد. خداوند متعال هم در قرآن کريم مي فرمايد: "هيچ گنه‌کاري بار گناه ديگري را به دوش نمي‌کشد".5
اينکه در بعضي روايات اشاره شده که "... زنا نکنيد که زنان‌تان زنا مي‌دهند" را به دو گونه می‌توان تفسیر کرد: 1. از اين روايات استفاده مي‌شود که زن از روي اختيار خودش زنا مي‌دهد و نه از روي اکراه. پس جبري در کار نيست که اگر فردي مرتکب زنا شود ناچاراً با زن يا دخترش زنا مي‌کنند اگر چه آنان مايل نباشند!!! از طرف دیگر اگر ناموس زناکار هم به زنا مبتلا شود اين چنين نيست که در آخرت، با این بهانه که چون شوهرم یا پدرم زنا کرده بود من هم مبتلا شدم، از مؤاخذه رها شوند؛ بلکه به خاطر اينکه گناه‌شان از روي اختيار بوده باید پاسخ‌گوی کرده خویش باشند.. زيرا عذاب به عملي تعلق مي‌گيرد که از روي علم و اختيار باشد. بر پایه تحقیقات روان‌شناسی بر اين باورند که رفتار و گفتار زن و شوهر در استحکام بخشيدن به نظام خانواده و عدم آن، تأثير مستقيم دارد؛ پس وقتی فردي مرتکب زنا شود و خود را بي قيد و بند بداند ممکن است زن هم در مقابل با خود بگويد که چرا او آزاد باشد و من خود را محدود کنم. من هم مي‌خواهم آزاد و بي قيد و بند باشم و این مسأله موجب ورود او در روابط نامشروع شده و در نهایت مرتکب زنا بشود. اين تحقیقات خود مؤيّد روايت است. نکته دیگر این است که وقتی مردان برای ارضای نیازهای جنسی خود به سمت زنا و روابط نامشروع روی آورند، به طور طبیعی، کم کم روابط عاطفی و جنسی خود را با همسر کاهش داده و به زنا عادت می‌کنند. معطل ماندن نیازهای زنان و احساس ناکامی آن‌ها در روابط زناشویی از مهم‌ترین عوامل گرایش آن‌ها به سمت روابط نامشروع و زناست.
2. منظور از اين روايات و امثال آن‌ها اين است که مرتکب زنا نشويد که اگر اين گناه در جامعه رواج پيدا کند دامان شما را نيز خواهد گرفت اگر چه ميل و رضايت به آن نداشته باشيد. زيرا کارهايي که يک فرد انجام مي‌دهد امکان دارد کم کم فراگير شده و تبديل به سنت و رفتاری شایع شوند.
اگر فردی مرتکب زنا شد بايد توبه کند و تصميم بگيرد که هرگز به دنبال آن نرود. خداوند ارحم الراحمين است و توبه‌پذیر و ان شاء الله مشمول غفران الهي خواهد شد؛ طبق روايات متعدد، مرتکب کبيره هم مشمول غفران الهي مي شود.6 نکته دیگر اینکه در مورد اين گناه با کسي صحبت نکند؛ زيرا سخن گفتن از آن، به شکسته شدن زشتی آن می‌انجامد و انگیزه ارتکاب را در دیگران نیز افزایش می‌دهد و مسلما رواج دادن گناه، خود گناهي ديگر است.

پي‌نوشت‌ها:
1. محمد بن يعقوب کليني، اصول کافي، کتاب ايمان و کفر، باب گناهان کبيره، دارالکتب الاسلاميه، 1365ش، ج2، ص286.
2. اصول کافي، همان، باب ربا، ج5، ص541.
3. حرعاملي، وسائل الشيعه، کتاب النکاح، قم، مؤسسه آل البيت، 1409ق، ج16، ص273، باب 1.
4. مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسه الوفاء، 1404ق، ج6، ص98.
5. انعام / 65.
6. اصول کافي، کتاب ايمان و کفر، باب گناهان کبيره.