اولا رحمت خدای متعال مخصوص مومنان نیست. بلکه در این دنیا، رحمت خدای متعال مومن و کافر را شامل می شود که به آن رحمانیت می گویند. رحمتی که مختص مومنان و بندگان خدای متعال است، برای عالم دیگر و پس از اتمام دنیاست. که به آن رحیمیت می گویند. و خواست الهی این است که در دنیا ظاهر زندگی مومن و کافر تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته باشد، چرا که این اقتضای میدان امتحان است. از همین رو در کنار کفار ثروتمند، کافران فقیر دیده می شود و در کنار مومنان فقیر، مومنان ثروتمند وجود دارند. هر چند معمولا ثروتمندان کم شمارترند.

كُلاًّ نُمِدُّ هؤُلاءِ وَ هَؤُلاءِ مِنْ عَطاءِ رَبِّكَ وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً (۲۰اسراء) هر دو [دسته:] اينان و آنان را از عطاى پروردگارت مدد مى‏ بخشيم، و عطاى پروردگارت [از كسى‏] منع نشده است.

ثانیا این تصور که همه مومنان در نواحی خشک و همه کفار در نواحی پرباران هستند، تصور غلطی است. در ایران مناطقی چون گیلان و مازندران را داریم. در عراق رودهای پرآبی چون دجله و فرات را داریم و همین طور در سایر کشورهای مسلمان که مناطق پرآبی دارند. کما اینکه در کشورهای کافر نیز مناطق خشک و بیابانی را داریم.

ثالثا نعمت و رحمت خدای متعال، منحصر در باران نیست. بلکه مواهب الهی بسیار متعدد و متنوع است. به گونه ای که برخی از اندیشمندان در کشور ما به شدت با ایجاد مسیر آبی بین دریای خزر و خلیج فارس مخالفت می کنند. چرا که این کار سبب تغییر اقلیم می شود و کشور از مزایای اقلیم مناطق خشک محروم می شود. کما اینکه باران نیز در هر شکل و نوعی رحمت محسوب نمی شود. علاوه بر اینکه باران زیاد، به معنای سیل است که خود یک بلا محسوب می شود، هوای ابری زیاد نیز سبب افسردگی می شود و در بعضی از کشورهای پرباران شاعران در مذمت باران می سرایند.

رابعا این تصور که ما بندگان خاص خدا هستیم و باقی همه مغضوب درگاه الهی هستند، تصور چندان دقیقی نیست. اگر چه ما دارای دین حق هستیم، اما عمل به این حقیقت فراگیر نیست. و بندگان گناهکار و متمردی نیز در بین خود می بینیم، کما اینکه در جوامع غربی نیز حق جویی و عمل صالح وجود دارد.

خامسا رحمت اصلی آن است که زندگی اصلی و حقیقی انسان را دربر بگیرد.

وَ ما هذِهِ الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوانُ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ (۶۴عنکبوت) اين زندگى دنيا جز سرگرمى و بازيچه نيست، و زندگى حقيقى همانا [در] سراى آخرت است اى كاش مى‏ دانستند.

از همین رو قرآن می فرماید:

أَ يحَْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِ مِن مَّالٍ وَ بَنِينَ * نُسَارِعُ لهَُمْ فىِ الخَْيرَْاتِ  بَل لَّا يَشْعُرُونَ(۵۶ و ۵۵ مومنون) آنها گمان مى‏كنند اموال و فرزندانى كه بعنوان كمك به آنان مى‏ دهيم ... براى اين است كه درهاى خيرات را با شتاب به روى آنها بگشاييم!! (چنين نيست) بلكه آنها نمى ‏فهمند (كه اين وسيله امتحانشان است).

از این رو، بلاها و کمبودهایی که سبب توجه بیشتر به درگاه الهی می شود، رحمت الهی، و نعمت هایی که سبب غفلت از خدای متعال می شود، نقمت الهی هستند. بنابراین نباید با نگاه سطحی و ابتدایی، به دنبال کشف رحمت و نقمت بود.