بسم الله الرحمن الرحیم

1- قال أمیرالمؤمنین علی بن أبیطالب علیه السلام:

لا تستوحشوا في طريق الهدي لقلّة أهله، فإنّ الناس قد اجتمعوا علي مائدة شبعها قصير، وجوعها طويل؛

 

حضرت وصیّ امام امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب می فرمایند:

اي مردم در طريق هدايت از کمي نفرات وحشت نکنيد؛ زيرا مردم در اطراف سفره اي اجتماع کرده اند که مدت سيري آن کوتاه و گرسنگي آن طولاني است.

 

2- قال علی علیه السلام:

أَيُّهَا اَلنَّاسُ طُوبَى لِمَنْ شَغَلَهُ عَيْبُهُ عَنْ عُيُوبِ اَلنَّاسِ وَ طُوبَى لِمَنْ لَزِمَ بَيْتَهُ وَ أَكَلَ قُوتَهُ وَ اِشْتَغَلَ بِطَاعَةِ رَبِّهِ وَ بَكَى عَلَى خَطِيئَتِهِ فَكَانَ مِنْ نَفْسِهِ فِي شُغُلٍ وَ اَلنَّاسُ مِنْهُ فِي رَاحَةٍ؛

 

اى مردم، خوشا به حال كسى كه عيب خودش او را از دنبال كردن عيوب مردم باز دارد، و خوشا آن كه در خانه‏اش بنشيند، روزى خود را بخورد، به طاعت پروردگارش مشغول باشد، و بر گناهش گريه كند، او سر گرم كار خود بوده، و مردم از او در آسايش باشند.

 

 

3- قال علی علیه السلام:

(فی وصیّته لابنه الحسین (علیه السلام): أي بُنَيَّ ما شرَّ بعدَه الجنةُ بشرٍّ و لا خيرَ بعدَه النار بخيرٍ و كلُّ نعيمٍ دون الجنة محقور و كل بلاءٍ دون النار عافية...

 

أي بنيَّ عزّ المؤمن غناه عن الناس و القناعة مال لا ينفد. و من أكثر ذكر الموت رضي من الدنيا باليسير و مَن علم أنَّ كلامه من عمله قلَّ كلامُه إلا فيما ينفعُه...

 

أي بنيَّ العافية عشرة أجزاء تسعة منها في الصَّمت إلاّ بذكر الله و واحدٌ في ترك مجالسة السُّفَهاء.

 

حضرت علی علیه السلام در ضمن وصیت و سفارش خود به فرزندش امام حسین علیه السلام فرمودند:

ای پسر عزیزم! هر شرّ و بدی که به دنبالش بهشت باشد، شرّ و بدی نیست و هر خوشی که به دنبالش آتش جهنم باشد، خوشی و خیر نیست. و هر نعمتی در برابر بهشت و کمتر از آن، کوچک و بی ارزش است و هر بلا و گرفتاری در برابر آتش جهنم، عافیت است.

 

ای پسر عزیزم! عزّت و آقایی مؤمن در بی نیازی او از مردم است (امید به دست مردم نداشته باشد). و قناعت، مالی است که تمام نمی شود و هرکس زیاد یاد مرگ کند، به اندکی از مال دنیا راضی می گردد (و حرص جمع آن را ندارد). و هر کس بداند سخن او جزء اعمال و کردار اوست، کم سخن می گوید مگر آنچه برای او مفید و سودمند است.

 

ای پسر عزیزم! عافیت ده جزء دارد که نُه جزء آن در خاموشی است مگر به ذکر خدا و یکی هم در ترک همنشینی با نابخردان است.

(تحف العقول، ص 83 و 84).

 

 

4- قال علی علیه السلام:

«خالِطُوا النَّاسَ مُخالَطَةً إن مُتُّم مَعَها بَكَوا عَليكُم و إن عِشتُم حَنُّوا إليكُم»؛

 

با مردم آنگونه معاشرت كنيد كه اگر مُرديد، بر شما اشك بريزند و اگر زنده مانديد، با اشتياق به سوي شما بيايند.

(نهج البلاغه، حكمت10)

 

 

5- قال علی علیه السلام:

الناس ثلاثة: عالم ربانیٌّ و متعلِّمٌ علی سبیل النجاة، و همجٌ رعاعٌ اَتباعُ كلِّ ناعِقٍ، یَمیلون مع كلِّ ریحٍ، لم یستَضیئوا بنُور العلم و لم یلجأوا إلی ركن وثیق.

 

مردم به سه دسته اند:

عالم ربانی (دانشمند خداپرست)

آموزنده و دانشجویی که در راه نجات است (که در مسیر حق است و علم نافع تحصیل می کند)

(و بقیه مردمی هستند که مانند) پشه های پراکنده اند که پیروان هر بانگ و صدایی هستند و دنبال هر بادی می روند، در پرتو نور علم و دانش نیستند تا هدایت و راه به جایی برند، و تکیه به رکن محکمی ندارند تا نجات یابند.

(حكمت 147)

 

 

6- قال علی علیه السلام:

الحكمة ضالّة المؤمن، فخذ الحكمة و لو من أهل النفاق.

 

حكمت، گمشده مؤمن است، پس آن را به دست آور، هر چند از اهل نفاق باشد.

 

 

7- عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ السّبِيعِيّ عَمّنْ حَدّثَهُ قَالَ سَمِعْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ يَقُولُ:

أَيّهَا النّاسُ اعْلَمُوا أَنّ كَمَالَ الدّينِ طَلَبُ الْعِلْمِ وَ الْعَمَلُ بِهِ أَلَا وَ إِنّ طَلَبَ الْعِلْمِ أَوْجَبُ عَلَيْكُمْ مِنْ طَلَبِ الْمَالِ إِنّ الْمَالَ مَقْسُومٌ مَضْمُونٌ لَكُمْ قَدْ قَسَمَهُ عَادِلٌ بَيْنَكُمْ وَ ضَمِنَهُ وَ سَيَفِي لَكُمْ وَ الْعِلْمُ مَخْزُونٌ عِنْدَ أَهْلِهِ وَ قَدْ أُمِرْتُمْ بِطَلَبِهِ مِنْ أَهْلِهِ فَاطْلُبُوهُ؛

 

اميرالمؤمنين عليه السلام مى‏ فرماید:

اى مردم بدانيد كمال دين، طلب علم و عمل بدان است، بدانيد كه طلب علم بر شما از طلب مال لازم‏تر است؛ زيرا مال براى شما قسمت و تضمين شده. عادلى (كه خداست) آنرا بين شما قسمت كرده و تضمين نموده و به شما مى‏رساند، ولى علم نزد اهلش نگهداشته شده و شما مأموريد كه آنرا از اهلش طلب كنيد، پس آنرا بخواهيد.

كتاب كافى جلد 1 ص :35 رواية: 4

 

 

8- قال علىّ علیه السّلام:

جهل المرء بعیوبه من أکبر ذنوبه.

 

جهل و بى‏خبرى انسان از عیوب اخلاقیش در ردیف بزرگترین گناهان او است.

 

 

9- قال على ‏علیه السلام:

«رُبَّ عزیزٍ أذِلَّهُ خُلقُهُ و رُبَّ ذَلیلٍ أعزَّهُ خُلقُهُ».

 

چه بسا عزیزى كه رفتار بد او مایه ذلت او شده و چه بسا ذلیلى كه رفتار خوب او مایه عزت او شده است.

(بحار، ج 77، ص 420)

 

 

10- قال على ‏علیه السلام:

إنَّ لأهلِ الدين علاماتٌ يُعرَفون بها:

صدق الحديث و أداء الأمانة، و وفاء بالعهد وصلة للأرحام و رحمة للضعفاء و قلة مؤاتاة للنساء و بذل المعروف و حُسنُ الخُلق و سعة الحلم، و اتباع العلم، و ما يُقَرِّبُ مِن الله زُلفي، فطوبي لهم و حسن مآب.

 

حضرت علي عليه السلام:

دينداران را نشانه هائي است که بدانها شناخته مي شوند:

راستي در گفتار

اداء امانت،

وفاي به عهد و پيمان،

رسيدگي به اقوام،

ترحم بر ناتوان،

کم معاشرت کردن با زنان،

بذل احسان،

خوش خلقي،

بردباري،

پيروي از دانش نافع،

و آنچه باعث نزديکي به خداست.

خوشا به حال آنان و سرانجام نيکشان.