به چه دلیل قرآن در عربستان و به زبان عربی بر پیامبر(ص) نازل شده است؟

برای جواب به این سوال، نکاتی را که متناسب با مورد توجه قرار دادن دو ویژگی:

الف: خصویات منحصر به فرد زبان عربی

 ب: ویژگی های خاص منطقه ی شبه جزیره ی عربستان

است، بیان می کنیم:

1 : منطقه ی شبه جزیره ی عربستان، محل پرورش و توسعه ی ادیان و شریعت های مختلف بوده  است.

2 :خانه ی کعبه به عنوان یکی از بزرگترین مکان های مقدس، در این منطقه بنا شده.

3: بدیهی است زمانی که قرآن کریم بر مخاطبین عرب زبان، نازل شود، باید با زبانی هماهنگ با آنان باشد. و اگر غیر از این بود، این سوال جا داشت که گفته شود چرا قرآن به زبانی هماهنگ با مخاطبین اش نازل نشده است.

« وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ ۖ فَيُضِلُّ اللَّـهُ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ [ابراهیم/4] و ما هيچ پيامبرى را جز به زبان قومش نفرستاديم تا [بتواند به وسيله آن زبان ، پيام وحى را به روشنى] براى آنان بيان كند . پس خدا هر كس را بخواهد [به كيفر تعصب و عنادش] گمراه مى‏كند ، و هر كس را بخواهد هدايت مى‏نمايد ، و او تواناى شكست‏ناپذير و حكيم است »

4 : دسترسی منطقه ی عربستان به جاده ی ابریشم، نقش بسزایی در تبادل افکار و عقائد را ایفاء می کرده، که در نتیجه ی آن ترویج و گسترش دین اسلام را به سایر نقاط به همراه داشته است.

بدین جهت، بدیهی است زمانی دین مبین اسلام می توانست سراسری و جهانی گردد که، ابتدا این دین در منطقه ی بعثت پیامبر، مورد قبول واقع شود و عرب ها به آن ایمان آورده باشند و سپس بعد از آن انتظار گسترش به باقی مناطق را داشت.

5 : زبان عربی یکی وسیع ترین و کامل ترین زبان ها از حیث لغت و واژگان است.

6 : زبان عربی،  زبان اهل بهشت نیز معرفی شده است. حضرت رسول صلوات الله علیه می فرمایند:

 «اُحبُّ العربَ؛ لثالث، لأنّي عربي والقرآن عربي و كلام اهل الجنة عربي،[1] يعني من عرب را به خاطر سه چيز دوست مي دارم: اول اين كه خودم عرب هستم، دوم اين كه قرآن عربي است، و سوّم اين كه زبان اهل بهشت عربي است » 

7 : شیوایی و رسایی این زبان به حدی است که می توان بدون ابهام ، مقصود خود را بطور واضح و روشن به مخاطب فهماند. چنانچه خداوند نیز در کلام خود می فرمایند:

« قُرْآنًا عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِي عِوَجٍ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ﴿زمر/٢٨﴾  قرآنى است گويا و روشن بدون هر گونه انحراف و كژى ، براى اينكه [در سايه تعاليمش از شرك ، عصيان و فساد] بپرهيزند .»

نکته ی آخر:

 قرآن کریم در باره ی مشرکانی که این چنین سوالاتی را به قصد شبهه افکنی بیان می کنند، می فرمایند:

« وَلَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَىٰ بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ  فَقَرَأَهُ عَلَيْهِمْ مَا كَانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ [شعراء/١٩٨-١٩٩] اگر آن را بر برخى از غير عرب‏ها نازل كرده بوديم، و او آن را بر عرب‏ها مى‏خواند ، باز هم به آن ايمان نمى‏آوردند !»

پی نوشت:

 [1]. محمد حسين طباطبائي، الميزان في تفسير القرآن، ج 17، ص 545

منابع:

تفسیر نمونه/ ج 21

معارف قرآن/محمد تقی مصباح یزدی/ ج6

پرسمان علوم قرآنی/سایت رهروان ولایت