دیدگاه‌های حضرت فاطمه (سلام الله علیها):

موفقیت حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را در مسیر مادی كه باید سرمشقی برای زنان جهان باشد، مرهون دیدگاهی است كه این بانوی بزرگ اسلامی با استفاده از اندیشه‌ی اسلامی برای خود پدیدآورده و اتخاذ كرده است و ما را توان بررسی همه‌جانبه‌ی این دیدگاه نیست، فقط با رعایت اختصار به چند نمونه آن اشاره می‌كنیم:

1 - در مورد خانواده:

خانواده از دیدگاه حضرت فاطمه (سلام الله علیها) كانونی مقدس است و میزان قداست آن به حدی است كه او دوست دارد تمام مدت عمر و اوقات خود رادر آن بگذارند و آن را سنگری محكم در جبهه كارزار جهانی بسازد.

همه چیز از خانواده آغاز می‌گردد، حتی سعادت یا بدبختی یك ملت در خانواده رقم می‌خورد و عزت و سعادت جامعه از آنجا منشأ می‌گیرد. هم‌چنین اگر با دیدی وسیع‌تر نگریسته شود، جنگها و صلحها در محیط و جو خانواده تكوّن می‌یابد. و در آنجاست كه كودكان، یعنی پدران فردای بشر درس‌ها می‌آموزند، بدین سان اگر بنای رشدی در جامعه‌ای است، آغاز آن باید از خانواده باشد.

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) به كانون خانوادگی دل بسته است، آنچنان‌كه وقتی مسأله‌ی تقسیم كار را پدرش با او مطرح می‌كند و معلوم می‌شود كه حضرت فاطمه (سلام الله علیها) باید در كانون خانواده به امور داخلی آن بپردازد، خدای را سپاس می‌گذارد. و به گرمی و سر و سامان دادن خانواده می‌پردازد و آن را چون كارگاهی برای تربیت رهبری قرار می‌دهد.

2 - در مورد فرزند:

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) درباره‌ی فرزند این تصوّر و اندیشه را دارد كه امانت‌های خداوند در دست پدر و مادرند و والدین در برابر حفظ و رشد این امانت مسؤولند. او فرزند را بعنوان كالائی بی‌ارزش نمی‌شناسد كه او را به دست دایه‌ها بسپارد، بلكه آنها را وجودهایی ارزنده و درخور احترام و كرامت ذاتی می‌شناسد كه باید شخص مادر امر رسیدگی آنها را بعهده گیرد.

او فرزندداری را شأن كوچكی نمی‌دانست كه امر اداره‌ی آنها را به دیگران واگذارد. و یا با احساس حقارت از بچه‌داری بدنبال مشاغل پر سر و صدای بیرون رود. او خانه را مركز انسان‌سازی می‌شناسد و فرزندان را ثمره‌ی باغ وجود كه در خور هرگونه اعتنا هستند.

او این احساس را درباره‌ی فرزندان خود بیشتر دارد از آن بابت كه از زبان پیامبر شنیده است خداوند ذریه‌ی پیامبران را در صلب من پیامبر قرار داده، ولی نسل مرا در صلب علی (علیه السلام)، پس من پدر اولاد فاطمه‌ام[1]، پس فاطمه (سلام الله علیها) طبعاً سرمایه‌گذاری را درباره‌ی اینان لازم‌تر می‌شناسد.

3 - در مورد تربیت:

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) امر تربیت را امری تحوّل‌انگیز، سازنده، نجات‌ده بشر از خطرات و عوارض می‌شناسد. او می‌داند كه رمز پیشرفت و انحطاط فرد و جامعه در سایه‌ی تربیت قابل خلاصه شدن است. جامعه‌ای پیشرفته است كه تربیت آن پیشرفته باشد و قومی منحط بحساب می‌آیند كه تربیت آنها منحط باشد، هم او معتقد است كه این مادران‌اند كه زمینه را برای بهشتی شدن فرزندان فراهم می‌سازند (الجنة تحت أقدام الأمهات[2] و طبعاً رمز جهنمی شدن، انحراف و انحطاط فرد و جامعه هم در سایه‌ی تربیت و مخصوصاً تربیت مادران است، این حقیقتی است كه ما پایه‌های رشد و انحراف را در سایه‌ی تربیت‌های صواب و یا انحراف‌آمیز بدانیم و تاریخ نمونه‌های مستندی را از آن به ما عرضه داشته است.

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) این دیدگاه را درباره تربیت دارد كه غفلت از آن موجب صدمه‌ای عظیم برای فرد و جامعه است و صدماتی غیر قابل جبران را در پی دارد. بویژه در دوران خردسالی كه كودك همانند شاخه‌تری قابل انعطاف است، بدین نظر او خود را وقف زندگی فرزندان و سازندگی و تربیت آنها می‌كند. هم‌چنین او سخن پدر را بیاد دارد كه فرموده بود: فرزندان خود را بزرگ بشمارید و آنها را نیكو تربیت كنید (اكرموا أولادكم و احسنوا آدابهم)[3] و می‌داند نوع ادب و تربیت آنها مسؤولیت‌آور است. ادبوا أولادكم فإنّكم مسؤولون[4].

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پی‌نوشت:

 [1] . مناقب ابن شهر آشوب، ج 3 ، ص 387.

[2] . حدیث نبوی.

[3] . حدیث نبوی.

[4] . حدیث نبوی.