คำถาม

ความสัมพันธ์ระหว่างเครื่องยังชีพและปัจจัยได้ถูกกำหนดไว้แล้ว ฉะนั้นความพยายามของมนุษย์คืออะไร?

คำตอบโดยสังเขป

 เครื่องยังชีพกับปัจจัยเป็น 2 ประเด็น คำว่าเครื่องยังชีพที่มนุษย์ต่างขวนขวายไปสู่ กับปัจจัยที่มาสู่มนุษย์เอง ในรายงานกล่าวถึงปัจจัยประเภทมาหาเราเองว่า ริซกีฏอลิบ ส่วนเครื่องยังชีพทีมนุษย์ต้องขวนขวายไปสู่เรียกว่า ริซกีมัฏลูบ ส่วนริซกีฏอลิบ หรือเครื่องยังชีพแน่นอนก็คือ ชีวิตการมีอยู่ของตัวตน และอายุขัย ความเป็นไปได้ สิ่งแวดล้อม ครอบครัว ศักยภาพ ความสามารถ สิ่งอำนวยความสะดวกและอื่นๆ จากแง่มุมนี้จะเห็นว่า ปัจจัยสำคัญคือพลังงาน สติปัญญา และความกระตือรือร้นเพื่อความพยายามในการปฏิบัติภารกิจ ส่วนในแง่มุมอื่นปัจจัยได้รับการยอมรับและมีเงื่อนไขกำกับ

สำหรับการได้รับปัจจัยนั้นทุกคนต้องขวนขวายด้วยตัวเอง ด้วยความตั้งใจจริงมีความพยายามโดยมุ่งมั่นไปยังอัลลอฮฺ แม้แต่ทารกน้อยถ้าสังเกตก็จะพบว่าพวกเขาต่างขวนขวายเพื่อให้ได้ปัจจัยนั้น ด้วยการร้องไห้หรือส่งเสียงเรียก หลังจากทารกได้กระทำเช่นนั้นแล้วเขาก็จะได้ปัจจัยตามประสงค์ นั่นคือน้ำนมของมารดา แต่ทารกน้อยนั่นเองเมื่อได้เติบโตเจริญวัยไปสู่อีกระดับหนึ่ง ความพยายามและการขวนขวายของเขาก็จะเป็นไปในอีกรูปแบบหนึ่ง จะมีการขบคิดมากยิ่งขึ้นมือเท้าและอวัยวะส่วนต่างๆ จะแกว่งไกวและขยับเขยื้อน คุณภาพและปริมาณของปัจจัยก็จะเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย สรุปได้ก็คือ ปัจจัยจะถูกประทานอย่างต่อเนื่องโดยปราศจากเงื่อนไข การเรียกร้อง ความพยายาม และการคิดใคร่ครวญซึ่งการงานและการขวนขวายจะเป็นตัวสร้างให้เกิดขึ้นมา และสิ่งที่จะติดตามความพยายาม การขวนขวาย และการแสวงหาคือปัจจัยที่เขาเรียกร้องนั่นเอง

ปัจจัยที่ถูกระบุแน่นอนแล้วจะไม่มีการเปลี่ยนแปลง เพิ่ม หรือลดน้อยลงอย่างเด็ดขาด แต่ทั้งหมดขึ้นอยู่กับว่าเราได้เริ่มต้นอย่างไร ทั้งนี้ทั้งนั้นปัจจัยที่เราเรียกร้อง คุณภาพและปริมาณ ตลอดจากการผสมผสานและการจัดระบบปัจจัย สิ่งเหล่านี้ก็มีส่วนสำคัญที่จำทำให้ปัจจัยเพิ่มหรือลดลงได้