ความหมายที่แทัจริงของดุอา

ดุอาอฺคือ การวิงวอนให้สาเหตุและปัจจัยต่าง ๆ ที่อยู่นอกอำนาจของมนุษย์ จากผู้ที่อำนาจของพระองค์ไม่มีทีสิ้นสุด และทุกการงานสำหรับพระองค์คือความง่ายดาย แต่การวิงวอนเหล่านี้ต้องไม่ออกมาจากปากเพียงอย่างเดียว แต่ต้องออกมาจากทุกส่วนของร่างกาย ลิ้นเป็นเพียงตัวแทนที่ถ่ายทอดความต้องการ และความรู้สึกต่าง ๆ จากส่วนที่เล็กที่สุดของมนุษย์ และอวัยวะทุกส่วนบนร่างกาย ดุอาอฺทำให้หัวใจและจิตวิญญาณของมนุษย์เข้าใกล้กับพระเจ้า อีกนัยหนึ่ง ความหมายของดุอาอฺก็คือ การพิจารณาไปยังแก่นแท้ของทุกสรรพสิ่ง ซึ่งสาเหตุและปัจจัยต่าง ๆ ของธรรมชาติล้วนมาจากพระองค์ ในความเป็นจริงดุอาอฺคือ ความหยั่งรู้    ประเภทหนึ่ง เป็นการตื่นของจิตใจ ความคิด และการผูกสัมพันธ์กับพลังที่เร้นลับแห่งพระผู้ทรงสร้างสรรค์ ความดีงาม และความจำเริญทั้งหลาย ท่านอิมามอะลี (อ.) กล่าวว่า พระเจ้าไม่ทรงตอบรับดุอาอฺของผู้ลืมเลือน

เงื่อนไขการตอบรับดุอาอฺ

รายงานจากท่านศาสดา (ซ็อล ฯ) และอิมามผู้บริสุทธิ์ กล่าวถึงเงื่อนไขของการตอบรับดุอาอฺว่า

๑. ก่อนการกระทำทุกสิ่ง ต้องพยายามทำความสะอาดหัวใจและจิตวิญญาณ  ต้องลุแก่โทษในความผิด ต้องปรับปรุงแก้ไขตนเอง และต้องเชื่อฟังบรรดาผู้นำแห่งพระเจ้า อิมามซอดิก (อ.) กล่าวว่า พวกท่านต้องไม่วิงวอนขอต่อพระเจ้า เว้นเสียแต่ว่า ต้องสรรเสริญ ยกย่องพระองค์เสียก่อน ประสาทพรแก่ท่านศาสดา (ซ็อล ฯ) และทายาทผู้บริสุทธิ์ ต้องลุแก่โทษในความผิด หลังจากนั้นจึงดุอาอฺ

๒. ต้องหลีกเลี่ยงจากทรัพย์สินต้องห้าม การกดขี่ และการเอาเปรียบผู้อื่น  ต้องไม่บริโภคอาหารที่ต้องห้าม ท่านศาสดา (ซ็อล ฯ) กล่าวว่า บุคคลที่ต้องการให้ดุอาอฺของตนถูกยอมรับ อาหารและปัจจัยที่หามาได้ต้องสะอาด

๓. ต้องไม่หลีกเลี่ยงการต่อสู้กับความเสื่อมทราม หรือการเชิญชวนไปสู่สัจธรรม เนื่องจากถ้ากระทำเช่นนั้น เท่ากับเป็นการละเว้นการเชิญชวนไปสู่ความดี และการห้ามปรามความชั่วร้าย แน่นอนดุอาอฺของเขาจะไม่ถูกตอบรับ ท่านศาสดา (ซ็อล ฯ) กล่าวว่า ต้องเชิญชวนไปสู่ความดีงาม และห้ามปรามความชั่วร้าย ถ้าไม่เช่นนั้นพึงสังวรไว้เถิดว่า ความดีงามของสูเจ้าจะถูกควบคลุม และไม่ว่าจะดุอาอฺอย่างใดก็จะไม่ถูกตอบรับ

การปฏิบัติตามสัญญาของพระเจ้า

การศรัทธา การปฏิบัติคุณงามความดี และความซื่อสัตย์คือ เงื่อนไขสำคัญของการตอบรับดุอาอฺ เนื่องจากบุคคลที่ไม่รักษาคำมั่นสัญญา อย่าได้คาดหวังการตอบรับดุอาอฺจากพระผู้อภิบาล

มีผู้มาหาท่านอิมามอะลี (อ.) เพื่อรายงาน ดุอาอฺของตนที่ไม่ถูกตอบรับ และกล่าวว่า ทั้ง ๆ ที่พระเจ้าทรงตรัสว่า พวกเจ้าจงวิงวอนต่อฉัน และฉันจะตอบรับคำวิงวอนของเจ้า แต่ทำไมเมื่อพวกเราดุอาอฺแล้ว พระองค์จึงไม่ทรงตอบรับ ท่านอิมาม (อ.) กล่าวว่า หัวใจและความคิดของเจ้าทรยศต่อพระองค์ใน ๘  ประการ ด้วยเหตุนี้ ดุอาอฺจึงไม่ถูกตอบรับ ซึ่ง ๘ ประการดังกล่าวได้แก่

๑. เจ้ารู้จักพระเจ้า แต่เจ้าไม่ยอมปฏิบัติตามสิทธิของพระองค์ ด้วยเหตุนี้ การรู้จักของเจ้าจึงไม่ก่อประโยชน์

๒. เจ้าศรัทธาศาสนทูตของพระองค์ แต่เจ้าแสดงตนฝ่าฝืนต่อแบบฉบับของท่าน ดังนั้น ร่องรอยความศรัทธาของเจ้าอยู่ ณ แห่งหนใด

๓. เจ้าอ่านคัมภีร์ของพระองค์ แต่เจ้าไม่ปฏิบัติตาม เจ้าพูดว่า พวกเราได้ยินและปฏิบัติตามแล้ว หลังจากนั้นพวกเจ้าฝ่าฝืน

๔. พวกเจ้ากล่าวว่า พวกเราเกรงกลัวการลงโทษของพระเจ้า แต่พวกเจ้ากลับปฏิบัติตัวให้ใกล้ชิดกับการลงโทษของพระองค์

๕. พวกเจ้ากล่าวว่า พวกเรามุ่งหวังรางวัลตอบแทนของพระองค์ แต่พวกเจ้ากลับทำตนให้ห่างไกลจากรางวัลเหล่านนั้น

๖. พวกเจ้าบริโภคความโปรดปรานต่าง ๆ ของพระองค์ แต่พวกเจ้าอกตัญญูไม่ขอบคุณพระองค์

๗. พระองค์กำชับว่าพวกเจ้าว่าอย่าเจริญรอยตามเท้าของมารร้าย แต่พวกเจ้ากลับวางแผนเป็นมิตรกับมาร พวกเจ้าอ้างว่าเป็นศัตรูกับมาร แต่ในทางปฏิบัติมิได้แสดงการฝ่าฝืน

๘. พวกเจ้าเปิดเผยความบกพร่องและข้อตำหนิของคนอื่น ส่วนของตนเองปิดบังอย่างมิดชิด การกระทำเหล่านี้พวกเจ้ายังคาดหวังการตอบรับดุอาอฺ จากพระองค์อีกกระนั้นหรือ ขณะที่พวกเจ้าเป็นผู้ปิดประตูด้วยมือของตนเอง ดังนั้น พวกเจ้าจงสำรวมตนพระเจ้าเถิด จงปรับปรุงแก้ไขการกระทำของตนเอง และจงกำชับความดีห้ามปรามความชั่วเถิด เพื่อว่าดุอาอฺของพวกเจ้าจะได้ถูกตอบรับ

ฉะนั้น พระเจ้าทรงสัญญาว่าจะตอบรับดุอาอฺของปวงบ่าว เป็นคำสัญญาที่มีเงื่อนไข มิใช่คำสัญญาทั่วไป ซึ่งเงื่อนไขคือ ให้มนุษย์ปฏิบัติตามสัญญาที่ได้ให้ไว้แก่พระองค์ และยกเลิกข้อตกลงที่ไร้สาระ เมื่อนั้นดุอาอฺจะถูกตอบรับ

ซึ่งในความเป็นจริงดุอาอฺต้องอยู่คู่กับความพยายาม ท่านอิมามอะลี (อ.) กล่าวว่า ผู้ดุอาอฺโดยปราศจากความเพียรพยายาม ประหนึ่งลูกศรที่ยิงออกไปอย่างไร้จุดหมาย[