سورت البقرہ آخری حصہ
ایہہ آیات الٰہی ہے نیں ہو بہو پئے اسیں سنائیے تینوں ، کیوں جے توں
وی تے پیغمبراں دے وچوں ایں۔(٢٥٢)
اہناں پیغمبراں دے وچوں کجھ نوں کجھ تے اساں فضیلت دتی ہوئی،
انہاں وچوں اوہ بھی اللہ جس دے نال کلامی ہویا، تے اکناں دے درجے
اوس اُچیرے کیتے ( ہور طریقے)، عیسیٰ مریم جایا گھلیا روشن اساں دلیلاں
دے کے، وحی اس دی امدادن ہوئی، جے منظور خدا نوں ہوندا (انہاں پچھوں)
لوکی آپو وچ ناہ لڑدے آپجیاں سی کول اوہناں دے پکیاں
جدوں دلیلاں، پر اوہ آپے وچ تریڈے، کجھ اوہناں وچوں مومن تھیوے
تے کجھ کافر، جے منظور خدا نُوں ہوندا اوہ آپس دے وچ ناہ لڑدے،
پر اللہ اپنی مرضی ای کردا اے۔
اے ایمان لیائے لوکو ساڈے دتے وچوں دیوو مت آجائے جے اوہ
ویلا، یار، بپار، سفارش جدبیکار ہوون دے (گے)، تے کفرون ای گھاٹا کھاسن، اللہ
ای اے بن اس دے معبود ناہ کوئی، دائم زندہ، دائم قائم، بے انگلاٹا،
تے بے نیندر، عرشی فرشی ہر شے اس دی، بن اذن اس دی کیتی تے کل دی وی
کیتی جانے، اس دے علموں بندے نوں اوناں ای ملدا آپ اوہ جِنّا
دیوے ، فرشوں لے کے عرشاں تائیں اس دی شاہی، اوہناں دی رکھ
بھال تھکاوے اس نوں ناہیں، اوہ عالی اے اوہ عظیم اے۔
دین اندر ناہ دھکے شاہی، پٹھی راہ توں سدھی راہ نکھیڑن ہوئی ہن
طاغوتے دے انکاری تے اللہ دے جو اقراری اوہناں سمجھوہے اٹٹنی نپن
نپی بے شک اللہ آپ سمیع اے آپ علیم اے۔
اوپرے لگدے لفظ:
٭فضیلت: وڈیائی، ٭کلامی ہویا: گل کیتی، ٭وحی: رب دا سنیہا جیہڑا فرشتے راہیں نبی کول آؤندا، ٭تریڈے: بھٹکے ہوئے ٭بے انگلاٹا: جیہنوں نیندر نہ آؤندی ہووے ٭طاغوت: شیطان ٭اٹٹنی نپن: چنگی راہ پھڑی
ساتھ اللہ اوہناں دا دیندا جیہڑے ول ایمان لیاون، نھیرے وچوں
چانن ول کھڑدا، پر کفروناں دا طاغوت ای سنگی، چانن ولوں نھیرے ول
اوہناں نوں کھڑدا اوہ اگ واسے، دائم اوہناں اوتھے رہنا۔ (٢٥٧)
یاد اے تینوں کھڑبا کھڑبی نال سی ابراہیم (نبی) دے جس نے کیتی
رب دے بارے، تے اللہ دی دتی ہوئی شاہی دے ای سر تے ابراہیم کہیا
جد اس نوں میرا رب جواون والا، مارن والا آکھن لگا ایہہ دونویں کم میں وی
کرناں ، ابراہیم کہیا رب میرا چڑھدے ولوں سورج چاہڑے دس چڑھا
کے لہندے ولوں، کافر سن کے پچھے ہویا، اللہ ناہ ہدایت دیوے پٹھکاراں
نوں۔ (٢٥٨)
اوپرے لگدے لفظ:
٭ول: پھیر ٭کھڑبا کھڑبی: کھیہنا
انجے کر غور انج دے بندے بارے ڈگی ڈھٹھی بستی کولوں لنگھ کے
جس نوں سوچ ایہہ آئی، اس نوں انج اجاڑن پچھوں اللہ کویں وساسی، اللہ اس
تے سو ورہیاں دی موت لیاندی، فیر اٹھاکے پُچھیا کنا ویلا انج لنگھایا آکھن لگا
اک دہاڑی یاں دن دا کجھ حصہ، دسیا اس نوں سو ورہے توں انج گزارے ، تک
طعام اپنا تے پیون۔ چر دا اثر ناہ اوہناں اُتے۔ اپنے کھوتے نوں وی تک لے،
لوکاں واہتے اسیں دلیل بنانا چاہندے تینوں ہڈیاں ول وی تک ذرا توں
کنج اوہناں نوں کھلوائیے تے ماس چڑھایئے، گل وجود پئی جد اس دے
آکھن لگا جان گیا میں، اللہ قادر ہر شے اُتے۔ (٢٥٩)
اوپرے لگدے لفظ:
٭طعام: کھانا پینا ٭چر: ویلا
ابراہیم کہیا جاں رب نوں موئے کویں جوائیں، فرمایا کیہ من دا ناہیں، من دا
تے ہاں آکھن لگا، بس دل نوں کھلوانا چاہناں، فرمایا نپ چار پکھیرو، اپنے نال ہلا
اوہناں نوں فیر بٹھا اک اک نوں اک پہاڑی تے فیر بلا توں تیرے ول اوہ
نسدے آسن، ایہہ سمجھ جے اللہ آپ عزیز حکیم ہے۔(٢٦٠)
رب دی راہے لانا اس دانے دے وانگوں جس توں اُگن ست سٹے تے
ہر سٹے توں سو سو دانے، ہور وی اللہ برکت پائے جس دے حق وچ چاہے، بے
شک اللہ دا ہتھ کھلا تے اوہ جاننہارا۔
مال اپنے نوں راہ خدا دی لاون جیہڑے بن جتلایاں یا لانے وی یہوڑای
دسیاں اجر اوہناں نوں رب اپنے دے کولوں ملسی، اوہناں نوں ناہ خوف ای
کوئی ناہ دل گیری۔
مٹھا بول اتے در گزری صدقہ دے کے۔ یہوڑ وکھانے نالوں چنگے، آپ
غنی اے آپ حلیم اے اللہ۔(٢٦٣)
اوپرے لگدے لفظ:
٭جوائیں: جیوندا کریں ٭یہوڑ:احسان کرکے اوہدا مان کرنا
اے ایمان لیائے لوکو دین چڑھاکے یہوڑ دکھاکے اپنے صدقے ناہ اس
بندے وانگ ونجاؤ جیہڑا لوکاں وچ وکھالے پاروں لاوے تے ناہ اللہ نوں
ناہ چھیکڑ دن نوں منّے۔(٢٦٤)
اس دی نیکی پتھر اُتے جمی مٹی جس نے اِکّو پھانڈے ای لہہ جانا رُڑھ
گیا جو انج دی مٹی دے وچ گڈیا ،کفروناں نوں اللہ راہے پائے ناہیں۔
خرچ کرن جو اللہ دی خوشنودی واہتے ، دل اپنے نوں ثابت رکھ کے،
ٹبے والے باگے وانگ اوہ سمجھو، جے زوراں دا بدّل وسّے، دُوناں پھل اس
باگے لگے تے جے زوراں دا ناہ وسے، کن من وی اس واہتے کافی، عمل
تہاڈے اللہ دی تک اندر سارے۔
کیہڑا جس دا دل ایہہ چاہے اوہ باگے دا مالک ہووے، جس وچ ہون
کھجوراں داکھاں لاگے وگدے پانی پھل ہر رنگ تے جد آپوں عمروں پکے،
بال ہوون سو عمروں کچے، اس تے اگے وردلا وگے تے سڑجائے باغ اوہ سارا،
انج دیاں ای گلاں کرکے رب تہانوں متاں دیوے تاں جے سوچو۔
اے ایمان لیائے لوکو تسیں حلال کمائی اپنی وچوں خرچو، اس وچوں وی
جو تہاڈے واہتے زویوں کڈھے ہے وا تے جو دیو رب دے ناں دی
ماڑی چیز ناہ دیوو، ویکھدیاں ناہ جیہڑی آپ کرے لینے تے، چیتے رکھو
اللہ نوں تے لوڑ ناہ کوئی، اوہ حمداں دے لائق۔(٢٦٧)
اوپرے لگدے لفظ:
٭ونجاؤ: گواؤ، ضائع کرو، ٭پھانڈے: سٹ وجن نال ٭کن من: مینہ دیاں کنیاں ٭باگے: باغ ٭وردلا: تتی ہوا دے بُلّے ٭زویوں: زمین وچوں
ڈر شیطان تہاڈے اندر تھڑدا پائے تے مند کاری ول بھوائے، اللہ
وعدہ بخشش دا تے فضل اپنے دا کردا، بے شک اللہ کُھلا دیندا تے ہے بہتا
جانن والا۔ سوجھت دیوے جس نوں چاہےے تے جس نوں اس سو جھت دتی
سمجھو مِلیا سب کجھ اس نوں، سو جھت والے ای متاں نوں پنے بنّن، خرچ
کرو خرچینی جیہڑی یا جیہڑی وی سکھنی سکھو اللہ نوں علم اس دا ہووے،
پھٹکاراں دی مدد کسے ناہ کرنی۔ (٢٧٩)
کھلم کھلا صدقہ دینا چنگا ہے وے پر جے چھپ چپیتے دیوو تے
محتاجاں نوں ایں دیوو ایہہ زیادہ چنگا، پاپ کئی صدقہ دھو دیوے، اللہ
عمل تہاڈے جانے۔
لوکاں نوں راہ پانا تیرا ٹھیکہ ناہیں اللہ آپ ہدایت دیوے جس نوں
چاہے، چنگے راہ جو خرچ کرو دے (گے) اس وچ بھلا تہاڈا، اللہ دی خوشنودی
واہتے لانا ای تے بہتر ہووے، چنگے راہ جو خرچ کرو دے (گے) پورے دا پورا
پر تیسی ( اللہ ولوں) حق تہاڈا مرسی ناہیں رب دی راہے رُجھے ہوئے
اوہناں تھڑیاں تے وی صدقہ لگ سکدا اے جیہڑے رزق کمانے دے
ناہ پینڈے جوگے، تے ناواقف ایہوا سمجھن اوہ نیں کھاندے پیندے،
لاطمعی توں، پر تکیئے تے گل کھل جاوے، اوہ ناں کھیڑے پے کے منگن،
نیکی دی راہ جو کجھ خرچو اللہ جانے۔(٢٧٣)
مال اپنے نوں رات دہاڑی، اوہلے تے ان اوہلے جیہڑے لانے والے،
اللہ کول اے اجر اوہناں دا، دلگیری ناہ ڈیھل اوہناں نوں۔ (٢٧٤)
اوپرے لگدے لفظ:
٭تھڑدا: گھاٹ دا، ٭بھوائے: موڑے، ٭محتاجاں: لوڑمنداں ٭پرتیسی: واپس ملے گا ٭تُھڑیاں: غریباں
٭لاطمعی: بنا لالچ دے ٭کھیڑے پینا: مگر پینا، کسے دے سر ہو جانا
سودی دھندا کرنے والے مرگی والے لوکاں وانگوں کل اٹھسن دے (گے)،
اس پاروں جے ہے بیاج وہاج اوہ آکھن، ایدھر اللہ گنے حلال وہاجاں نوں
تے کہے حرام بیاجے تائیں، جس نے اللہ دی مت لے کے ایہہ کم چھڈیا،
لے چکیا جولے چکیا اوہ، پچھلی گل حوالے رب دے، ہاں اوہ باز ناہ آیا جیہڑا
(اگوں) اگ دا واسی، دائم اس دے وچ اوہ رہسی اللہ سود نبود بنائے تے
صدقے نوں سٹے لائے ناشکرے مند کاراں نوں اوہ دور ہٹائے۔
جیہڑے ول ایمان لیائے، نالے چنگے عمل کمائے رہے نمازاں اتے قائم،
دیندے رہے زکاتاں دائم، اجر اوہناں نوں ربوں ملسی، ڈیہل اوہناں نوں
ناہ دلگیری۔
اوپرے لگدے لفظ:
٭بیاج: سُود، ٭وہاج: سودا ٭نبود بنائے: تباہ کرے، ٭سٹے لائے: بھاگ لاوے ٭ڈیہل: ڈر خوف
اے ایمان لیائے لوکو خوف خدا دا کھاندے ہوئے چھڈو سود سراں
دے، جے او مومن۔
باز نہ آیو تاں ایہہ سمجھو نال تہاڈے جنگ اللہ دی نالے اس دے
پیغمبر دی، باز آوو تاں تہاڈا اصل مال تہاڈا، ناہ ظلمیوو ناہ ظلماوو، تنگ
دستاں نوں مہلت دیوو سوکھا ویلا آون تائیں، صدقہ کرکے بخش دیو تاں
ہتھوں چنگا ہے تہاڈے اپنے واہتے، جے کر سمجھو۔ (٢٨٠)
اوس دہاڑے کولوں ڈیھلو جد اللہ ول پرت ہونی جے اتے کمائی ہر اک
دی دا مل پینا جے پرناہ دھکا نال کسے دے ہونا۔ (٢٨١)
اوپرے لگدے لفظ:
٭ظلمیوو: آپنے تے ظلم ہوون دیوو، ٭ظلماوو: کسے تے ظلم کرو ٭تنگ دستاں: غریباں
اے ایمانی لوکو، قرضہ لیندے دیندے ہوئے متھی مدت تائیں، ہے
مناسب کاغذ کرنا، لکنے والا لکھدی واری عدلوں ہارے ناہیں، ناہ اوہ لکھنے
توں سر پھیرے، اوہنوں وی تے اللہ نے ای ایہہ گن دتا، تے قرضائی
لکھن لکھائے، اللہ کولوں ڈرنا لازم جو رب اوہدا یعنی حق ماری ناہ ہووے،
جے قرضائی یبل ہووے بڈھا ٹھیرا ہووے، یا لکھوا ناہ سکدا ہووے تاں
اس ولوں ہتھ سرے تے رکھن والا نال انصاف لکھا سکدا اے، دو مرداں
دی اپنے وچوں اس تے پوے گواہی، ممکن جے دو مرد ناہ ہوون پج جنہاں
تے اوہ وچوں اک مانھوتے دو زالاں دی دھرو گواہی، تاں جے دوجی
ٹوکے جے اک پلٹا مارے، کرن گواہ ناہ سدے جانے تے سر پھیری، لکھت
پڑھت وچ ڈھل مٹھ نامناسب ہووے سن میعادے، لینا دینا تھوڑا
ہووے بہتا ہووے، اللہ لکھ لینے نوں چوکھا عدلوں نیڑے جانے، اتے
شہادت واہتے پکا، نالے شک توں ایہہ بچائے، دست بدستی سودے وچ
تے نالو نال قضیہ مُکدا تے ناہ لکھ پڑھ ایڈی ضروری، لینے دینے وچ گواہی
ہوندی چنگی، ناہ کاتب تے ناہ ای شاہد ڈنڈی مارن ایہہ کرنا تے نافرمانی۔
کھاؤ خوف خدا دا اللہ مت تہانوں دیوے اوہ ہر گل نوں جانن والا۔
اوپرے لگدے لفظ:
٭مناسب: چنگا، ٭عدلوں: انصاف توں ٭سر پھیرے: نہ کرے ٭یبل: سودائی، پاگل ٭ہتھ سرے تے رکھن والا: والی وارث ٭مانھو: آزاد مرد ٭زالاں: زنانیاں ٭پلٹا مارے: بُھل جاوے ٭دست بدستی: نقد ٭قضیہ: پھڈا، جھیڑا ٭کاتب: لکھن والا ٭شاہد: گواہی دیون والا
جے کر وچ سفر دے ہوو تے لکھیار ملے ناہ کوئی تاں شے کوئی گہنے
پاؤ تے جے اک تے وِس کے دوجا ( گہنے رکھے ) تاں پرتانا گہنے رکھی شے
دا واجب خوف خدا دا کھاندے ہوئے، جیہڑا پالن ہار اے اس دا۔
ناہ لکاؤ تسیں شہادت، اس نوں اوہ لکاؤندا جیہڑا اندروں پاپی
پر اللہ تے جانے عمل تہاڈے۔(٢٨٣)
اسماناں وچ تے دھرتی وچ جو کجھ وی ہے اللہ دا ہے اندر دی گل
تسیں اگھیڑو بھاویں گھٹ کے رکھو، اللہ اس دے بارے پُچھسی تے مڑ
جویں مناسب جاتا درگزرے دا (گا) یا عذاباں وچ پائے دا (گا) اکناں تائیں، بے
شک اوہ ہر شے تے قادر۔
اپنے رب دے ولوں نازل جو کجھ ہویا اس دے اُتے، پیغمبر من
اس نوں ٹریا نالے اس دے مومن ساتھی، سبھناں ای ایمان لیاندا اللہ
اُتے سنے ملائک، سنے کتاباں، سنے رسولاں، تے اوہ آکھن اسیں رسولاں وچ
نکھیڑا پاؤندے ناہیں حکم ترے نوں سنیا، منیا، اوٹ تیری دے مانگت، ربا
تیرے ول ای مڑن اساڈا۔ (٢٨٥)
اللہ بھار کسے تے وتھوں ناہ پائے ہر کسے دا کیتا بیلی، ہر کسے نے
کیتا پانا ربا پکڑ کریں ناہ جے کوئی بھل اساتھوں ہووے یا کھنج ہووے،
اے رب ساڈے، ناہ پا بھار اساڈے اُتے جویں اساتھوں پہلے لوکاں
اتے پایا۔ اے رب ساڈے بھار چکا ناہ سانوں ساڈی چا توں ودھ کے، کر دے
توں معاف اسانوں، کریں اساڈی پردہ پوشی نالے مہر دکھائیں، توں ایں
ساڈا سائیں کفروناں دے نال اساڈی ٹکر دے وچ سانوں ہتھ پوائیں۔(٢٨٦)
اوپرے لگدے لفظ:
٭اگھیڑو: وکھاؤ، ظاہر کرو، ٭مناسب جاتا: چنگا جانے ٭مانگت: منگن والے
نویں کمنٹس