روزل رات حلال تہانوں تینویاں دے سنگ ہونے واہتے، اوڑھ تہاڈی
اوہ اوہناں دی اوڑھ تسیں او، اللہ نوں سی خبر اس گل دی ،نال اپنے پئے تسیں
خیانت کر دے ہے او، اوس تہاڈے دل دی بجھ کے کم تہاڈا سوکھا کیتا ہن
توں بے جھک اوہناں نال اکٹھے ہوو، تے انج اپناں لکھیا چاہو، کھاوو
پیوو دھار سفید فجر دی کالی راتل دھاری توں نکھڑن دے ویلے تائیں،
اس توں پچھے اپنے روزے نوں سر چاہڑو رات ہو جانے تائیں، جدوں
مسیتاں دے وچ بیٹھو نکراں مل کے رناں نال نہ انگ ملاؤ، ایہہ الٰہی حداں
اہناں نوں ناہ ٹپو، اللہ ایس طرح ای کھولے لوکاں اُتے نُکتے، تاں جے رہن
او سدھے راہ تے۔(١٨٧)
اوپرے لگدے لفظ:
٭روزل رات: رمضان دے مہینے دیاں راتاں، ٭تینویاں: زنانیاں، گھر والیاں، ٭اوڑھ: لباس، پہناوا، ٭خیانت: بے ایمانی٭نکھڑن: وکھ ہوون٭سرچاہڑو: پورا کرو۔٭نکراں مل کے: رمضان دے مہینے وچ اخیری دس دن مسیت وچ بیٹھ کے عبادت کرنا۔ اعتکاف۔

دیکھو مال اک دوجے دا ناہ پٹھے چالے چل کے کھاؤ ناہ اِیں حاکم لوکاں
نوں ایہہ دولت(وڈی کر کے) دیوو، دل وچ متھ کے ، لوکاں دی حق
ماری انج ہوسکدی ہے وے دھکو دھکی تے دیدہ دانستہ۔
تینوں پچھدے چن دے ودھنے گھٹنے بارے ،کہہ دے ویلے دی ونڈ
ایہہ لوکائی واہتے تے حج واہتے،تے ایہہ کوئی نیکی ناہیں پشلے پاسوں گھر وچ
وڑنا(احرامی حالت دے وچ)، نیکی خوف خدا دا رکھنا تے سدھے راہ ویہڑے
وڑنا یعنی خوف خدا دا اپنے دل وچ رکھو، تاں جے ہووے بھلا تہاڈا۔
جیہڑے لڑ دے نال تہاڈے اوہناں نال تہاڈا لڑنا وی اللہ دی راہ
وچ بن دا، پر ناہ حدوں لنگھنا، اللہ حد ٹپیالاں نوں ناہ چنگا جانے، مار دئیو جتھے
وی لبھن، کڈھ دیو اوہناں نوں جتھوں اوہناں کل تہانوں کڈھیا ، نت
دی بے سوادی قتلوں ودھ کے بھیڑی، ناہ پر مانک مسجد اندر اوہناں نال
لڑائی کرنا جد تائیں اوہ آپ ناہ چھیڑن، ہاں جے اوتھے کرن لڑائی، کرو لڑائی
نال اوہناں دے ،ہے علاج ایہہ کفروناں دا، تے جے اپنے ہتھ اوہ روکن،
بے شک اللہ بھلاں نوں بھل جانے والا نالے رحمی۔ (١٩٢)
اوپرے لگدے لفظ:
٭وڈی: رشوت۔ ٭دیدہ دانستہ: جان بُجھ کے، ویکھدے چاکھدے۔ ٭احرامی حالت: حج لئی خاص کپڑے پاؤناں۔

(ناہ رُکن تے ) انج لڑو جے بے سوادی دی جڑ سُکے تے رہ جائے (اکو)
دین الٰہی، ہن وی جے اوہ باز آجاون، ظلمی لوکاں توں وکھ ہور کسے دے
اُتے ہتھ ناہ چاؤ، مانک ماہ دی لج پالو جے پالن اوبھی، لاجاں وچ وی ادلے دا
ای بدلہ ای چلدا ، نال تہاڈے کرے ودھےکی جیہڑا اوہدے نال انجے ای ورتو،
خوف خدا دل وچ رکھو ایہہ ناہ بھلو اللہ خوفی لوکاں دا ای ساتھی ، خرچ
کرو اللہ دی راہے، اپنی ہتھیں اپنے تائیں پر ہلاکت وچ ناہ پاؤ، چنگ کماؤ
بے شک اللہ چنگ کماؤ نہاراں نوں ای چاہے۔(١٩٥)
حج ہووے کہ عمرہ، اللہ دا فرمان سمجھ کے کرنا بن دا، پر جے کر
رکاوٹ آوے، تاں پچدی قربانی کافی قربانی سر چڑھنے تائیں سر دے
وال لہاؤ ناہیں، جیہڑا ول بیمار ہووے یاں سر دا روگی، اوہ بدلے وچ روزے
رکھے یا مڑ صدقہ یا قربانی دیوے، تے جد امان ہو جاوے تے کوئی
چاہے عمرہ حج دے نال ملانا، اوہ پجدی قربانی دیوے، ناہ پج آوے تاں
تن روزے حج دے ویلے تے ست واپس آکے رکھے، ایہہ دس پورے
کرنے بن دے، اللہ دا ڈر رکھدے ہوئے، حکم ایہہ باہروں آیاں واہتے،
چیتے رکھو ڈاہڈی پکڑ اللہ دی۔
اوپرے لگدے لفظ:
٭جڑ سکے: مُک جاوے، ٭ودھیکی: دھگانہ،

سبھناں نوں معلوم مہینے حج دے جیہڑے، تے جس حج دی نیت
کیتی (تے احرامی ہویا) اس توں تیویں میلا چھٹیا، ہر طرحاں دی حد ٹپنی تے
مار کٹائی دی وی حجل ویلے ٹھاک اے۔
تے چنگیائی جو تہاڈے کولوں ہو سی اللہ نوں معلوم ہو جا سی، حج تے
جاؤ توشہ لے کے، اے پر سب توں چنگا توشہ تقویٰ، عقلاں والے لوکو
تقوے نوں اپناؤ۔(١٩٧)

ایہہ تاں ماڑی گل اے کوئی حج دی رُتے روزی وی رب کولوں منگو
، جس ویلے عرفاتوں پرتو، مزلفہ دے نیڑے جا کے، اللہ تائیں خوب
چتارو، جویں تہانوں رب سمجھایا، اس توں پہلاں سچ تاں ایہہ وے
راہوں سی تُسیں بھلے ہوئے فیر تسیں وی اوتھوں پرتو جتھوں لوکاں دی
پرت ہوندی، اللہ کولوں بخشش منگدے، بے شک اللہ بخشنہار اے جانن ہار اے۔(١٩٩)
حج دے سارے کم مکا کے، یاد کرو اللہ نوں انجے جیویں یاد اپنے
وڈکڑیاں دی وڈیائی سی کر دے، اس نالوں وی ہتھوں ودھ کے، ویکھو
جیہڑے رب دے کولوں دنیا منگدے، اوہناں اگے ہتھل رہنا، اوہناں
وچ ای او بھی جیہڑے آکھن ربا دوہیں جہانیں اپنی نعمت نال نوازیں، اتے
بچائیں اگ دی ماروں، اوہناں لوکاں نوں مل جا سی جو کمایا ہوسی اوہناں،
اللہ کھاتے میلدیاں ڈھل لانی ناہیں۔(٢٠٢)
اوپرے لگدے لفظ:
٭حجل: حج دا ویلا ٭عرفات: اک میدان دا ناں جیہدے بارے آکھیا گیا ہے کہ قیامت دیہاڑے ساری لوکائی ایس وچ اکٹھی کیتی جاوے گی۔ ٭چتارو:یادکرو ٭وڈکڑیاں: وڈھکیاں، پیو دادے ٭ہتھل: خالی ہتھ ٭دوہیں جہان: دنیا اتے آخرت

گنتی دے نیں حج دہاڑے، اہناں دے وچ ذکر اللہ دا کر دے جاؤ،
دو دن وچ ای (رُجھ مکا کے) کُوچ کرے جو کر سکدا اے تے دن اُتے لانے
والا وی لا سکدا، پابندی ناہ کوئی، چھوٹ ایہہ اللہ کولوں ڈرنے والے واہتے
تے اللہ دا خوف دلاں وچ رکھو، ایہہ ناہ بھُلو اُٹھ کے اس دے ول ای جانا۔
لوکاں چوں اوبھی ہے وے گل کتھ جس دی تینوں واہوا چنگی
لگدی تے اوہ اپنے اندر بارے دے صفائیاں قسماں چا کے، حالاں اوہ اے
بھنڈی خورا تے جھگڑالو، تے وس اس دا جتھے چلدا اوہ لوکاں وچ بھنڈ
پوائے ،فصلاں نسلاں دا بیں مارے، اللہ ایہہ صورت ناہ چاہے، ایہو جہے
نوں جد وی آکھو خوف خدا دا کرنے بارے اوہ اپنی چدھراہٹ پاروں
حداں ٹپے، دوزخ دارُو انج دے ول دا تے اوہ ڈاہڈی بھیڑی تھاں اے۔
لوکاں وچ او بھی جس نے جان اپنی دے بدلے، اللہ دا ای راضی
نامہ جھولی پایا، ایہو جہے لوکاں دے واہتے اللہ بڑا نہالی، اے ایمان لیائے
لوکو فرماں برداری دے ویہڑے سارے دے سارے آ جاؤ، تے
پٹھیاں شیطانی متاں تے نہ لگو اوہ تہاڈا دشمن ہے وے ظاہرم ظاہرا۔(٢٠٨)
اوپرے لگدے لفظ:
٭رُجھ: مصروفیت ٭بھنڈ پوائے: نکھیڑے

جے کر اِنج دیاں ایہہ کھریاں گلاں ول تہاڈے آ جانے تے تھڑک
تہاڈے اندر رہنی چیتے رکھو، ہے عزیز حکیم اوہ اللہ ،کی اوہ ایس اڈیکے لگے،
اللہ کول اوہناں دے آوے، بدلاں تے چھاں کیتی ہووے، نال فرشتے
اس دے ہوون، مڑ تاں جو ہونا ہو جاسی،پر اللہ دے ہتھ کم سارے۔
اسرائیل کیاں توں پچھ خاں، کنیاں روشن اساں اچرجاں اوہناں دی
جھولی وچ پائیاں اے، پر جیہڑا اللہ دی نعمت دے ہتھ وچ آ جانے تے
فیر وٹاندر (ماڑی)کر دا، انج دے لوکاں واہتے اللہ پکڑ اے ڈاڈھی کرنےوالا۔
کھان ہنڈان اس دنیا والا دل کفروناں دے کھچدا اے تے ایمانی
لوکاں دی اوہ چگھ مریندے، پر جنہاں وچ خوف خدا دا، روز قیامت
اوہناں نے ای کفروناں توں اچیاں ہوناں اللہ جس کسے نوں جنا چاہے(
ایتھے) دیوے(٢١٢)
اوپرے لگدے لفظ:
٭تھڑک: ڈھل مل یقین ٭اچرجاں: انوکھیاں نعمتاں ٭وٹاندر: وٹاؤندا۔ ٭چگھ: ٹھٹھا، مذاق

لوکی پہلاں اکو دھر سن، (پاٹن اُتے) اللہ نے نبیاں نوں گھلیا،
اوہ دلاسے دیندے نالو نال تراہندے نال ای مت بانی وی گھلی، حقیاں
سچیاں گلاں والی، تاں جے اوہ نیائیں ہووے ایہہ جس گل وچ پاٹن،تے
مڑ اس (مت بانی) بارے اوہوا پاٹے تے اک دوجے دا دکھ کر دے، ول
جنہاں دے اوہ آئی سی، تے جد صاف احکام الٰہی اوہناں ول آتھیوے
اذن اپنے دے نال خدا نے ایمانی لوکاں نوں رستہ حق دا دسیا جس بارے سی
پاٹ اوہناں وچ، اللہ سدھے راہے پائے جس نوں چاہے۔(٢١٣)
کی خیال تہاڈا ہے وے جنت وچ تساں جا وڑنا، حالاں اجے تہاڈے
اُتے انج دی ناہ ازمائش آئی جیکن تہاتھوں پہلاں دے لوکاں تے آئی،
اوہناں نوں سختی نے ٹوہیا دکھ نے ٹوہیا، انج اوہناں نوں جھونے آئے سنے
پیغمبر مومن لوکی کوک اٹھے سن، کد کدے بوہڑ یں دا (گا) ربّا تے آواز اُس
ویلے آئی، ڈوہل ہووو ناہ اللہ جھبدے بوہڑن والا۔
لوکی تیرے کولوں پچھن لانے دی کنج ویتر کرئیے، کہہ دے نیک کمائی
وچوں جو وی خرچ تساں نے کیتاں سمجھو اس وچ حق اے ماں دا، پیو دا،
لگدڑیاں دا، پیو موےاں دا، مسکیناں دا، تے راہیاں دا، اُنج کر و دے (گے)
جیہڑی نیکی، اللہ توں نہ بھلی رہ سی۔
فرض تہاڈے تے جنگ ہوئی، ایہہ تہانوں بھاویں اوکھی لگدی جاپے،
ویکھو انج وی ہو جاندائے جیہڑی شئے نہ بھاندی ہووے اس وچ بھلا تہاڈا
ہووے، انج وی ہوندا جیہڑی شئے تہانوں بھاوے ماڑی نکلن اس دی
نکلے تے اوہ علم تہانوں ناہیں جو اللہ نوں(٢١٦)
اوپرے لگدے لفظ:
٭تراہندے: ڈراؤندے۔ ٭مت بانی: نصیحت نامہ ٭احکام الٰہی: اللہ دے حکم، ٭جھونے آئے:جنجھوڑے گئے ٭بوہڑیں گا: مدد لئی پُجیں گا۔ ٭لانے دی: خرچ کرن دی۔ ٭ویتر: ونڈ

لوکی تیرے کولوں پچھدے نربھڑ کسے مہینے دے وچ بھڑنے
بارے،کہہ دے بھڑنا اس وچ مندا اللہ دے راہ (ٹُرنوں) ڈکنا، اللہ دی
ناشکری کرنا، مانک مسجد جانوں ڈکنا، مکے دے وسنیکاں نوں مکے چوں کڈھنا
ہے اس توں وی مندا، بھِڑ کے گل مکانے نالوں دھخدی بے سوادی بھیڑی،
تیرے نال مُتکا انہاں وس لگدے تے لائی رکھنا جد تائیں توں دین اپنے
نوں ناہ مڑ جائیں، جیہڑا ول تہاڈے وچوں دین اپنے توں پھر سی تے کافر
ای مویا، عمل اکارت اس دے ہونے، کی ایتھے کی اوتھے، انج دے لوکی
نیں اگ واسے، اوسے وچ ہمیشہ رہسن۔(٢١٧)
پر جیہڑے ایمان لیائے، ہجرت کیتی، ٹل اللہ دے رستے لایا، آس
اللہ دی رحمت دی اوہناں نوں ہے وے، بے شک اللہ بخشنہار نالے
رحمی۔
لوکی تیرے کولوں پچھدے دارُو بارے جُوئے بارے، کہہ دے
اوہناں وچ مندیائی چوکھی، ہاں بھلیائی وی کُجھ ہے لوکاں دے واہتے،پر
مندیائی بھلیائی توں سرکڈھ دی اے۔
اوپرے لگدے لفظ:
٭نربھڑ: ٭مُتکا: آڈھا ٭اکارت: ضائع، ناکارہ ٭ہجرت: رب دی راہ وی گھر چھڈنا ٭ٹل لایا: واہ لایا۔ ٭سرکڈھ: وڈھی

لوکی تیرے کولوں پچھدے اللہ دے راہ لانے بارے، کہہ دے پُجدا
سردا اللہ انج تہانوں متّاں دیندا، تاں جے سوچو ایتھے تے اوتھے دے
بارے۔(٢١٩)
لوک یتیماں بارے وی پچھدے نیں تےنوں، کہہ اوہناں دی حال
نیکی سواری نیکی۔
اکو کجھ وی نال اوہناں دے ہو سکدے او، آخر اوہ تہاڈے لگدے
تے معلوم خدا نوں ہے وے کس دی نیت ماڑی،کس دی چنگی، اللہ
چاہندا تے اوہ بھار تہاڈے اتے پاسکدا سی کیوں جے اوہ عزیز حکیم اے(٢٢٠)

دیکھو،کرو ناہ مشرک رنّاں جد تائیں ناہ مومن تھیون، مومن باندی
وی مشرک عورت توں چنگی، بھاویں کنی چِت تہاڈے لگدی ہووے،
مشرک مرداں نال وی انجے مومن زالاں ناہ پرناؤ، جد تائیں
نہ مومن تھیون، مومن باندا مشرک مانھُو نالوں چنگا، لکھ اوہ لگے چِت تہاڈے۔
مشرک تے نیں اگ دے ول بلاون والے، ایدھر اللہ جنت ول تے
بخشش ول اسے اذن اپنی دے نال تہانوں سدی جاندا تے آیات سنائی جاندا
،تاں جے لوکاں نوں مت آوے۔
لوکی تینوں پچھدے ہے نیں کپڑے آئے ویلے بارے، کہہ دے اوہ
پلیتی والی حالت ہوندی، زالاں توں دُوری رکھو کپڑ ویلے، اوہناں دے
سر دھونے تائیں کول ناہ جاؤ، اس توں جد اوہ پاک ہو جاون، امر اللہ دے،
تسی مطابق نیڑے ڈھکو، اللہ چنگیاں اوہناں لوکاں نوں ای جانے جیہڑے
ماڑے کمّوں بچدے ،تے پاک اپنے تائیں رکھدے(٢٢٢)
اوپرے لگدے لفظ:
٭مشرک: رب دا شریک بناون والے۔ ٭چِت لگدی: دل نوں چنگی لگدی ٭زالاں: زنانیاں مانھو: آزاد ٭اذن: اجازت ٭کپڑے آؤناں: زنانیاں دی ماہواری دا ویلا

رناں کھیتی وانگوں، اپنی کھیتی ول جاؤ جد جی چاہے پر کل
جس دے وچ تہانوں ہتھ کجھ آوے، اللہ دا ڈر دل وچ رکھو تے ایہہ سمجھو
اس دے اگے پیش ہونا ایں تے من ٹرنے لوکاں نوں موجاں ای موجاں۔

اللہ نوں نہ قسماں پاندے ہوئے ورتو، روکن واہتے، چنگیائی توں،
تقوے کولوں ،تے لوکاں وچ صلح کرانوں، بے شک اللہ آپ سمیع اے
آپ علیم اے پکڑ ناہ کر سی اوہ البتہ بے سرپیری قسم کسے تے، ہاں اُس
اُتے سرپر کرسی دلوں بجانوں جیہری کھاسو، بے شک اللہ بخشیلا تے نرمیلا اے۔(٢٢٥)
اوپرے لگدے لفظ:
٭سمیع: سُنن والا ٭علیم: جانن والا، ٭بجانوں:جان نال بخشیلا: بخشن والا۔ ٭نرمیلا: رحم کرن والا،