شریف کنجاہی

انجے ہین حرام نساواں وچ نکاح دے آئیاں کِدھرے جے ناہ
بندی وانن ہوون ایہہ قانون الٰہی لاگو ہے تُساں تے، ہین حلال تہاڈے
اُتے ( دسیاں چھڈ کے ) مالاں نال جنہاں نوں چاہو سنگ بنانا، نفس پرستی
واہتے ناہیں ایس طرحاں اوہناں دے کولوں جو لبھو اس دے بدلے مہر
اوہناں نوں دیوو بدھے۔
اک دوجے دی من مناکے، کٹ کٹائی بدھے مہراں وچ وی اے پر
ہوسکدی، بے شک اللہ آپ علیم حکیم اے۔ (٢٤)
جس مومن دی پُج ناہ اینی مومن زالاں اشرافاں دے نال پڑھائے
کلمے، مومن ہوئیاں بندی وانیناں دے وچوں کلمے پڑھ لوے نال کسے
دے ہے تہاڈے ایماناں توں واقف اللہ، اکو جیہے ای آپس وچ او ( اُنج
سارے ای) سائیاں کولوں اذناں لے کے اوہناں نال نکاح پڑھواؤ مہر
رواجی دے کے پر ایہہ دیکھو ہون وسیبل، بد چلن ناہ ہوون، یاری پال نال
ہوون تے جے کر پرنیون پچھے انج دیاں اوہ نکلن، ڈنڈ اصیلاں نالوں ادھا
اوہناں اُتے ایہہ (اجازت) اوہناں واہتے خوف جنہاں نوں مت اوہ
چھڑیاں رہ کے ڈولن تِلکن۔
پر جے اپنے آپ نوں ڈکو ایہہ تہاڈے واہتے چنگا ہے غفور رحیم اوہ
اللہ۔
اوپرے لگدے لفظ:
٭بندی وانن: قیدی، ٭وسیبل: چنگے خاندان دی، ٭پرنیون: ویاہ کرن،
اللہ چاہے ہو گزرے لوکاں دے چالے کن تہاڈے پائے راہنمائی
واہتے نظر کرم دی کرکے وَل تہاڈے، ہے علیم حکیم اوہ اللہ (٣٢)
بے شک اللہ نظر کرم دی ول تہاڈے کرنا چاہے، پر مَیلے مَن والے
لوکی چاہون پٹھی جھوک جھکان تہانوں رجویں۔ (٢٧)
اللہ چاہے بھار تہاڈا ہولا ہووے کیوں جے بندہ ہے کمزورا مُڈھوں۔
اے ایمان لیائے لوکو اک دوجے دا مال ناں کھاؤ دائیں دپیں ہاں
بپارے اک دوجے دی من کے، لاسکدے او پیسہ دھیلا۔
اپنیاں جاناں انج ہلاکت وچ ناہ پاؤ، بے شک اللہ ہے رحیم تہاڈے حق وچ۔
اے پر جس نے انجے کیتا ظلموں یا حد ٹپنوں، جھبدے اگ دے منہ
پاواں گے اس نوں، تے ایہہ اللہ واہتے کم سکھالا۔
اوہناں وڈیاں مندیائیاں توں اپنا آپ بچاسو جے کر ہے جنہاں توں
ٹھاک اساڈی، دامن پاک تہاڈے کرکے دیواں گے باعزت رہتل۔
ساڑا مُول کرو ناہ اس دا، کیوں اک شئے وے دُوجے کول تہاتھوں
چوکھی، مرداں دا وی اوہ نصیبہ جو کمایا ہے وے اوہناں، اِنجے زالاں دی
جھولی وی کیت اوہناں دی، (سڑنے نالوں) اللہ کولوں برکت منگو ہر اک
شے دا جانن والا اوہ بے شک اے، ہر کسے دے ہین حقدار اساں مِتھ دتے
ترکے بارے جو چھڈ موئے ماپے اتے قریبی تے اوہ قول جنہاں نال
ہوون دئیو اوہناں نوں جو بندا اے بے شک اللہ دی اکھ ہے وے ہر
شے اُتے۔ (٣٣)
اوپرے لگدے لفظ:
٭جھوک جھکاون: پٹھے پاسے لاون، ٭دائیں دپیں: دھوکہ دے کے، ٭جھبدے: چھیتی، ٭ٹھاک: مناہی، روک، ٭کیت: کارا، کم،

مانھو زالاں دے سر سائیں کیوں جے اللہ اکناں نوں اِکناں توں ہے
وڈیائی دِتّی نالے اوہ کمائی لاندے اِس کرکے ای صالح رناں واگاں منن،
کنڈ پچھے وی مرداں دے حق سنبھالن جئیوں اللہ فرمایا ہویا پر جنہاں
دی واگ تڑائی دا ڈر ہووے، اوہناں نوں سمجھاؤ پہلاں، فیر اوہناں توں
دُوری ورتو سوتاں اندر، حد اخیری مارن والی جے اوہ سَورن، ایویں عذر
خلاف اوہناں دے ڈھونڈو ناہیں بے شک اللہ اُچا وی اے وڈّا وی اے
(سبھناں نالوں)۔ (٣٤)
جے ان بن دا خوف ہووے دوہاں بارے، تُسی نیائیں دوہاں
ولّوں اک اک مِتھو سُر ہونے دی نیت ہوئی جے اوہناں دی اللہ اوہناں
نوں سُر کرسی بے شک اللہ آپ علیم خبیر اے۔
تے اللہ دی کرو عبادت نال ناہ اس دے ہور لاؤ ماپڑیاں دے نال
رہوے ورتارا مِٹھا انگاں ساکاں، ہور یتیماں مسکیناں تے ہمسایاں دے
نال وتیرہ چنگا رکھو اوہ ہمسائے اپنے بھانویں اوبڑ ہوون، اِنجے راہیاں،
بندیواناں دے نال ورتو، چیتے رکھو ہیکڑیاں نوں پھونڈلیاں نوں اللہ لاگے
لائے ناہیں۔
جیہڑے ہین بخیل آپوں وی، لوکاں نوں وی ایدھر لاندے تے جو
اللہ دتا ہووے ناہ ہوا لواون اس نُوں ایہوجئے کفروناں واہتے ہے عذاب
خواری والا رکھیا ہویا (نالے اوہناں واہتے جیہڑے) خرچ دکھاوے دا
کردے نیں، انج ناہ مندے اوہ اللہ نوں تے ناہ چھیکڑ والے دن نوں ہے
شیطان جنہاں دا ساتھی، تے اوہ ساتھی بھیڑا ہے وے۔ (٣٨)
اوپرے لگدے لفظ:
٭مانھو زالاں: آزاد زنانیاں، ٭صالح: نیک، ٭سوتاں اندر: بستریاں وچ، ٭اوبڑ: غیر، ٭ہیکڑیاں: وڈھے بول بولن والیاں، ٭پھونڈلیاں: پھڑانہہ مارن والیاں، ٭بخیل: کنجوس، ٭ہوا لواون: وکھالا کرن،

تے کیہ اوہناں دا گھٹنا سی جے اللہ نوں اوہ من لیندے نالے چھیکڑ
والے دن نوں، دیندے ساڈے دتّے وچوں اللہ خوب اوہناں نوں جانے۔
اللہ حق ناہ مارے ماسہ ہاں دیون تے دونا دیندا تے اپنے وی کولوں
دیندا اجر ودھیرا۔ (٤٠)
کیہ ور تیسی ہر ٹولے وچوں اک اک جدوں گواہ اس آندا ہے تینوں وی
اساں گواہواں دے وچ رکھنا۔
اوس دیہاڑے پیغمبر دے مُنکر باغی سدھراون دے (کاش) کاش اوہ مٹی
دے نال رل کے مِٹی تھیون، اوہ ناہ کجھ لکا سکن دے (گے) اللہ کولوں۔
اے ایمان لیائے لوکو جے نشے دی حالت ہووے ناہ نماز پڑھو جد
تائیں ناہ سمجھ تہانوں آون لگے کیہہ کہندے او، ناہ ایں جے کر رن دے
نیڑے ہوئے ہووو تے نہا ناہ بیٹھو، راہ پئے دی گل وکھری اے، تے جے کر
بیمار ہوجاؤ یا سفر تے ہووو یا مڑباہروں ہوکے آوے کوئی یا تیویں نال وس
کے، تے پانی دی ٹوٹک ہووے کدھرے ستھری مِٹی لبھ کے مسح کرو مُڑ
مونہاں دا وی ہتھا دا وی، بے شک اللہ چُھوٹاں دینے والا نالے تُھڑ نوں
سمجھن والا ہے وے۔
حال اوہناں دا تیرے اگے، سی نصیب کتابوں کجھ جنہاں نوں ہویا تے
اوہناں گمراہی وٹی تے اوہ چاہندے توں وی اِنجے راہوں بھلیں۔
اللہ نوں معلوم تہاڈے دشمن کیہڑے، تے اللہ ای کافی ہے وے
کاج سوارن والا، ہے حمایت اللہ دی ای کافی۔ (٤٥)
اوپرے لگدے لفظ:
٭ماسہ: بھورا، تھوڑا، ٭سدھراون: خواہش کرن، ٭ٹوٹک: تھوڑ، گھاٹ، ٭مسح: ہتھاں بانہواں سر تے منہ تے ہتھ پھیرنا،

ہین یہودی لوکاں وچوں اوبھی جیہڑے گل کسے نوں تھاؤن ہین
کتھائیں کردے۔
تے جیبھاں نوں موڑے دے کے کُجھ توں کُجھ لفظاں نوں کردے
سُنیاں کہہ کے نال رلاندے پر ناہ منیا ''سن آکھن تے نال رلاون ناہ توں
سننے لائق''راعنا وی انجے آکھن، دین (خدا) دے بارے ٹوکاں کردے جے
اس دی تھاں اوہ سنیا تے منیا کہندے، سنو اساڈی، کرو توجہ ول اساڈے
اوہ چاہ کہندے اوہناں واہتے چنگا ہوندا تے سدھیائی والا، ہن اوہناں تے
رب دی لعنت کفر اوہناں دے پاروں، گھٹ ای مومن تھیسن۔ (٤٦)
اہلِ کتابو اس نوں منو جو اساں اے نازل کیتا تے تصدیق کرے جو
اس دی جو تہاڈے اپنے کول اے، اس نوں پہلاں جد منہ وگڑے
ہوئے کرکے کنڈاں دے ول لا دیئے، یا اوہناں تے اُنجے ای پھٹکاراں
وسن جیویں پھٹکار وسا دتی سی سبتی ٹولے اُتے، تے ہے امر اللہ دا ہوکے رہنے
والا۔
اللہ شرک معاف ناہ کردا، اس توں ہٹ کے جس دی چاہے کیتی بخشے
کیوں جے ہور کسے نوں اللہ نال رلانے والے سمجھو پاپ بڑا ای وڈّا گھڑیا۔
اوبھی تیتھوں اوہلے ناہیں جیہڑے اپنے پاک دلی دے چرچے
کردے، ایہہ اللہ دے ای وس ہے وے کس نوں پاک اوہ سمجھے، ہاں کسے
دا حق ناہ سُوتر بھر وی مر سی۔ (٤٩)
دیکھ کویں اوہ کوڑ اللہ دے متھے لاندے کھلم کھلا ایہہ گناہ ای ہے
خلاف اوہناں دے کافی۔ (٥٠)
اوپرے لگدے لفظ:
سبتی:ہفتے دا دن،(مراد یہودی ہین۔ اوہناں نوں ہفتے والے دن کم دی مناہی سی)
اوبھی تیتھوں اوہلے ناہیں جھولی وچ کتاب جنہاں دے۔ پر اوہ ہوئے
ٹونے ٹانے پھُوکا پھاکی منن والے تے کفروناں بارے کہندے ایمانی
لوکاں دے نالوں ایہہ زیادہ سِدھے راہ تے۔
اللہ دے پھٹکارے ہوئے ایہوا وَل نیں تے جِس نوں اللہ
پھٹکارے اس دا ساتھ کسے ناہ دینا۔
جے اوہ کھاندے پیندے ہوون ہڑک ناہ دین کسے نوں۔
کیوں اوہناں تے حسد کریندے اللہ آپ جنہاں نوں اپنے فضلوں
دِتا اساں کتاب سی ابراہیم کیاں نوں دتی نالے حِکمت تے اوہناں نوں
رجوائی وی وڈی دِتی، فیر کسے اوہناں دے وچوں اُس نوں منّیا تے اوہناں
دے وچوں کوئی اُس توں پِھریا دوزخ دے ای لنبُو کافی پھرنے والے
لوکاں واہتے۔
جو آیات اساڈی دے انکاری ہوئے جھبدے ای پادیساں اگ وچ
اوہناں تائیں، جد اوہناں دیاں کَھلّاں گَلیاں، ہور پواساں اوہناں تائیں،
تاں جے خوب عذاب اوہ چکھن بے شک اللہ آپ عزیز حکیم اے۔
جیہڑے لوک ایمان لیائے چنگے عمل کمائے اوہناں تائیں اوہناں
باگاں وچ کھڑاں دے کول جنہاں دے وگدے پانی، اوہ ہمیشہ اوتھے
رہسن اوہناں واہتے اوتھے اُجل زوجاں ، اسیں اوہناں نوں گھنیاں چھاواں
تھلّے رکھساں۔ (٥٧)
اوپرے لگدے لفظ:
٭ہڑک: تھوڑی جہی چیز، ٭رجوائی: مال، خوشحالی، ٭اُجل زوجاں: پاک بیویاں
اللہ حکم تہانوں دیندا، جس دی جو امانت ہووے (منگن اُتے) اس نوں
موڑو اِنجے کرو نیاں جے بیٹھو، مُول ناہ عدلوں ڈولو بے شک اللہ چنگی
مَت ای دیندا ہے وے، بے شک اللہ سبھ کجھ سُندا سب کجھ تکدا۔ (٥٨)
اے ایمان لیائے لوکو اللہ دی ای آکھی منو ہور رسول اس دے دی
منّو، اوہناں دی وی جیہڑے ول تہاڈے وچوں امری ہوئے، تے جے گل
کسے دی بارے جھگڑا جاگے اللہ ول تے اوسے دے پیغمبر ول پرتاؤ اس
نوں، جے ایمان تہاڈا ہے وے اللہ اُتّے، نالے روز قیامت اُتے ایہوا گل
مناسب نالے چنگے سٹے والی۔
توں اوہناں نوں تکیا ناہیں، جیہڑے مونہوں تے کہندے نیں من لیا
اے جو تیرے تے نازل ہویا، تے جو تیرے توں سی پہلاں نازل ہویا، پر
اوہ ثالث جد وی منن حداں ٹپدے نوں ایں منن، حالاں ٹھاک اساڈی ایہہ سی،
اس دے کولوں بچ کے رہناں کیوں جے شیطانے دی نیت راہواں دور دراڈا
کرنے دی اوہناں نوں۔
جد اوہناں نوں آکھی دا اے اللہ دی گھل دے ول آؤ نالے آؤ
پیغمبر ول، کَیڑا اے تینوں ایہہ منافق تیرے ولّوں مونہہ بھواندے تے
آؤ نے توں رہ جاندے نیں۔ (٦١)
اوپرے لگدے لفظ:
٭نیاں: عدل،انصاف ٭ثالث: منصف، نکھیڑا کرن والا،

کیہ اوہناں دے باب ہووے دی جد آپَیسی نیں سر اُتّے کرتوتاں
دے پاروں، فیر ایہہ تیرے کول آون دے (گے) قسماں کھاندے، جے اسیں تے
ول ورتارے دی تے صلح صفائی دی ای خواہش رکھدے۔
رب اوہناں دے اندر جانے، اوہناں توں اک پاسے ہوجا، ہاں نصیحت
کردا رہ، نالے گلاں کر اثراں وچ ڈُبیاں ہوئیاں۔ (٦٣)
اساں رسول ہمیش ای گھلے تاں جے اذن اللہ دی نال منیون تے جے
تیرے کول آجاندے اپنیاں جاناں اُتے ظلم کماون پچھوں، اتے معافی اوہ
اللہ دے کولوں منگدے اتے رسول سفارش کردا، توں اللہ نوں توبہ منن والا
رحمت کرنے والا پاندوں۔
انج ناہ ہونا رب تیرے دی سونہہ، گنے ناہ جاسن مومن جد تائیں ناہ
اپنے وچ دبے رپھڑاں اندر ثالث تیرے تائیں منن، اَتے نیاں جو تیرا
ہووے اس دے بارے دل دے وِچ ناہ گُھنڈی رکھن تے اِنج منن
جئیوں منن دا حق اے۔
تے جے فرض اسیں کردیندے اوہناں واہتے کٹ مرنے نوں یاں گھراں
توں ہجرت کرنا، تھوڑا ول ای ایہہ کم کردے تے جے اوہناں کیتا
ہوندا عمل نصیحت ساڈی اُتے تے پَیراں دے پکّے رہنّدے، اوہناں دے
حق چنگا ہوندا۔
بے شک تاں تے اجر گھنیرا اساں اوہناں نوں اپنے کولوں دینا ہے سی
تے سدھے راہ پادینا سی۔
جو مَن ٹُرسی اللہ دے تے پیغمبر دی اوہ اوہناں وچ شامل ہوسی اللہ
نے انعام جنہاں تے کیتا ہویا، نبیاں ورگے، صدیقاں دے اتے شہیداں
صالح لوکاں ورگے، کِنّا سوہنا سنگ اوہناں دا۔ (٦٩)
فضل ایہہ اللہ ولوں ہوندا تے اللہ ای کافی گن توں ہر اک گل دی
ساراے جس نوں۔ (٧٠)
اوپرے لگدے لفظ:
ہجرت: اللہ دی راہ وچ گھر بار چھڈنا، ٭صدیقاں: سچیاں، ٭سنگ: ساتھ