ملاك برتري انسان بر ساير مخلوقات چيست؟ گفته می‌شود که این برتری به خاطر این است که انسان با اختيار خود خوب و بد را انجام مي‏دهد! اگر ملاک اين است، پس جن هم همينگونه است؛ چون جن هم كافر دارد و هم مؤمن. پس ملاك برتري انسان بر جن چيست؟

 

پاسخ :

نقد و بررسی: 
قرآن کریم آفرینش انسان را از خاک و آفرینش جن را از آتش و قبل از انسان می‏داند(1) در برخی آیات قرآن، جن و انس به طور مشترک، مورد خطاب قرار گرفته‏اند و هدف از آفرینش آن‌ها پرستش خدا معرفی شده است(2). 
بر خلاف آنچه مشهور در میان مردم است که آن‌ها را "از ما بهتران" می‏دانند، انسان از آن‌ها برتر است به دلیل اینکه تمام پیامبران الهی از انسان‌ها برگزیده شده‏اند و گروهی از آن‌ها به پیامبر اسلام، که از نوع بشر است، ایمان آوردند و از او تبعیت کردند و واجب شدن سجده در برابر آدم بر شیطان، که بنا بر تصریح قرآن از طایفه جن بود(3) دلیل بر فضیلت نوع انسان بر جن می‏باشد(4). 
و اما اینکه ملاک برتری انسان چیست؟ آنچه از قرآن فهمیده می‏شود، چند امر است: 
1- علم انسان به اسماء و حقایق جهان هستی و استعداد شگرف او در علم و عمل و قرب الهی. 
قرآن می‏فرماید: وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا، تمامی اسماء را به آدم آموخت(5). تعلیم در این مورد جنبه تکوینی داشته است؛ یعنی خداوند این آگاهی را در نهاد و سرشت آدم قرار داد، و به این واسطه فضیلت نوع انسان بر دیگر موجودات اثبات شد. تعلیم این حقایق، به انسان و استعداد او در فراگیری آن‌ها، مخصوص حضرت آدم علی نبینا و آله و علیه السلام نیست، بلکه علم و دانش در نوع انسان، به ودیعه گذارده شده و همواره به تدریج، آثارش در نسل او ظاهر می‏شود و چنانچه فرزندان آدم در راه هدایت گام بردارند، می‏توانند آن علم را از مرتبه قوه به فعلیّت، برسانند(6). 
2- دمیده شدن روح الهی در انسان؛ قرآن به صراحت می‏فرماید: خداوند از روح خود در کالبد آدم و فرزندان او دمیده است(7) این روح الهی با استعداد فوق‌العاده‌ای که در آن نهفته است، می‏تواند تجلیگاه انوار الهی و عظمت بخش انسان باشد. 
آیه 7 - 8 سوره سجده این بعد معنوی را در همه فرزندان آدم موجود می‏داند. 
3- خلیفةاللَّه بودن نوع انسان. منظور نمایندگی خدا در زمین است، زیرا سؤالی که بعد از این فرشتگان می‏کنند و می‏گویند: نسل آدم ممکن است فساد و خونریزی نمایند و نمایندگی خدا در زمین با این کارها نمی‏سازد، متناسب با همین معنا است(8). 
امام صادق (ع) می‏فرمایند: فرشتگان بعد از آگاهی از مقام آدم، دانستند که او و فرزندانش سزاوارترند که خلفای الهی در زمین و حجت‏های او بر خلق باشند(9). 
مرحوم علامه طباطبائی می‏فرمایند: خلافت انسان در زمین منحصر به حضرت آدم (ع) نیست، فرزندان او هم در این امر شریکند(10). 
این امتیازات درباره انسان و مخصوص اوست و نشان می‏دهد که مقام انسان والاتر از مقام جن است. تحقیقاً این برتری موجب پیشرفت او از نظر معلومات و مفاهیم ذهنی و معنوی و نیز از نظر پیشرفت و ترقی اجتماعی و صنعتی شده است. در حالی که ملائکه و جن همان‌طور که آفریده شده‏اند و در محدوده اختیاری که دارند، زندگی می‏کنند. 
منابع جهت مطالعه بيش‌تر: 
1. تفسير نمونه ج25، تفسير سروه جن مراجعه بفرماييد. 
2. ترجمه الميزان، ج1، ص417. 
پی‌نوشت‌ها 
1. الرحمن/14-15، حجر/27. 
2. الذارايت/56، الرحمن/33. 
3. كهف/50. 
4. آيةاللَّه مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج24، ص155. 
5. بقره/31. 
6. ترجمه تفسير الميزان، ج1، ص147، مركز فرهنگي رجاء. 
7. حجر/29 و الم سجده/7-8. 
8. مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج1، ص172. 
9. همان، ص173 نقل روايت از معاني الاخبار. 
10. الميزان، ج1، ص116، چاپ مؤسسه مطبوعاتي اسماعيليان. 

ملاك برتري انسان بر ساير مخلوقات چيست؟ گفته می‌شود که این برتری به خاطر این است که انسان با اختيار خود خوب و بد را انجام مي‏دهد! اگر ملاک اين است، پس جن هم همينگونه است؛ چون جن هم كافر دارد و هم مؤمن. پس ملاك برتري انسان بر جن چيست؟

افزودن دیدگاه جدید