آيا روايت: « ما أقول فيهما إلا خيراً » از قول زيد بن علي، در حق ابوبكر و عمر صحت دارد؟

و عن زيد بن على أخو الباقر و عم الصادق " ان ناساً من رؤساء الكوفة و أشرافهم الذين بايعوا زيداً حضروا يوماً عنده، و قالوا له: رحمك الله، ماذا تقول فى حق أبى بكر و عمر؟ قال: ما أقول فيهما إلا خيراً كما أسمع فيهما من أهل بيتي إلا خيرا، ما ظلمانا و لا أحد غيرنا، و عملا بكتاب الله و سنة رسوله "

از زيد بن علي، برادر امام باقر و عموي امام صادق عليهما السلام نقل شده است كه مردمي از اهل رؤساي و اشراف كوفه با او بيعت كردند. روزي پيش او آمدند و به او گفتند: خداوند به تو رحم كند، نظر تو درباره ابوبكر و عمر چيست؟ زيد گفت: چيزي جز خير درباره آن‌ها نمي گوييم؛ چنانچه از اهل بيتم چيزي جز خير درباره آن‌ها نشنيده ام، آن‌ها نه به ما ظلم كردند و نه به هيچ كس ديگري؛ بلكه به كتاب خدا و سنت رسول او عمل كردند.

 ناسخ التواريخ للمیرزا تقي الدين خان تحت عنوان – أحوال الإمام زين العابدين –.

پاسخ:

اوّلا: در هيچيك از كتب معتبر روائى و تاريخى و تفسيرى شيعه اثرى از اين روايت نيست، و منقولات ناسخ التواريخ، چون مستند به منابع موثّق نیست قابل اعتماد نمى باشد.

ثانياً: اين روايت با مضمون روايتي که کشي از زبان زيد بن علي نقل کرده کاملا مخالفت دارد.

عن سدير، قال: دخلت على أبي جعفر عليه السلام ومعي سلمة بن كهيل و... وعند أبي جعفر عليه السلام أخوه زيد بن علي عليهم السلام فقالوا لأبي جعفر عليه السلام نتولى عليا وحسنا وحسينا ونتبرأ من أعداهم! قال: نعم. قالوا: نتولى أبا بكر وعمر ونتبرأ من أعدائهم! قال: فالتفت إليهم زيد بن علي قال: لهم أتتبرؤن من فاطمة؟ بترتم أمرنا بتركم الله، فيومئذ سموا البترية.

سدير مي گويد: وارد بر امام باقر عليه السلام شدم و با من سلمة بن كهيل و... بودند و در كنار امام عليه السلام برادرش زيد بن علي بود.

آن‌ها (سلمة بن كهيل و...) به امام گفتند: ما امام علي، امام حسن و امام حسين را دوست داريم و از دشمنان آن‌ها بيزاري مي جوييم.

امام فرمود: بلي. [سخن آن‌ها را تأييد كرد ].

بعد آن‌ها گفتند: ما ابو بكر و عمر را دوست داريم و از دشمنان آن‌ها بيزاري مي جوييم.

زيد بن علي متوجه آن‌ها شد و گفت: آيا شما از فاطمه (سلام الله عليها) بيزاري مي جوييد؟ شما امر ما را سبك شمرديد، خدا امر شما را سبك بشمارد. از اين به بعد آن‌ها (سلمة بن كهيل و طرفدارانش) به «بترية » مشهور شدند.

اختيار معرفة الرجال، الشيخ الطوسي، ج 2، ص 504 – 505 – شماره 429.

ثالثاً: بر فرض كه زيد بن علي چنين اعتقادي داشته است، براي ما چه ارزشي دارد؟ مگر زيد بن علي معصوم و يا گفتار او براي ما حجت است؟

احتمال دارد که اين سخن را به خاطر مصالح سياسي گفته باشد؛ زيرا با توجه به قيام زيد که هدف او جذب جمعيت عليه حکومت هاي وقت بوده است که اکثر آن‌ها از اهل سنت بوده اند، اين مطلب را گفته است.