سوال : اگر اهل بیت(ع)، «خُزّان العلم» هستند پس چرا دعای کمیل را حضرت خضر به امام علی(ع) تعلیم فرمود؟

جواب:

دعای کمیل در کتاب «مصباح المتهجد» شیخ طوسی[1] و «اقبال الأعمال» سید بن طاوس آمده است. سید بن طاوس(ره) در طلیعه بیان این دعا می‌گوید: در روایتی (غیر از روایت شیخ طوسی) دیدم که کمیل بن زیاد نخعی گفت: در مسجد بصره و در کنار امیر المؤمنین علی(ع) نشسته بودم که حضرت در اعمال شب نیمه شعبان فرمود: «و در این شب دعای خضر را بخوانید»، بعد از آن‌که مردم متفرّق شدند؛ من به دنبال حضرت علی(ع) در دل شب به راه افتادم که آن حضرت فرمود: «چه می‌خواهی ای کمیل؟» گفتم: دعای خضر! امام(ع) فرمود: «بنشین؛ و چون این دعا را یاد گرفتی در هر شب جمعه بخوان یا در ماه و یا در سال حداقل یک بار بخوان... بنویس: اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِرَحْمَتِکَ الَّتِی‏...».[2]
در هر دو کتاب، صحبتی از این‌که این دعا را حضرت خضر به امیر المؤمنین(ع) تعلیم داده است وجود ندارد؛ اما نسبت دادن این دعا به جناب خضر صحیح می‌باشد، گرچه از امام علی(ع) نقل شده است؛ چون این دعا یکی از گنجینه‌های الهی بوده است که گویا تا زمان امام علی(ع) مخفی بوده و توسط ایشان به مردم ارائه شده است که دارای مضامین بسیار بالایی است. پس اهل بیت(ع) و امام علی(ع) خُزّان علم الهی‌اند و توسط ایشان دعایی از دعاهای پیامبران و اولیای الهی که بر همه انسان‌ها مخفی مانده به عالم بشریّت عرضه شد و چه بسا اگر توسط ایشان حجاب از روی این دعا برداشته نمی‌شد، برای همیشه این دعا مخفی می‌ماند، و این نشانه اتصال علم اهل بیت(ع) به علم لدنّی الهی است. از این‌رو، اطلاع داشتن و آگاه کردن دیگران به یکی از دعاهای پیامبران و اولیای الهی؛ نشانه‌ای از علم غیر بشری امام علی(ع) است.

[1]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، ج 2، ص 844، مؤسسه فقه الشیعة، بیروت، چاپ اول، 1411ق.

[2]. سید ابن طاووس‏، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة، محقق و مصحح: قیومى اصفهانى، جواد، ج 3، ص 331، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1376ش.