بهترین طریق شناخت یک زن تعریف و توصیف شوهرش می باشد زیرا شوهر از افراد دیگر حتی از پدر و مادر، همسرش را بهتر می شناسد و بر خفایای افکار و رفتار و عادت های خوب یا بد او آشناتر است.
بنابراین امام علی علیه السلام همسرش زهرا سلام الله علیها را کاملاً می شناسد و بهتر از دیگران می تواند تعریف و توصیف نماید.
امیرالمومنین سخنان فراوانی درباره زهرا دارد لیکن در این جا به دو کلام اکتفا می شود: کلام اول را بامداد اولین روز عروسی در جواب سوال پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله صبح اولین روز عروسی وارد حجله شد از داماد پرسید: کیف وجدت اهلک؟
فقال: نعم العون علی طاعه الله؛ رسول خدا از حضرت علی پرسید: همسرت را چگونه یافتی؟ او در جواب عرض کرد: بهترین کمک است بر اطاعت از خدا.
کلام دوم را در آخرین ساعت های عمر حضرت زهرا علیهماالسلام فرمود. امیرالمومنین و زهرا در آخرین ساعت ها با هم خلوت کردند.
و قال اوصینی بما احببت یا ابن عم ما عهدتنی کاذبه و لاخائنه و لاخلفتک منذ عاشرتنی. فقال علیه السلام: معاذ الله انت اعلم الله و ابرّواتقی و اکرم واشد خوفاً من الله من ان اوبخک بمخالفتنی قد عز علی مفارقتک؛ زهرا در آخرین ساعت های وداع به امیرالمومنین گفت: پسر عمو! در طول عمر هرگز به تو دروغ نگفتم و خیانت نکردم و هیچ گاه با تو مخالفت ننمودم امیرالمومنین در پاسخ فرمود: آری ای دختر پیامبر! معاذالله که تو خلافی را مرتکب شده باشی مرتبه خداشناسی و نیکوکاری و تقوا و خداترسی تو بالاتر از آن است که با من مخالفت کرده باشی مفارقت از تو بسیار بر من سخت است.
امیرالمومنین در آغاز زندگی زناشوئی خود حضرت زهرا علیهماالسلام را به عنوان بهترین همسری که با کمک او می توان خدای را اطاعت نمود معرفی کرد.
جمله نعم العون علی طاعه الله جمله ای کوتاه ولی بسیار پرمحتوا است. در این جمله هدف ازدواج را بیان کرد که کمک گرفتن از همسر برای اطاعت از خدا باشد و همسرش زهرا را به عنوان بهترین مصداق برای توفیق در این امر مهم دانست و خوف از خدای آن حضرت را ستود و نظر گذشته اش را تایید نمود معلوم می شود زهرا در طول مدت ازدواج نه تنها مزاحم شوهرش در راه طاعت از خدا و انجام دادن مسئولیت سنگین ولایت نبوده بلکه در تمام ابعاد موید و معاون او هم بوده است.
با توجه به شخصیت فوق العاده امیرالمومنین و موقعیت اخلاقی، سیاسی، اجتماعی آن حضرت، شخصیت ممتاز همسرش زهرا علیهماالسلام نیز روشن می شود. دومین شخصیت ممتاز اسلام، سپهسالار و سرباز نیرومند و فداکار اسلام بود مرد عدالت، زهد، انفاق، مواسات، مساوات، ایثار، تقوا، و بالاخره ولی مسلمین و خلیفه رسول خدا بود.
خود و خانواده اش در کمال عسرت زندگی می کردند و آن چه را که داشت در راه خدا انفاق می نمود. بیت المال را در بین مسلمین بالسویه تقسیم می کرد و هیچ کس را بر دیگری ترجیح نمی داد حتی سهم خودش و امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام نیز بیش از سایرین نبود وقتی برادرش عقیل شدت فقر خود را به آن حضرت عرض کرد حاضر نشد چیزی اضافه از آن چه به سایرین می داد بدهد.
امام صادق علیه السلام درباره آن حضرت می فرماید: امام علی بن ابی طالب علیه السلام از جهت غذا و رفتار شبیه ترین مردم به رسول خدا بود خودش نان با زیتون می خورد ولی به مردم نان و گوشت می داد او آب و هیزم منزل را تهیه می کرد و حضرت فاطمه علیهاالسلام آرد درست می کرد و خمیر می نمود و نان می پخت و لباس ها را می شست و وصله می کرد.
امیرالمومنین علیه السلام در زمان خلافت که همه گونه امکانات برایش فراهم بود به دنیا خطاب کرد می فرمود: ای دنیای پست! آیا به من روی آورده اظهار علاقه می کنی؟ هیهات، هیهات، دیگری را مغرور کن، من نیازی به تو ندارم. تو را سه طلاقه کرده ام که دیگر رجوع نداد. در همان زمان می فرماید: آیا به همین مقدار اکتفا کنم که مرا امیرالمومنین بگویند ولی در سختی های روزگار با مردم شریک نباشم و در سختی زیستن برای آن ها الگو نباشم؟ من آفریده نشده ام که به خوردن غذاهای لذیذ مشغول شوم، مانند حیوان بسته ای که جز علف خوردن کاری ندارد یا حیوان آزادی که سرگرم خوردن و پشگل انداختن است و از آینده اش غفلت دارد.
امیرالمومنین علیه السلام چنین مردی بود و می خواست این چنین زندگی کند و برای این چنین زیستن به همسری موافق نیاز داشت. و جز حضرت زهرا علیهاالسلام هیچ زن دیگری لیاقت همسری با او را نداشت تنها او بود که می توانست درباره اش بگوید نعم العون علی طاعه الله.
در این جاست که مقام ممتاز فاطمه روشن می شود و می توان او را به عنوان تنها همسر لایق حضرت علی علیه السلام معرفی نمود او بود که توانست در بیت علی و بر طبق میل او زندگی کند و در اطاعت خدا و انجام مسئولیتی که بر عهده اش نهاده بود، موید و مشوقش باشد زهرا سلام الله علیها با رفتار اسلامی خود توانست لیاقت خود را برای فرزندی پیغمبر اکرم و همسری امیرالمومنین علیه السلام با ثبات رساند و به همین جهت از جانب پیامبر به عنوان بزرگترین و شایسته ترین زنان جهان معرفی شد فاطمه بانوی نمونه اسلام است و بانوان اسلام باید از آن حضرت درس زندگی بگیرند.
در این میان خانواده رجال دین و روحانیین از مسئولیت بیشتری برخوردارند خانمی که همسری یک عالم دین را پذیرفته باید به مسئولیت مقام شوهرش توجه داشته باشد. باید بداند که خانه او به منزله خانه پیامبر و علی است خانه معنویت، علم، عدالت، مواسات، مساوات، ایثار، تقوا، فضیلت، توجه به خدا خدمت به اسلام و مسلمین و در یک کلام خانه دعوت به همه فضائل و مکارم اسلامی و انسانی است باید بداند که مردم سخنان پیامبر و امامان علیهم السلام را از این خانه ها می شوند و انتظار دارند عمل آن ها را نیز در همین خانواده ها مشاهده نمایند.
زن و فرزند یک عالم دین باید بدانند که خانه آن ها جای خوشگذرانی و تجمل پرستی نیست بلکه بیت نمایش سیره پیامبر و علی و فاطمه علیهم السلام است.
باید بدانند که اعمال و رفتار آن ها مورد توجه مردم می باشد با رفتار اسلامی خود می توانند مروج اسلام باشند و مردم را به خوبی دعوت نمایند و با رفتار غیر اسلامی خود می توانند بزرگ ترین ضربه را بر پیکر اسلام وارد نمایند و مردم را نسبت به علما دین بدبین سازند و سخنان شان را از اعتبار بیندازند می توانند شوهر یا پدرشان را در انجام مسئولیت کمک نمایند و بدین وسیله مروج دین و در ثواب او شریک باشند و می توانند او را از رعایت شؤون مقام مقدس روحانی باز دارند و سخنان او را از اعتبار ساقط سازند و مردم را به ارتکاب گناه و تخلف از قوانین شریعت تشویق نمایند و خود نیز در کیفر این گناهان سهیم و شریک باشند.
البته رجال دین در یک مرتبه نیستند بلکه هر چه مقام علمی و اجتماعی بالاتری را داشته باشند خود آن ها و خانواده شان نیز مسئولیت بیشتر و سنگین تری را بر عهده دارند و به همان مقدار که در انجام مسئولیت خویش جدیت کنند نزد خدا ماجور خواهند بود هر عالمی که در یکی از مقامات علمی و دینی قرار گرفت لیاقت آن را ندارد که خلیفه پیامبر و علی علیهماالسلام و عالم دین باشد بلکه لیاقت او در صورتی است که اخلاق و رفتارش مانند پیامبر و علی علیهماالسلام باشد هر زن و فرزند عالمی هم لیاقت آن را ندارد که به عنوان همسر و فرزند یک عالم دین معرفی شود بلکه لیاقت او در صورتی به اثبات می رسد که اعمال و رفتارش بر طبق اعمال و رفتار حضرت زهرا علیهماالسلام باشد.