الف –در خصوص لقب «ثار الله». کمال انسان در کمال بندگی خداوند متعال است و کمال بندگی نیز مستلزم کمال در معرفت، خلوص و عمل است. هر چه مراتب بیشتر باشد، انسان بیش از پیش تجلی حق تعالی می‌ گردد و در واقع رنگ خدایی می‌ گیرد. چنان چه فرمود:

«صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَ نحَْنُ لَهُ عَبِدُونَ» (البقره - 138)

ترجمه: [بگو ما آراسته شديم به زيور] رنگ خدا [دين خدا]، و كيست بهتر از خدا كه كسى را به رنگ [دين خدا] بيارايد؟ و ما پرستندگان اوييم.

خدا که جسم نیست، رنگ و بو، طعم و سایر خواص ماده را نیز ندارد، بلکه منظور از «رنگ خدا» همان خدایی شدن و تجلی او شدن است. لذا اگر چشم کسی جز آن چه خدا می‌ خواهد و جز آن چه برای اوست ندید، چشم او «عین الله» می‌ گردد. اگر گوشش تسلیم محض بود «اذن الله» می‌ گردد، اگر افعالش که تعبیر به دست می‌ شود تسلیم محض بود «یدالله» می‌ گردد و اگر سرتاسر وجودش تسلیم بود «عبدالله» می‌ شود. پس به خونی که برای خدا در بدن می‌ چرخد و برای خدا به زمین ریخته شود نیز «ثارالله» گفته می‌ شود.

در حدیث قدسی نیز بدین مضمون آمده است که خداوند فرمود، هر کس به انجام واجبات و ترک محرمات عبادتم کند و سپس به نوافل بپردازد، من چشم او می‌ شوم که با آن می‌ بیند، دست او می‌ شوم که با آن فعل انجام می‌ دهد ... و من خود به جای عقل او قیام می‌ کنم.

ب – به تعبیر دیگر. حضرت امیرالمؤمنین (ع) می‌ فرمایند: «موتوا قبل ان تموتوا». یعنی بمیرانید خود را، قبل از آن که بمیرانند شما را -. بدیهی است که منظور خودکشی نیست. بلکه به هنگام «موت» از انسان سلب اختیار می‌ گردد و همه‌ ی وجودش را تسلیم خدا می‌ کنند که به آن «توفی - وفات» گفته می‌ شود. پس اگر کسی قبل از مرگ، «من» را کنار گذاشت و اختیاری برای خود به جز اختیار الهی در نظر نگرفت. چشم و گوش و دست و پا و سایر اعضا و جوارحش جز به امر خدا و برای خدا فعلی انجام نداد، مرگ اختیاری کرده است. چنین کسی روح و جسمش رنگ الهی گرفته است، عین‌ الله،‌ یدالله، سمع‌ الله ... و ثارالله می‌ شود. و چون در میان همه‌ ی بنی‌ آدم، معصوم انسان کامل است، این القاب به آنان اختصاص یافت.

ج – و البته معنای جامع دیگری در این لقب نهفته است. ثارالله یعنی کسی که خون‌ بهای او، خداوند متعال است. خداست که انتقام خون او را می‌ گیرد و فقط خداست که می‌ تواند اجر خونی که در راهش ریخته شده است را بپردازد.