1- پايه ‏ هاى اسلام

قال الباقر عليه السلام: بنى الاسلام على خمسة اشياء، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولايه.

 

امام باقر عليه السلام فرمود:

اسلام بر پنج چيز استوار است، برنماز و زکات حج و روزه و ولايت (رهبرى اسلامى).

فروع کافى، ج 4 ص 62، ح 1

 

2- فلسفه روزه

قال الصادق عليه السلام: انما فرض الله الصيام ليستوى به الغنى و الفقير.

 

امام صادق عليه السلام فرمود:

خداوند روزه را واجب کرده تا بدين وسيله دارا و ندار (غنى و فقير) مساوى گردند.

 

من لا يحضره الفقيه، ج 2 ص 43، ح 1

 

3- روزه آزمون اخلاص

قال اميرالمومنين عليه السلام: فرض الله ... الصيام ابتلاء لاخلاص الخلق.

 

‏ امام على عليه السلام فرمود:

خداوند روزه را واجب کرد تا به وسيله آن اخلاص خلق را بيازمايد.

 

نهج البلاغه، حکمت 252

 

4- روزه ياد آور قيامت

قال الرضا عليه السلام: انما امروا بالصوم لکى يعرفوا الم الجوع و العطش فيستدلوا على فقر الاخر.

 

امام رضا عليه السلام فرمود:

مردم به انجام روزه امر شده‏ اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بيچارگى آخرت را بيابند.

 

وسائل الشيعه، ج 4 ص 4 ح 5 علل الشرايع، ص 10

 

5-روزه زکات بدن

قال رسول الله صلى الله عليه و آله لکل شيئى زکاة و زکاة الابدان الصيام.

 

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

براى هر چيزى زکاتى است و زکات بدنها روزه است.

 

الکافى، ج 4، ص 62، ح 3

 

6-روزه سپر آتش

قال رسول الله صلى الله عليه و آله: الصوم جنة من النار.

 

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

روزه سپر آتش (جهنم) است. «يعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.»

 

الکافى، ج 4 ص 162

 

7-اهميت روزه

الصوم فى الحر جهاد.

 

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

روزه گرفتن در گرما، جهاد است.

بحار الانوار، ج 96، ص 257

 

8-روزه نفس

قال اميرالمومنين عليه السلام: صوم النفس عن لذات الدنيا انفع الصيام.

 

اميرالمؤمنان على عليه السلام فرمود:

روزه نفس از لذتهاى دنيوى سودمندترين روزه‏ هاست.

 

غرر الحکم، ج 1 ص 416 ح 64

 

9-روزه واقعى

قال اميرالمومنين عليه السلام: الصيام اجتناب المحارم کما يمتنع الرجل من الطعام و الشراب.

 

امام على عليه السلام فرمود:

روزه پرهيز از حرامها است همچنانکه شخص از خوردنى و نوشيدنى پرهيز مى‏ کند.

 

بحار ج 93 ص 249

 

10-برترين روزه

قال اميرالمؤمنين عليه السلام: صوم القلب خير من صيام اللسان و صوم اللسان خير من صيام البطن.

 

امام على عليه السلام فرمود:

روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است.

 

غرر الحکم، ج 1، ص 417، ح 80

 

11-روزه چشم و گوش

قال الصادق عليه السلام: اذا صمت فليصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک.

 

امام صادق عليه السلام فرمود:

آنگاه که روزه مى‏ گيرى بايد چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‏ دار باشند. «يعنى از گناهان پرهيز کند.»

 

12-روزه اعضا و جوارح

عن فاطمه الزهرا سلام الله عليها: ما يصنع الصائم بصيامه اذا لم يصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه.

 

حضرت زهرا عليها السلام فرمود:

روزه‏ دارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزه‏ اش به چه کارش خواهد آمد.

 

13-روزه ناقص

قال الباقر عليه السلام: لا صيام لمن عصى الامام و لا صيام لعبد ابق حتى يرجع و لا صيام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصيام لولد عاق حتى يبر.

 

امام باقر عليه السلام فرمود: روزه اين افراد کامل نيست:

1 - کسى که امام (رهبر) را نافرمانى کند.

2 - بنده فرارى تا زمانى که برگردد.

3 - زنى که اطاعت‏ شوهر نکرده تا اينکه توبه کند.

4 - فرزندى که نافرمان شده تا اينکه فرمانبردار شود.

 

14-روزه بى ارزش

قال اميرالمؤمنين عليه السلام: کم من صائم ليس له من صيامه الا الجوع و الظما و کم من قائم ليس له من قيامه الا السهر و العناء.

 

امام على عليه السلام فرمود:

چه بسا روزه‏ دارى که از روزه‏ اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‏ اى ندارد و چه بسا شب زنده‏ دارى که از نمازش جز بيخوابى و سختى سودى نمى‏ برد.

 

15-روزه و صبر

عن الصادق عليه السلام فى قول الله عزوجل «واستعينوا بالصبر و الصلوة‏ » قال: الصبر الصوم.

 

امام صادق عليه السلام فرمود:

خداوند عزو جل که فرموده است: از صبر و نماز کمک بگيريد، صبر، روزه است.

 

16-روزه و صدقه

قال الصادق عليه السلام: صدقة درهم افضل من صيام يوم.

 

امام صادق عليه السلام فرمود:

يک درهم صدقه دادن از يک روز روزه مستحبى برتر و والاتر است.

 

17-پاداش روزه

قال رسول الله صلى الله عليه و آله: قال الله تعالى: الصوم لى و انا اجزى به.

 

رسول خدا فرمود خداى تعالى فرموده است: روزه براى من است و من پاداش آن را مى‏ دهم.

 

18-جرعه نوشان بهشت

قال رسول الله صلى الله عليه و آله: من منعه الصوم من طعام يشتهيه کان حقا على الله ان يطعمه من طعام الجنة و يسقيه من شرابها.

 

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‏ اش باز دارد برخداست که به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند.

 

19- خوشا بحال روزه داران

قال رسول الله صلى الله عليه و آله: طوبى لمن ظما او جاع لله اولئک الذين يشبعون يوم القيامة.

 

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

خوشا بحال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شده‏ اند اينان در روز قيامت ‏ سير مى‏ شوند. .

 

20-مژده به روزه ‏ داران

قال الصادق عليه السلام: من صام لله عزوجل يوما فى شدة الحر فاصابه ظما و کل الله به الف ملک يمسحون وجهه و يبشرونه حتى اذا افطر.

 

امام صادق عليه السلام فرمود: هر کس که در روز بسيار گرم براى خدا روزه بگيرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مى‏ گمارد تا دست‏ به چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامى که افطار کند.

 

21-شادى روزه دار

قال الصادق عليه السلام: للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه

 

امام صادق عليه السلام فرمود: براى روزه دار دو سرور و خوشحالى است:

1 - هنگام افطار 2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قيامت)

 

 

22-بهشت و باب روزه ‏ دارن

قال رسول الله صلى الله عليه و آله: ان للجنة بابا يدعى الريان لا يدخل منه الا الصائمون.

 

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

براى بهشت درى است ‏ بنام (ريان) که از آن فقط روزه داران وارد مى‏ شوند.

 

وسائل الشيعه، ج 7 ص 295، ح‏ 31.

 

23-دعاى روزه ‏ داران

قال الکاظم (عليه السلام): دعوة الصائم تستجاب عند افطاره

 

امام کاظم (عليه السلام) فرمود:

دعاى شخص روزه‏ دار هنگام افطار مستجاب مى‏ شود.

 

24-بهار مؤمنان

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:

زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانى‏ اش براى شب زنده‏ دارى واز روزهاى کوتاهش براى روزه دارى بهره مى‏ گيرد.

 

25-روزه مستحبى

قال الصادق (عليه السلام): من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلک صيام ثلاثة ايام من کل شهر.

 

امام صادق عليه السلام فرمود:

هر کس کار نيکى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است.

 

26-روزه ماه رجب

قال الکاظم (عليه السلام): رجب نهر فى الجنه اشد بياضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام يوما من رجب سقاه الله من ذلک النهر.

 

امام کاظم (عليه السلام) فرمود:

رجب نام نهرى است در بهشت از شير سفيدتر و از عسل شيرين‏ تر هرکس يک روز از ماه رجب را روزه بگيرد خداوند از آن نهر به او مى‏ نوشاند.

 

من لا يحضره الفقيه ج 2 ص 56 ح 2

 

27-روزه ماه شعبان

من صام ثلاثة ايام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان کتب الله له صوم شهرين متتابعين.

 

امام صادق (عليه السلام) فرمود: هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگيرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برايش محسوب مى‏ کند.

 

وسائل الشيعه ج 7 ص 375،ح 22

 

28-افطارى دادن

قال الصادق (عليه السلام): من فطر صائما فله مثل اجره.

 

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

هر کس روزه دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه دار است.

 

29-افطارى دادن

قال الکاظم (عليه السلام): فطرک اخاک الصائم خير من صيامک:

 

امام کاظم (عليه السلام) فرمود:

افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است.

 

30-روزه خوارى

قال الصادق (عليه السلام) : من افطر يوما من شهر رمضان خرج روح الايمان منه

 

امام صادق علیه السلام فرمودند:

هرکس روزی از ماه رمضان را روزه بخورد، روح ایمان از او خارج می شود.

وسائل الشيعه، ج 7 ص 181، ح 4 و 5

 

31-رمضان ماه خدا

قال اميرالمؤمنين: شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى

 

امام على (عليه السلام) فرمود:

رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.

 

32-رمضان ماه رحمت

قال رسول الله (صلى الله عليه و آله): ... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار.

 

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:

... رمضان، ماهی است که اولش رحمت و وسطش مغفرت و آخرت رهایی از آتش است.

بحار الانوار، ج 93، ص 342

 

33- فضيلت ماه رمضان

قال رسول الله (صلى الله عليه و آله): إن أبواب السماء تفتح فى أول ليلة من شهر رمضان و لا تغلق إلى آخر ليلة منه.

 

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:

درهاى آسمان در اولين شب ماه رمضان گشوده مى‏ شود و تا آخرين شب آن بسته نخواهد شد.

 

34-اهميت ماه رمضان

قال رسول الله (صلى الله عليه و آله): لو يعلم العبد ما فى رمضان لود ان يکون رمضان السنة.

 

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:

اگر بنده می دانست که در رمضان چه چیزی است، آرزو می کرد کل سال، ماه رمضان بود.

بحار الانوار، ج 93، ص 346

 

35- قرآن و ماه رمضان

قال الرضا (عليه السلام): من قرأ فى شهر رمضان آية من کتاب الله کان کمن ختم القران فى غيره من الشهور.

 

امام رضا (عليه السلام) فرمود:

هر کس ماه رمضان يک آيه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اينست که درماههاى ديگر تمام قرآن را بخواند.

 

36- شب سرنوشت‏  ساز

قال الصادق (عليه السلام): راس السنة ليلة القدر يکتب فيها ما يکون من السنة الى السنة.

 

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آينده نوشته مى‏ شود.

 

37-برترى شب قدر

قيل لابى عبد الله (عليه السلام): کيف تکون ليلة القدر خيرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فيها خير من العمل فى الف شهر ليس فيها ليلة القدر.

 

از امام صادق (عليه السلام) سوال شد چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟

حضرت فرمود: کار نيک در آن شب از کار در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است.

 

38- تقدير اعمال

قال الصادق (عليه السلام): التقدير فى ليلة تسعة عشر و الابرام فى ليلة احدى و عشرين و الامضاء فى ليلة ثلاث و عشرين.

 

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مى‏ گيرد و تصويب آن در شب بيست ويکم و تنفيذ آن در شب بيست و ‏ سوم.

 

39- احياء شب قدر

عن فضيل بن يسار قال: کان ابو جعفر (عليه السلام) اذا کان ليلة احدى و عشرين و ليلة ثلاث و عشرين اخذ فى الدعا حتى يزول الليل فاذا زال الليل صلى.

 

فضيل بن يسار گويد:

امام باقر (عليه السلام) در شب بيست و يکم و بيست‏ سوم ماه رمضان مشغول دعا مى‏ شد تا شب بسر آيد و آنگاه که شب به پايان مى‏ رسيد نماز صبح را مى‏ خواند.

 

وسائل الشيعه، ج 7، ص 260، ح 4

 

40- زکات فطره

قال الصادق (عليه السلام): ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة يعنى الفطرة کما ان الصلوة على النبى (صلى الله عليه و آله) من تمام الصلوة.

 

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

تکميل روزه به پرداخت زکاة يعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پيامبر (صلى الله عليه و آله) کمال نماز است.

 

وسائل الشيعه، ج 6 ص 221، ح 5