زيارت مشتركه اى كه براى هر كدام عليحده خوانده مى شود:

 

و امّا زيارت مشترك ميان دو امام همام عليه السلام پس آن هم بر دو قسم است:

قسم اوّل آنكه آن را براى هر كدام عليحده بايد خواند. شيخ جليل جعفر بن محمّد قولويه قمّى در كامل الزّيارة از حضرت امام علىّ نقى عليه السلام روايت كرده كه در زيارت هر يك از آن دو امام چنين بگو:

 

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وَلِىَّ اللَّهِ

سلام بر تو اى ولى خدا

 

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا حُجَّةَ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا نُورَ اللَّهِ فى ظُلُماتِ الاَْرْضِ

سلام بر تو اى حجت خدا سلام بر تو اى نور خدا در تاريكيهاى زمين

 

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا مَنْ بَدا لِلَّهِ فى شَاْنِهِ

سلام بر تو اى كه آشكار كرد خدا اراده اش را درباره او

 

اَتَيْتُكَ زائِرا عارِفا بِحَقِّكَ مُعادِيا لاَِعْدائِكَ مُوالِياً لاَِوْلِيآئِكَ

آمده ام بدرگاهت براى زيارت در حالى كه شناساى به حق تواءم و دشمنم با دشمنانت و دوستدارم دوستانت را

 

فَاشْفَعْ لى عِنْدَ رَبِّكَ يا مَوْلاىَ.

پس شفاعت مرا در نزد پروردگارت بفرما اى مولاى من.

 

و اين زيارت در نهايت اعتبار است و شيخ صدوق و شيخ كلينى و طوسى نيز به اختلافى آن را ذكر نموده اند .

 

 

زيارت مشتركه هر دو امام عليهماالسلام:

 

قسم دوّم زيارتى است كه بخواندن آن هر دو امام عليه السلام زيارت شوند و آن چنان است كه شيخ مفيد و شهيد و محمّد بن المشهدى ذكر كرده اند كه در زيارت آن دو بزرگوار همين كه ايستادى نزد ضريح طاهر مى گوئى

 

اَلسَّلامُ عَلَيْكُما يا وَلِيَّىِ اللَّهِ

سلام بر شما اى دو ولى (بزرگوار) خدا

 

اَلسَّلامُ عَلَيْكُما يا حُجَّتَىِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَيْكُما يا نوُرَىِ اللَّهِ فى ظُلُماتِ الاَْرْضِ

سلام بر شما اى دو حجت خدا سلام بر شما اى دو نور خدا در تاريكيهاى زمين

 

اَشْهَدُ اَنَّكُما قَدْ بَلَّغْتُما عَنِ اللَّهِ ما حَمَّلَكُما

گواهى دهم كه شما دو بزرگوار بخوبى رسانديد از جانب خدا آنچه به عهده شما گذارده بود

 

وَحَفِظْتُما مَا اسْتَوْدِعْتُما وَحَلَّلْتُما حَلالَ اللَّهِ وَحَرَّمْتُما حَرامَ اللَّهِ

و نگهدارى كرديد آنچه به شما سپرده بود و حلال كرديد حلال خدا را و حرام شمرديد حرام خدا را

 

وَاَقَمْتُما حُدوُدَ اللَّهِ وَتَلَوْتُما كِتابَ اللَّهِ وَصَبَرْتُما عَلَى الاَْذى فى

و بپاداشتيد حدود خدا را و تلاوت كرديد كتاب خدا را و شكيبائى كرديد بر آزار مردم در

 

جَنْبِ اللَّهِ مُحْتَسِبَيْنِ حَتّى اَتيكُمَا الْيَقينُ اَبْرَءُ اِلَى اللَّهِ مِنْ اَعْدآئِكُما

مورد خداوند بخاطر جستن پاداش تا مرگتان فرا رسيد بيزارى جويم بدرگاه خدا از دشمنان شما

 

وَاَتَقَرَّبُ اِلَى اللَّهِ بِوِلايَتِكُما اَتَيْتُكُما زائِراً عارِفاً بِحَقِّكُما مُوالِياً لاَِوْلِيآئِكُما

و تقرب جويم به پيشگاه خدا بوسيله دوستى شما آمده ام به نزد شما براى زيارتتان و شناساى به حق شمايم و دوستدار دوستانتان

 

مُعادِياً لاَِعْدآئِكُما مُسْتَبْصِراً بِالْهُدَى الَّذى اَنْتُما عَلَيْهِ

و دشمن دشمنانتان هستم بينايم بدان هدايتى كه شما بر آن بوديد

 

عارِفاً بِضَلالَةِ مَنْ خالَفَكُما فَاشْفَعا لى عِنْدَ رَبِّكُما فَاِنَّ لَكُما عِنْدَ اللَّهِ

و آشنايم به گمراهى آنكس كه با شما مخالفت كرد پس شفاعت كنيد از من در پيشگاه پروردگارتان زيرا كه شما را در نزد خدا

 

جاهاً عَظيماً وَمَقاماً مَحْموُداً

آبروئى بزرگ و مقامى پسنديده است

 

پس ببوس تربت شريف آنجا را و بگذار روى راست را بر آن پس برو به جانب سر مقدس و بگو:

 

اَلسَّلامُ عَلَيْكُما يا حُجَّتَىِ اللَّهِ فى اَرْضِهِ وَسَمآئِهِ

سلام بر شما اى دو حجت خدا در زمين و آسمان

 

عَبْدُكُما وَوَلِيُّكُما زآئِرُكُما مُتَقَرِّبا اِلَى اللَّهِ بِزِيارَتِكُما

بنده شما و دوست شما به زيارت شما آمده و تقرب جويد بدرگاه خدا بوسيله شما دو بزرگوار

 

اَللّهُمَّ اجْعَلْ لى لِسانَ صِدْقٍ فى اَوْلِيآئِكَ الْمُصْطَفَيْنَ

خدايا مقرر دار براى من زبان راستى (كه براستى سخن گويم ) درباره دوستان برگزيده ات

 

وَحَبِّبْ اِلَىَّ مَشاهِدَهُمْ وَاجْعَلْنى مَعَهُمْ فِى الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ

و دوست گردان براى من زيارتگاههايشان را و مرا با ايشان قرار ده در دنيا و آخرت اى مهربانترين مهربانان

 

 

پس نماز زيارت كن از براى هر امامى دو ركعت و بخوان خدا را به آنچه مى خواهى.

 

مؤ لّف گويد كه چون در آن زمانها تقيّه بسيار شديد بوده است زيارت‌هاى مختصر براى زيارت اين دو امام عليه السلام تعليم مى فرمودند كه شيعيان از آسيب طاغيان زمان محفوظ باشند و اگر زائر طالب زيارت طويلى باشد بخواند زيارت جامعه را كه بهترين زيارتست از براى ايشان خصوصاً يك زيارت از آنها كه از حديثش ظاهر مى شود كه مزيد اختصاصى به حضرت امام موسى عليه السلام دارد و آن زيارت بعد از اين در اوّل زيارات جامعه مرقوم خواهد شد رجوع به آنجا شود و چون زائر خواست كه از بَلَد آن دو امام عليه السلام بيرون رود وداع كند آن دو جناب را به دعاهاى وداع كه از آن جمله است آنچه شيخ طوسى عَلَيْهِ الرّحمة در تهذيب ذكر فرموده كه چون خواهى وداع كنى امام موسى عليه السلام را بايست نزد قبر و بگو:

 

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا مَوْلاىَ يا اَبَا الْحَسَنِ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكاتُهُ

سلام بر تو اى مولاى من اى ابا الحسن و رحمت خدا و بركاتش تو را

 

اَسْتَوْدِعُكَ اللَّهَ وَاَقْرَءُ عَلَيْكَ السَّلامَ

به خدا مى سپارم و بر تو سلام مى فرستم

 

آمَنّا بِاللَّهِ وَبِالرَّسُولِ وَبِما جِئْتَ بِهِ وَدَلَلْتَ عَلَيْهِ

ايمان داريم به خدا و به رسول خدا و بدانچه تو آورده اى و بدان راهنمائى كرده اى

 

اَللّهُمَّ اكْتُبْنا مَعَ الشّاهِدينَ

خدايا ثبت كن نام ما را با گواهان

 

و همچنين در وداع حضرت امام محمد تقى عليه السلام فرموده مى گوئى :

 

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا مَوْلاىَ يَا بْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكاتُهُ

سلام بر تو اى مولاى من اى فرزند رسول خدا و رحمت خدا و بركاتش

 

اَسْتَوْدِعُكَ اللَّهَ وَاَقْرَءُ عَلَيْكَ السَّلامَ آمَنّا بِاللَّهِ وَبِرَسُولِهِ

تو را به خدا مى سپارم و بر تو سلام مى رسانم ، ايمان دارم به خدا و به رسول خدا

 

وَبِما جِئْتَ بِهِ وَدَلَلْتَ عَلَيْهِ اَللّهُمَّ اكْتُبْنا مَعَ الشّاهِدينَ.

و بدانچه تو آورده اى و بدان راهنمائى كردى خدايا ثبت كن نام ما را با گواهان.

 

پس سؤال كن از خدا كه اين آخر زيارت تو نباشد و ديگر توفيق برگشتن بيابى و قبر را ببوس و رويهاى خود را بر قبر گذار.