(46) و كان مِن دعائهِ عليه‏ السلام فى يوم الفِطر اِذَا انْصَرَفَ مِنْ صَلوتِهِ قامَ قآئِماً ثُمَّ اسْتَقْبَلَ القبلةَ و فى يومِ‏ الجُمُعةِ فقالَ:

«دعاى آن حضرت در روز عيد فطر و جمعه »

 

يامَنْ يَرْحَمُ مَنْ لا يَرْحَمُهُ‏ الْعِبادُ، وَ يامَنْ يَقْبَلُ مَنْ لاتَقْبَلُهُ

اى آن كه رحم مى‏ كنى بر آن كه بندگان بر او رحم نمى‏ كنند، و اى كسى كه مى‏ پذيرى كسى را كه شهرها

 

الْبِلادُ، وَ يامَنْ لايَحْتَقِرُ اَهْلَ‏ الْحاجَةِ اِلَيْهِ، وَ يامَنْ لا يُخَيِّبُ

نمى‏ پذيرندش، و اى كسى كه اهل حاجتمندان خود را خوار نمى‏ كنى، و اى كسى كه اصراركنندگان را

 

الْمُلِحّينَ عَلَيْهِ، وَ يامَنْ لا يَجْبَهُ بِالرَّدِّ اَهْلَ الدّالَّةِ عَلَيْهِ، وَ يا

نااميد نمى‏ نمايى، و اى كسى‏ كه دست ردّ بر سينه توقع‏ داران نمى‏ زنى، و اى كسى‏ كه

 

مَنْ يَجْتَبى صَغيرَ ما يُتَحْفُ بِهِ، وَيَشْكُرُ يَسيرَ ما يُعْمَلُ لَه، وَ يا

پيشكش بى‏ مقدار را مى‏ پذيرى، و كمترين كارى را كه برايت كنند سپاس مى‏ نهى، - و اى

 

مَنْ يَشْكُرُ عَلَى‏ الْقَليلِ، وَ يُجازى بِالْجَليلِ، وَ يا مَنْ يَدْنُو اِلى‏

كسى كه عمل اندك را قدر مى‏ نهى، و مزد بزرگ بر آن مى‏ پردازى، و اى كه هر كس به تو نزديك گردد به‏ او

 

مَنْ دَنا مِنْهُ، وَ يا مَنْ يَدْعُو اِلى‏ نَفْسِهِ مَنْ اَدْبَرَ عَنْهُ، وَ يا مَنْ

نزديك مى‏ شوى، و اى كسى‏ كه هر كه را از تو روى گرداند به حضرتت فرا مى‏ خوانى، و اى كسى كه

 

لايُغَيِّرُ النِّعْمَةَ، وَ لا يُبادِرُ بِالنَّقِمَةِ، وَ يامَنْ يُثْمِرُ الْحَسَنَةَ حَتّى‏

نعمت خودرا تغيير نمى‏ دهى، و به انتقام شتاب نمى‏ ورزى، و اى كسى كه نهال خوبى را

                                   

يُنْمِيَها، وَ يَتَجاوَزُ عَن السَّيِّئَةِ حَتّى‏ يُعَفِّيَهَا، اِنْصَرَفَتِ

به‏ بار مى‏ آورى تابيفزايى، و از بدى درمى‏ گذرى تا آن را ناپديد نمايى، آرزوها

 

الْامالُ دُونَ مَدى‏ كَرَمِكَ بِالْحاجاتِ، وَ امْتَلَأتْ بِفَيْضِ

پيش از رسيدن به نهايت كرمت با حاجات روا شده بازگشتند، و ظرفهاى طلب به فيض

 

جُودِكَ اَوْعِيَةُ الطَّلِباتِ، وَ تَفَسَّخَتْ دوُنَ بُلُوغِ نَعْتِكَ

بخششت لبريز شدند، و اوصاف به كنه وصف تو نرسيده

 

الصِّفاتُ، فَلَكَ الْعُلُوُّ الْاَعْلى‏ فَوْقَ كُلِّ - عالٍ، وَ الْجَلالُ

از هم گسيختند، پس بدون شك برترىِ برتر از هر برترى مخصوص توست، و جلال

 

الْاَمْجَدُ فَوْقَ كُلِّ جَلالٍ. كُلُّ جَليلٍ عِنْدَكَ صَغيرٌ، وَ كُلُّ

امجد بر هر جلالى ويژه توست. هر بزرگى در پيشگاهت كوچك است، و هر

 

شَريفٍ فى جَنْبِ شَرَفِكَ حَقيرٌ، خابَ الْوافِدُونَ عَلى‏

شريفى در جنب شرفت پست است، آنان كه به‏ غير حضرتت روآورده‏ اند

 

غَيْرِكَ، وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ اِلاّ لَكَ، وَ ضاعَ الْمُلِمُّونَ

نوميد شدند، و آنان كه جز وجود تو خواسته‏ اند به خسران نشستند، وآنان كه به درگاه غير تو شدند

 

اِلاّ بِكَ، وَ اَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ اِلاّ مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ،

به تباهى رسيدند، و جز آنان كه فضل تو را طالب شدند تهيدست ماندند.

 

بابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرّاغِبينَ، وَ جُودُكَ مُباحٌ لِلسّآئِلينَ، وَ اِغاثَتُكَ

درِ رحمتت براى تمام خواهندگان باز، و عطايت براى گدايان رايگان، و فريادرسيت

 

 قَريبَةٌ مِنَ الْمُسْتَغيثينَ، لا يَخيبُ مِنْكَ الْامِلُونَ، وَ لا يَيْاَسُ

به فريادخواهان نزديك است، آرزومندان از تو نوميد نمى‏ شوند، و درخواست كنندگان

 

مِنْ عَطآئِكَ‏ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَ لا يَشْقى‏ بِنَقِمَتِكَ‏ الْمُسْتَغْفِرُونَ.

از عطايت محروم نمى‏ شوند، و مستغفران از عذاب تو تيره‏ بخت نمى‏ گردند،

 

رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصاكَ، وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ ناواكَ،

سفره روزيت براى عاصيان پهن است، و بردباريت شامل دشمنانت نيز مى‏ گردد،

 

عادَتُكَ الْاِحْسانُ اِلى‏ الْمُسيئينَ، وَ سُنَّتُكَ الْاِبْقآءُ عَلَى

عادتت احسان به بدكاران است، و سنّتت رحمت بر

 

الْمُعْتَدينَ، حَتّى‏ لَقَدْ غَرَّتْهُمْ اَناتُكَ عَنِ الرُّجُوعِ، وَ صَدَّهُمْ

تجاوزكاران، تا جائى‏ كه مدارايت اينان را از بازگشت به تو غافل نموده، و مهلت دادنت ايشان را

 

اِمْهالُكَ عَنِ النُّزُوعِ، وَ اِنَّما تَاَنَّيْتَ بِهِمْ لِيَفيئُوا اِلى‏ اَمْرِكَ،

از خوددارى از گناه بازداشته، حال آنكه تنها تو با آنان بردبارى كرده‏ اى تا به فرمانت بازآيند،

 

وَ اَمْهَلْتَهُمْ ثِقَةً بِدَوامِ مُلْكِكَ، فَمَنْ كانَ مِنْ اَهْلِ السَّعادَةِ

و از آن رو به آنان مهلت داده‏ اى كه اطمينان به دوام سلطنتت دارى، پس آن‏ كه اهل سعادت بود

 

خَتَمْتَ لَهُ بِها، وَ مَنْ كانَ مِنْ اَهْلِ الشَّقاوَةِ خَذَلْتَهُ لَها،

فرجام كارش را به سعادت بردى، و هر كه تيره‏ بخت بود به تيره‏ بختى‏ اش واگذاشتى،

 

كُلُّهُمْ صآئِرُونَ اِلى‏ حُكْمِكَ، وَ اُمُورُهُمْ ائِلَةٌ اِلى‏ اَمْرِكَ،

همه سر به فرمان حكم حضرتت خواهند داشت، و بازگشت كارشان به‏ سوى فرمان تو خواهد بود،

                                   

لَمْ يَهِنْ عَلى‏ طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطانُكَ، وَ لَمْ يَدْحَضْ لِتَرْكِ

پادشاهيت با مهلت طولانيى كه به آنان مى‏ دهى سستى نپذيرد، و از تأخير محاكمه ايشان

 

مُعاجَلَتِهِمْ بُرْهانُكَ، حُجَّتُكَ قآئِمَةٌ لاتُدْحَضُ، وَ

برهان و حجتت ازميان نرود. حجتت استوار و پابرجاست و باطل نگردد، و

 

سُلْطانُكَ ثابِتٌ لا يَزُولُ، فَالْوَيْلُ الدّآئِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْكَ،

سلطنت ثابت است آن‏ سان كه زوال نپذيرد، پس واى بر آن كه از تو روى برتابد،

 

وَالْخَيْبَةُالْخاذِلَةُ لِمَنْ خابَ مِنْكَ، وَالشَّقآءُ الْاَشْقى‏ لِمَنِ اغْتَرَّ

و نوميدى ذلّت‏ بار از آن كسى است كه ازتو نوميد گشته، بدترين تيره‏ بختى‏ ها براى كسى است كه به تو

 

بِكَ، ما اَكْثَرَ تَصَرُّفَهُ فى عَذابِكَ! وَ ما اَطْوَلَ تَرَدُّدَهُ فى

مغرور شده، چه عذاب‏ هاى دردناكى كه خواهد چشيد! و چه اندازه سرگردانى درازى در عذابت

 

عِقابِكَ! وَما اَبْعَدَ غايَتَهُ مِنَ الْفَرَجِ! وَ ما اَقْنَطَهُ مِنْ سُهُولَةِ

خواهد داشت، و آرزوى گشايش از اين كس چه دور است! و نوميدى او براى سهولت خروج از عذابت بسيار!

 

الْمَخْرَجِ! عَدْلاً مِنْ قَضآئِكَ لاتَجُورُ فيهِ، وَ اِنْصافاً مِنْ

تمام اينها براساس عدل در قضاى غيرجائرانه تو، و از سر انصاف در حكم

 

حُكْمِكَ لاتَحيفُ عَلَيْهِ، فَقَدْ ظاهَرْتَ الْحُجَجَ، وَ اَبْلَيْتَ

غيرظالمانه توست. چرا كه پى در پى اتمام حجت نمودى، و آنچه سزاوار اندرز و ارشاد بود

 

الْاَعْذارَ، وَ قَدْ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعيدِ، وَ تَلَطَّفْتَ فِى التَّرْغيبِ،

بيان داشتى، و تهديدت را اعلام فرمودى، و با لطف و محبت ترغيب به حقايق نمودى،

 

 وَ ضَرَبْتَ الْاَمْثالَ، وَ اَطَلْتَ الاِْمْهالَ، وَ اَخَّرْتَ وَ اَنْتَ

و براى بيدارى مردم مثلهاآوردى، و به آنان مهلتِ طولانى دادى، و كيفر را به تأخير انداختى در صورتى كه

 

مُسْتَطيعٌ لِلْمُعاجَلَةِ، وَ تَاَنَّيْتَ وَ اَنْتَ مَلى‏ ءٌ بِالْمُبادَرَةِ،

بر شتاب در عذاب توانا بودى، و مدارا نمودى در حالى كه قدرت بر عجله داشتى،

 

لَمْ‏ تَكُنْ اَناتُكَ عَجْزاً، وَ لا اِمْهالُكَ وَهْناً، وَ لا اِمْساكُكَ غَفْلَةً،

مدارايت از روى ناتوانى، و مهلت دادنت از باب سستى، و خودداريت از باب غفلت،

 

وَ لاَ انْتِظارُكَ مُداراةً، بَلْ لِتَكُونَ حُجَّتُكَ اَبْلَغَ، وَ كَرَمُكَ

و به‏ تأخير انداختنت از روى‏ مدارا و سازش نبوده، بلكه به اين خاطر است كه حجتت‏ رساتر، و بزرگواريت

 

اَكْمَلَ، وَ اِحْسانُكَ اَوْفى‏، وَ نِعْمَتُكَ اَتَمَّ، كُلُّ ذلِكَ كانَ

كاملتر، و احسانت فراگيرتر، و نعمتت تمامتر باشد، تمام اينها

 

وَ لَمْ تَزَلْ، وَ هُوَ كآئِنٌ وَ لاتَزالُ، حُجَّتُكَ اَجَلُّ مِنْ اَنْ تُوصَفَ

بوده و هست و خواهد بود، و حجت تو برتر از آن است كه به‏ طور كامل وصف شود،

 

بِكُلِّها، وَ مَجْدُكَ اَرْفَعُ مِنْ اَنْ يُحَدَّ بِكُنْهِهِ، وَ نِعْمَتُكَ اَكْثَرُ

و برزگى تو والاتر از آن است كه كسى به كنهش برسد، و نعمتت بيش

 

مِنْ اَنْ تُحْصى‏ بِاَسْرِها، وَ اِحْسانُكَ اَكْثَرُ مِنْ اَنْ تُشْكَرَ

از آن است كه همه‏ اش به‏ شماره درآيد، و احسانت بيش از آن است كه كسى كمترين آن را

 

عَلى‏ اَقَلِّهِ، وَ قَدْ قَصَّرَ بِىَ السُّكُوتُ عَنْ تَحْميدِكَ، وَ فَهَّهَنِى

شكرآرد، و اكنون نبودن زبان سخن مرا از ادامه سپاست ناتوان ساخته، و زبان تمجيدم

                                   

الاِْمْساكُ عَنْ تَمْجيدِكَ، وَ قُصاراىَ الاِْقْرارُ بِالْحُسُورِ

از كار افتاده، و نهايت قدرتم آن است كه به درماندگى اقرار كنم

 

لارَغْبَةً - ياا اِلهى - بَلْ عَجْزاً. فَها اَنَا ذا اَؤُمُّكَ بِالْوِفادَةِ، وَ

نه از سر رغبت به‏ كوتاهى در ستايش تو -اى پروردگار من بلكه از باب ناتوانى. اينك منم كه به‏ درگاهت روى آورده‏ ام،

 

اَسْئَلُكَ حُسْنَ الرِّفادَةِ، فَصَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ اسْمَعْ

و از حضرتت توقع پذيرايى نيك دارم، پس بر محمد و آلش درود فرست، و رازم را

 

نَجْواىَ، وَ اسْتَجِبْ دُعآئى، وَ لا تَخْتِمْ يَوْمى بِخَيْبَتى،

بشنو، و دعايم را مستجاب كن، و روزم را به نااميدى و تهيدستى به شب مرسان،

 

و لاتَجْبَهْنى بِالرَّدِّ فى مَسْئَلَتى، وَاَكْرِمْ مِنْ عِنْدِكَ مُنْصَرَفى،

و در دريوزگيم دست ردّ به سينه‏ ام مزن، و رفتنم را از پيشگاهت،

 

وَ اِلَيْكَ مُنْقَلَبى، اِنَّكَ غَيْرُ ضآئِقٍ بِما تُريدُ، وَلاعاجِزٍ عَمّا

و بازگشتم را به حضرتت گرامى‏ دار، زيرا در آنچه بخواهى دچار مضيقه نمى‏ شوى، و در برابر خواسته‏ ها

 

تُسْئَلُ، وَ اَنْتَ عَلى‏ كُلِّ - شَىْ‏ ءٍ قَديرٌ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ

ناتوان نمى‏ باشى، و بر هر چيزى قدرت دارى، و هيچ حول و قوه‏ اى

 

اِلاّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ.

جز به دست خداى بزرگ نيست.