(12) وَ كانَ مِنْ دعائِه عليه‏ السلام فِى‏ الاعتِرافِ‏ وَ طَلَبِ التّوبةِ اِلَى‏ اللَّهِ تَعالى‏

« اعتراف به گناه »

 

اَللَّهُمَّ اِنَّهُ يَحْجُبُنى عَنْ مَسْئَلَتِكَ خِلالٌ ثَلاثٌ، وَ تَحْدُونى

پروردگارا سه خصلت مرا از اينكه چيزى از تو بخواهم بازمى‏ دارد، و يك خصلت مرا به درخواست از

 

عَلَيْها خَلَّةٌ واحِدَةٌ: يَحْجُبُنى اَمْرٌ اَمَرْتَ بِهِ فَاَبْطَاْتُ عَنْهُ، وَ نَهْىٌ

تو ترغيب مى‏ كند، آن سه عبارت است از امرى كه به آن فرمان داده‏ اى و من در انجامش كندى كردم، و

 

نَهَيْتَنى عَنْهُ فَاَسْرَعْتُ اِلَيْهِ، وَ نِعْمَةٌ اَنْعَمْتَ بِها عَلَىَّ فَقَصَّرْتُ

كارى كه مرا از آن نهى نمودى و به سويش شتافتم، و نعمتى‏ كه به‏ من بخشيدى ولى در شكر گزاريش

 

فى شُكْرِها. وَ يَحْدُونى عَلى‏ مَسْئَلَتِكَ تَفَضُّلُكَ عَلى‏ مَنْ اَقْبَلَ

كوتاهى كردم. اما آنچه مرا بر درخواست از تو ترغيب مى‏ كند احسان توست به آن‏ كه با نيّت پاك

 

بِوَجْهِهِ اِلَيْكَ، وَ وَفَدَ بِحُسْنِ ظَنِّهِ اِلَيْكَ، اِذْ جَميعُ

به تو روى آورده، و از طريق خوش گمانى به درگاه تو آمده، زيرا كه تمام احسانهايت از

 

اِحْسانِكَ تَفَضُّلٌ وَ اِذْكُلُّ نِعَمِكَ ابْتِدآءٌ، فَها اَنَاذا، يا اِلهى،

روى تفضّل است، و نعمتهايت همه بى‏ سبب و بدون سرآغاز. اى خداى من اينك منم كه

 

واقِفٌ بِبابِ عِزِّكَ وُقُوفَ الْمُسْتَسْلِمِ الذَّليلِ، وَ سآئِلُكَ عَلَى

به پيشگاه عزتت همچون تسليم شونده ذليل ايستاده‏ ام، و با شرم و حيا همچون

 

 الْحَيآءِ مِنّى سُؤالَ الْبآئِسِ الْمُعيلِ، مُقِرٌّ لَكَ بِاَنّى

نيازمندى عيالوار از تو درخواست مى‏ كنم، و معترفم كه در

 

لَمْ‏ اَسْتَسْلِمْ وَقْتَ اِحْسانِكَ اِلاّ بِالْاِقْلاعِ عَنْ عِصْيانِكَ، وَ

هنگام احسان تو جز خوددارى از معصيت طاعتى نكرده‏ ام، و

 

لَمْ‏ اَخْلُ فِى‏ الْحالاتِ كُلِّها مِنِ امْتِنانِكَ، فَهَلْ يَنْفَعُنى، يا اِلهى‏،

هيچ‏ گاه از نعمتت بى‏ بهره نبوده‏ ام، خدايا اكنون كه در برابرت

 

اِقْرارى عِنْدَكَ بِسُوءِ مَااكْتَسَبْتُ؟ وَ هَلْ يُنْجينى مِنْكَ

به زشتى اعمالم اعتراف مى‏ كنم برايم سودى خواهد داشت؟ و آيا اقرار به زشتى آنچه

 

اعْتِرافى لَكَ بِقَبيحِ مَاارْتَكَبْتُ؟ اَمْ اَوْجَبْتَ لى فى مَقامى هذا

انجام داده‏ ام مرا از عذاب تو نجات خواهد داد؟ يا آنكه مرا در اين حالى كه هستم مستوجب

 

سُخْطَكَ؟ اَمْ لَزِمَنى فى وَقْتِ دُعاىَ مَقْتُكَ؟ سُبْحانَكَ،

غضب خود مى‏ دانى؟ و يا در اين هنگام كه تو را مى‏ خوانم اراده عذابى شديد به دنبال من است؟ پاك‏ و منزّهى،

 

لااَيْئَسُ مِنْكَ وَقَدْ فَتَحْتَ لى بابَ التَّوْبَةِ اِلَيْكَ، بَلْ اَقُولُ

از تو نااميد نيستم در حالى كه درِ توبه را به رويم گشوده‏ اى، بلكه سخن بنده

 

مَقالَ الْعَبْدِ الذَّليلِ، الظّالِمِ لِنَفْسِهِ، الْمُسْتَخِفِّ بِحُرْمَةِ رَبِّهِ،

ذليل را به زبان مى‏ آورم، بنده‏ اى كه به خود ستم كرده، و حريم حرمت پروردگارش را سبك شمرده،

 

الَّذى عَظُمَتْ ذُنُوبُهُ فَجَلَّتْ، وَ اَدْبَرَتْ اَيّامُهُ فَوَلَّتْ،

بنده‏ اى كه گناهش عظيم است و روى هم انباشته، و روزگار از او روى گردانده و عمرش سپرى شده،

                                   

حَتّى‏ اِذا رَاى مُدَّةَ الْعَمَلِ قَدِانْقَضَتْ، وَ غايَةَ الْعُمُرِ قَدِ انْتَهَتْ،

تا چون نظر كرده كه زمان عمل گذشته، و دوران عمر به آخر رسيده،

 

وَ اَيْقَنَ اَنَّهُ لامَحيصَ لَهُ مِنْكَ، وَ لا مَهْرَبَ لَهُ عَنْكَ، تَلَقَّاكَ

و يقين نموده كه پناهگاهى از عذابت و گريزگاهى از انتقامت نيست، با ناله و انابه

 

بِالْاِنابَةِ، وَ اَخْلَصَ لَكَ التَّوْبَةَ، فَقامَ اِلَيْكَ بِقَلْبٍ طاهِرٍ نَقِىٍّ،

به سويت روآورده، و توبه‏ اش را براى تو خالص ساخته، پس با دلى پاك و پاكيزه به سويت برخاسته،

 

ثُمَّ دَعاكَ بِصَوْتٍ حآئِلٍ خَفِىٍّ، قَدْ تَطَاْطَاَ لَكَ فَانْحَنى‏،

و تو را با ناله‏ اى سوزناك و آهسته خوانده، درحالى كه از شدت تواضع در برابر تو خم گشته،

 

وَنَكَّسَ رَأْسَهُ فَانْثَنى‏، قَدْ اَرْعَشَتْ خَشْيَتُهُ رِجْلَيْهِ، وَ غَرَّقَتْ

و از سرافكندگى كج و فرومانده شده، و ترس از مقام تو هر دو پايش را به لرزه انداخته، و اشك چشم

 

دُمُوعُهُ خَدَّيْهِ، يَدْعُوكَ بِيا اَرْحَمَ‏ الرّاحِمينَ، وَ يا اَرْحَمَ مَنِ

صفحه رخسارش را فراگرفته، و با اين جملات تو را مى‏ خواند: اى مهربانترين مهربانان، اى بخشنده‏ تر

 

انْتابَهُ الْمُسْتَرْحِمُونَ، وَ يا اَعْطَفَ مَنْ اَطافَ بِهِ الْمُسْتَغْفِرُونَ،

كسى كه طالبان رحمت نوبت به نوبت آهنگ او كنند، و اى عطوف‏ تر كسى كه آمرزش خواهان گرد او گردند،

 

وَ يا مَنْ عَفْوُهُ اَكْثَرُ مِنْ نَقِمَتِهِ، وَ يا مَنْ رِضاهُ اَوْفَرُمِنْ‏ سَخَطِهِ،

و اى كسى كه عفوت افزون از انتقامت است، و اى آن كه خشنوديت بيش از خشم توست،

 

وَ يا مَنْ تَحَمَّدَ اِلى‏ خَلْقِهِ بِحُسْنِ التَّجاوُزِ، وَ يا مَنْ عَوَّدَ عِبادَهُ

و اى كسى كه به‏ خاطر گذشت پسنديده‏ ات آفريدگانت را به حمد خويش فراخوانده‏ اى، و اى كسى كه بندگانت را به پذيرفتن

 

قَبُولَ الْاِنابَةِ، وَ يا مَنِ اسْتَصْلَحَ فاسِدَهُمْ بِالتَّوْبَةِ، وَ يا مَنْ

توبه عادت داده‏ اى، و اى كسى كه اصلاح تباهكارى مردم را به وسيله توبه خواسته‏ اى، و اى كسى كه

 

رَضِىَ مِنْ فِعْلِهِمْ بِالْيَسيرِ، وَ يا مَنْ كافى‏ قَليلَهُمْ بِالْكَثيرِ،

به عمل اندك بندگان خشنود شده‏ اى، و كم آنان را پاداش فراوان داده‏ اى،

 

وَ يا مَن ضَمٍنَ لَهم اٍجابةَ الدعاءٍ ،وَ يا وَعَدَهم عَلي نَفسٍهٍ

و اى كسى كه اجابت دعا را براى ايشان ضامن گشته‏ اى، و اى آن كه به فضل و بخشش خويش آنان را

 

بِتَفَضُّلِهِ حُسْنَ الْجَزآءِ، ما اَنَا بِاَعْصى‏ مَنْ عَصاكَ فَغَفَرْتَ

به پاداش نيكو وعده داده‏ اى، من نه از گناهكارترين گناهكارانم كه تو او را آمرزيده‏ اى،

 

لَهُ، وَ ما اَنَا بِاَلْوَمِ مَنِ اعْتَذَرَ اِلَيْكَ فَقَبِلْتَ مِنْهُ، وَ ما اَنَا

و نه از نكوهيده‏ ترين افرادى كه به درگاهت عذر آورده و تو عذرش را قبول كرده‏ اى، و نه

 

بِاَظْلَمِ مَنْ تابَ اِلَيْكَ فَعُدْتَ عَلَيْهِ، اَتُوبُ اِلَيْكَ فى مَقامى

از ستمكارترين ستمكاران كه نزد تو موفق به توبه شده و تو به او احسان كرده‏ اى،

 

هذا تَوْبَةَ نادِمٍ عَلى‏ ما فَرَطَ مِنْهُ، مُشْفِقٍ مِمَّا اجْتَمَعَ عَلَيْهِ،

در چنين حال به جانب تو بازمى‏ گردم بازگشت كسى كه از كرده گذشته خود پشيمان و از آنچه بر سرش آمده نگران،

 

خالِصِ الْحَيآءِ مِمّا وَقَعَ فيهِ، عالِمٍ بِاَنَّ الْعَفْوَ عَنِ الذَّنْبِ

و از ورطه‏ اى كه در آن افتاده از روى خلوص شرمگين است، و مى‏ داند كه گذشت از گناه بزرگ

 

الْعَظيمِ لايَتَعاظَمُكَ، وَ اَنَّ التَّجاوُزَ عَنِ الْاِثْمِ الْجَليلِ

در نظر تو عظيم نمى‏ نمايد، و بخشيدن معصيت خطير

                                   

لايَسْتَصْعِبُكَ، وَ اَنَّ احْتِمالَ الْجِناياتِ الْفاحِشَةِ لايَتَكَاَّدُكَ،

بر تو گران نمى‏ باشد، و تحمل جنايات سنگين بر تو دشوار نمى‏ آيد،

 

وَ اَنَّ اَحَبَّ عِبادِكَ اِلَيْكَ مَنْ تَرَكَ الْاِسْتِكْبارَ عَلَيْكَ، وَ جانَبَ

و محبوب‏ ترين بندگانت نزد تو كسى است كه در پيشگاه تو دست از سركشى و نافرمانى بردارد، و از

 

الْاِصْرارَ، وَ لَزِمَ الْاِسْتِغْفارَ، وَ اَنَا اَبْرَءُ اِلَيْكَ مِنْ اَنْ اَسْتَكْبِرَ،

پافشارى بر گناه اجتناب نمايد، و درخواست آمرزش را ادامه دهد، و من در برابر تو بيزارى مى‏ جويم از اينكه سركشى كنم،

 

وَ اَعُوذُ بِكَ مِنْ اَنْ اُصِرَّ، وَاَسْتَغْفِرُكَ لِما قَصَّرْتُ فيهِ،

و به‏ تو پناه‏ مى‏ برم از اينكه بر گناه اصرار ورزم، و براى آنچه در آن كوتاهى ورزيده‏ ام طلب‏ آمرزش دارم،

 

وَاَسْتَعينُ بِكَ عَلى‏ ماعَجَزْتُ عَنْهُ. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ

و بر آنچه از انجامش فرومانده‏ ام از تو درخواست يارى مى‏ كنم. الها، بر محمد و آلش درود

 

وَالِهِ، وَ هَبْ لى ما يَجِبُ عَلَىَّ لَكَ، وَ عافِنى مِمّا اَسْتَوْجِبُهُ

فرست، و از حقوقى كه بر عهده من دارى بگذر، و از عذابى كه مستحق آنم

 

مِنْكَ، وَاَجِرْنى مِمّا يَخافُهُ اَهْلُ الْاِسآئَةِ، فَاِنّكَ مَلى‏ ءٌ بِالْعَفْوِ،

معافم دار، و از آنچه بدكاران از آن مى‏ ترسند پناهم ده، زيرا كه تو بر عفو و بخشش كمال قدرت را دارى،

 

مَرْجُوٌّ لِلْمَغْفِرَةِ، مَعْرُوفٌ بِالتَّجاوُزِ، لَيْسَ لِحاجَتى

و به جهت آمرزش موضع اميدى، و به گذشت معروفى، نيازم را جز تو محل

 

مَطْلَبٌ سِواكَ، وَ لا لِذَنْبى غافِرٌ غَيْرُكَ، حاشاكَ، وَ

طلبيدنى نيست، و گناهم را غير تو آمرزنده‏ اى نباشد، حاشا كه چنين نباشى، و

 

لااَخافُ عَلى‏ نَفْسى اِلاّ اِيّاكَ، اِنَّكَ اَهْلُ التَّقْوى‏ وَ اَهْلُ

من جز از تو بر خود ترس ندارم، كه تو شايسته آنى كه از تو پروا كنند و اهل

 

الْمَغْفِرَةِ، صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، وَاقِضْ حاجَتى،

آمرزشى، بر محمد و آلش درود فرست، و حاجتم را روا كن،

 

وَاَنْجِحْ طَلِبَتى، وَاغْفِرْ ذَنْبى، وَ امِنْ خَوْفَ نَفْسى، اِنَّكَ

و مطلبم را برآور، و گناهم را ببخش، و دلم را از ترس ايمنى ده، زيرا كه تو

 

عَلى‏ كُلِّ شَىْ‏ ءٍ قَديرٌ، وَ ذلِكَ عَلَيْكَ يَسيرٌ، امينَ رَبَّ الْعالَمينَ.

بر هر چيز توانايى، و اين كار براى تو آسان است، دعايم را مستجاب كن اى پروردگار جهانيان.