11. قال رسول الله صلى ‏ الله‏  عليه ‏ و‏ آله و سلّم:

کَيفَ بِکُم اِذا فَسَدَت نِساءُکُم وَ فَسَقَ شُبّانُکُم وَ لَم تَامُروُا بِالمَعروُفِ وَ لَم تَنهوُا عَن المُنکَرِ؟ قیل له: و یکون ذلک یا رسول الله؟ قال: نعم و شرّ من ذلک، و کیف بکم إذا أمرتم بالمنکر و نهیتم عن المعروف؟ قیل: یا رسول الله و یکون ذلک؟ قال: نعم و شرّ من ذلک، و کیف بکم إذا رأیتم المعروف منکراً و المنکر معروفاً.

 

رسول خدا فرمود: چگونه هستید آن زمانی که زنان شما فاسد شوند و جوانانتان فاسق و بد عمل گردند و امر به معروف و نهی از منکر نکنید؟

عرض شد: یا رسول الله! آیا این کار می شود؟

فرمود: آری و بدتر از آن. چگونه هستید آن زمانی که به منکر و زشتی فرمان دهید و از معروف و خوبی نهی کنید؟

عرض شد: یا رسول الله! آیا این شدنی است؟

فرمود: آری، و بدتر از آن. چگونه هستید وقتی که معروف را منکر و منکر را معروف (تباهی و فساد را خوبی و خوبی را زشتی و بدی) بدانید.

کافی، ج 5، ص 59، ح 14.

 

12. قال رسول الله صلى ‏ الله‏  عليه ‏ و‏ آله و سلّم:

إذا كثر الزنا بعدى كثر موت الفجأة، و اذا طُفِّفَ المكيال اخذ الله بالسنين و النقص، و اذا منعوا الزكاة مَنَعَتِ الارضُ بركاتها من الزرع و الثمار و المعادن، و اذا جاروا فى الحكم تعاونوا على الظلم و العدوان، و اذا نقضوا العهود سَلَّطَ الله عليهم عدوهم، و اذا قطعوا الارحام جُعِلَت الاموالُ فى ايدى الاشرار، و اذا لم يأمروا بالمعروف و لم ينهوا عن المنكر و لم يَتَّبعوا الاخيار من أهل بيتى سلط الله عليهم اشرارهم فيدعوا عند ذلك خيارهم فلا يستجاب لهم.

 

زمانى كه پس از من زنا فراوان و زياد شود، مرگ ناگهانى زياد گردد،

و هنگامى كه كم‏ فروشى به ميان اهل كسب راه يابد، خدا مردم را به خشكسالى و كمبود دچار سازد،

و چون از پرداخت زكات امتناع شود، زمين بركاتش را از زراعت و محصولات و معادن منع نمايد،

و چون در قضاوت و حكم ستم ورزند، نسبت به يكديگر بر ستم و دشمنى كمك دهند،

و چون پيمان‏ شكن شوند خدا دشمنانشان را بر آنان چيره سازد،

و هنگامى كه از صله رحم دست بردارند، اموال و ثروت‏ ها در دست اشرار قرار گيرد،

و زمانى كه امر به معروف و نهى از منكر را ترك كنند و خوبان از اهل بيتم را پيروى ننمايند، اشرارشان بر آنان تسلط يابند پس در چنين وضعى خوبانشان دعا كنند ولى به اجابت نرسد.

بحار، ج 77، ص 157، ح 129.

 

13. قال رسول الله صلى ‏ الله‏  عليه ‏ و‏ آله و سلّم:

تَصَافَحُوا فَإِنَّ التَّصَافُحَ يُذْهِبُ بِالسَّخِيمَةِ.

 

مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را مى‏  زداید.

تحف العقول، ص 54، ح 149.

 

14. قال رسول الله صلى ‏ الله‏  عليه ‏ و‏ آله و سلّم لأبی ذر: أیّ عُری الایمان أوثق؟ قال: الله و رسوله أعلم. فقال صلّی الله علیه و آله و سلّم:  الموالاة فی الله و المعاداة فی الله و البُغضُ فی الله.

 

رسول خدا به ابوذر فرمود: کدام رشته و دستگیره ی ایمان محکم تر است؟

عرض کرد: خدا و رسولش داناترند.

پس پیامبر فرمود: دوستی کردن در راه خدا و دشمنی کردن در راه خدا و بغض و کینه داشتن برای خدا.

تحف العقول، ص 54، ح 152.

 

15. قال له رجلٌ: أوصنی. قال احفظ لسانک؛ ثم قال: یا رسول اللّه أوصنی. فقال ویحک و هل یکبّ النّاس علی مناخرهم إلاّ حصائدَ ألسنتهم؟

 

مردی به آن حضرت عرض کرد: یا رسول الله مرا سفارش فرما.

فرمود: زبانت را نگهدار،

سپس گفت: ای پیامبر خدا، نصیحتی دیگرم فرمای!

فرمود: وای بر تو! آیا جز این است که مردم برای آنچه با زبان دِرو کنند به دوزخ افکنده شوند؟»

تحف العقول، ص 55، ح 156.

 

16. قال رسول الله صلى ‏ الله‏  عليه ‏ و‏ آله و سلّم:

إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ لَمْ تَزَلْ قَدَمَا عَبْدٍ حَتَّى یُسْأَلَ عَنْ أَرْبَعٍ: عَنْ عُمُرِهِ فِیمَ أَفْنَاهُ وَ عَنْ شَبَابِهِ فِیمَ أَبْلَاهُ وَ عَمَّا اکْتَسَبَهُ مِنْ أَیْنَ اکْتَسَبَهُ وَ فِیمَ أَنْفَقَهُ وَ عَنْ حُبِّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ.

 

هرگاه روز قیامت بیاید، بنده قدم از قدم بر ندارد، مگر اینکه از او درباره چهار چیز پرسیده مى‏ شود:

۱- از عمرش که در چه راه نابود کرده است؛

۲- از جوانیش که در چه راه فرسوده است؛

۳- از کسبش که از کجا بدست آورده و در چه راهى مصرف کرده است؛

۴- و از دوستى ما اهل بیت.

بحارالانوار، جلد۷۴، صفحه ۱۶۲

 

 

توضیحی مختصر:

4 سؤالی که در قیامت از بنده می پرسند:

این تعبیری که می فرماید: «لَمْ تَزَلْ قَدَمَا عَبْدٍ»، کنایه است از اینکه قدم از قدم بر نمی دارد؛ قیامت که بر پا می شود، بنده هنوز قدم از قدم بر نداشته، از او درباره این چهار چیز پرسش می شود.

 

سؤال اول: «عَنْ عُمُرِهِ فِیمَ أَفْنَاهُ»؛ از تو سؤال می کنند مدّتی که در نشئه دنیا بودی، عمرت را در چه راهی فنا کردی؟ چه‏ طور مصرف کردی؟ اینجا در واقع یک سؤال کلّی از سراسر عمر انسان است؛ بگو هر چند سال که در دنیا بودی، چه‏ کار کردی؟

 

جوانی را چگونه ذرّه ذرّه و به تدریج از دست دادی؟

سؤال دوم: «وَ عَنْ شَبَابِهِ فِیمَ أَبْلَاهُ»؛ نه تنها از سراسر عمر سؤال می کنند، از یک بخش خاصّ عمر هم سؤال می‏ شود؛ یعنی از جوانی؛ معلوم می شود این بخش از عمر، از آن بخش‏ هایی است که روی آن نظر بیشتری هست؛ «أَبْلَاهُ»، کنایه از کهنه کردن است؛ مثل لباسی که آرام ‏ آرام کهنه می شود؛ سؤال می‏ شود که این جوانی را چگونه ذرّه ذرّه و به تدریج از دست دادی؟ در چه راهی این جوانی را فرسوده کردی؟

 

سؤال سوم: «وَ عَمَّا اکْتَسَبَهُ مِنْ أَیْنَ اکْتَسَبَهُ وَ فِیمَ أَنْفَقَهُ»؛ ‌ هر مقدار مال در دنیا به دست آوردی،‌  چه کم چه زیاد، از چه راه به دست آوردی و در چه راه مصرف کردی؟ خوب دقت کنید! این خودش دو سؤال است: از چه راهی به دست آوردی؟ در چه راهی مصرف کردی؟

 

حب اهل بیت در قیامت کارسازی می کند

سؤال چهارم: «وَ عَنْ حُبِّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ»؛ و از پیوند قلبی و دوستی با ما اهل بیت نیز سؤال می شود؛ آیا پیوندی با ما برقرار کردی یا نه؟ معلوم می شود این سؤال چهارم در قیامت برای انسان جنبه سرنوشتی دارد؛ یعنی اگر کسی در دنیا محبّت اهل بیت را واقعاً در دلش جاسازی کند، این حبّ در قیامت کارسازی می کند؛ این سؤالات را از انسان می پرسند، پس جواب‏ هایش را حاضر کنید! ‌ بالأخره باید جواب بدهیم.

 

17. قال رسول الله صلى ‏ الله‏  عليه ‏ و‏ آله و سلّم:

أَلَا إِنَّ شرَّ أُمَّتِيَ الَّذِينَ يُكْرَمُونَ مَخَافَةَ شَرِّهِمْ أَلَا وَ مَنْ أَكْرَمَهُ النَّاسُ اتِّقَاءَ شَرِّهِ فَلَيْسَ مِنِّي.‏

 

رسول خدا (ص) فرمود: هان، كه تحقيقا بدكارترين افراد امت من كسانى هستند كه از بيم شرشان محترمند، هان، كسى كه مردم محترمش دارند تا از شر او در امان باشند از امت من نيست.

تحف العقول، ص 58، ح 180.

 

18. «رُوِىَ عَنِ النَّبىّ (صلى الله علیه وآله وسلم): اِنَّهُ نَظَرَ اِلى بَعْضِ الاَطْفالِ فَقالَ: وَیلٌ لأولادِ آخِرِ الزَّمانِ من آبائِهِمْ! فَقیلَ یا رَسُولَ اللّهِ مِنْ آبائِهِمُ المُشرکین؟ فَقالَ لا، مِنْ آبائِهمُ المُؤمِنینَ، لایُعلِّمُونَهُم شَیئاً مِن الفرائضِ وَ اِذا تَعَلَّمُوا اَوْلادُهُمْ مَنَعُوهُمْ وَ رَضَوُا عَنْهُمْ بِعَرَضٍ یَسیرٍ مِنَ الدُّنیا فَاَنَا منْهُمْ بَرىءٌ وَ هُمْ مِنّى بُرَاءُ».

 

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به برخی از کودکان نگاه کردند و فرمودند: وای بر اولاد آخر الزمان از دست پدرانشان! سؤال شد یا رسول الله: آیا از پدران مشرکِ آنان؟

فرمودند: خیر، از دست پدران مؤمن آنها، چون واجبات دین را به فرزندانشان نمی آموزند و اگر اولاد آنها بخواهند، بیاموزند، آنان را منع می کنند. و تنها به این قانع هستند که فرزندانشان از مال دنیا چیزی را به دست آورند. من از آنها بیزارم و آنها هم از من بیزارند.

مستدرک الوسایل ، ج ۲ ص ۶۲۵ ؛ جواهر الحکم، ص۱۳۹.

 

19. قال رسول الله صلى ‏ الله‏  عليه ‏ و‏ آله و سلّم:

مِن حَقِّ الوَلَدِ على والِدِهِ ثَلاثَةٌ : يُحَسِّنُ اسمَهُ ، و يُعَلِّمُهُ الكِتابَةَ، و يُزَوِّجُهُ إذا بَلَغَ.

 

از جمله حقوق فرزند بر پدرش سه چيز است:

برايش نام خوب انتخاب كند،

سواد به او بياموزد

و هر گاه به سن بلوغ رسيد، او را همسر دهد.

مکارم الاخلاق، ج 2، ص 421

 

20. قال رسول الله صلى ‏ الله‏  عليه ‏ و‏ آله و سلّم:

ضَغطَةُ القَبرِ لِلمُومِن کَفارَةٌ لِما کانَ مِنهُ مِن تَضیِیعِ النِعَم.

 

فشار قبر برای مومن، کفاره تباه کردن نعمت ها از جانب اوست.