مگر چه اعجازي در قرآن وجود دارد كه دشمنان سعي در مشابه‌سازي قرآن داشته باشند؟! غير از موارديكه به طور شايع، به عنوان معجزه قرآن ذكر مي‌شود، مثل دو خبر غيبي و چند مسئله نجوم، آيا دليل ديگري در تأييد قرآن وجود دارد؟!

پاسخ :

نقد و بررسی:
قرآن وحي الهي و معجزة پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ است، كه در زمان حکومت جهل و ظلمت ظهور كرد و نقطه عطفي در تاريخ فرهنگ و علوم بوده است و تا كنون كه 14 قرن از آن گذشته است، نمی‌توان در میان آموزه‌ها و آیه‌های آن مطلبی بر خلاف علوم و فرهنگ فطري و عقل سليم، یافت. از آن جا که قرآن یک کتاب معمولی نیست، بلکه کتاب زندگی و ارائه کننده سبک زندگی مؤمنانه است، مسلما رقیبان سرسختی در دنیا داشته و دارد. قرآن، کتابی است که با هدف قرار دادن بسط عدالت و دیگر ارزش‌های الاهی، که برای فطرت انسان‌ها جاذب و محبوب و خواستنی است، عملا پای در یک مبارزه جدی و فراتاریخی با همه زرمندان و زرورمندان نهاده است. این مبارزه، منافع نامشروع بسیاری از قدرتمندان ستمگر و مفسد را در همه دوره‌های پیشین تا امروز، به صورت جدی تهدید و گاه از میان برده است و تا قیامت نیز چنین خواهد بود. بنابر این از همان آغازین روزهای نزول قرآن در جزیره العرب، شاهد رویارویی بی‌امان مخالفان بوده است. مخالفان قرآن با انگیزه‌های گوناگون، شروع به شبهه‌پراكني و اشكال‌تراشي نسبت به قرآن نمودند تا قرآن را يك كتاب معمولي و افسانه پيشينيان و برساخته‌های پیامبر جلوه دهند و مانع نفوذ قوی و بی‌نظیر آن در قلب‌های تشنه و خسته مردم شوند. قرآن در جواب این مخالفت‌ها به شیوه‌های گوناگونی برخورد کرده است. گاه به انگیزه‌های پنهان آنان اشاره کرده و گاه به انذار و تبشیر و... روی آورده است. یکی از شیوه‌های قرآن، تحدی است. قرآن، منکران و مخالفان را به همآوردی و آوردن مانند خود به مبارزه دعوت کرده است: "و ان كنتم في ريب ممّا نزّلنا علي عبدنا فأتوا بسوره من مثله..."1 اگر دربارة آنچه بر بندة خود (پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ) نازل كرديم شك و ترديد داريد (دست كم) يك سوره همانند آن بياوريد و گواهان خود را- غير خدا – فراخوانيد، اگر راست ميگويد". اين آيه تمام مخالفان را به مبارزه برای همانندآوری قرآن طلبيده است، امّا از زمان نزول قرآن تا به حال كسي و گروهي نتوانسته است شبيه قرآن بياورد؛ اين همان اعجاز قرآن است. امّا اينكه در قرآن چه اعجازي وجود داشت كه دشمنان سعي در مشابه‌سازي قرآن داشته‌اند؟ اوّلاً: از صدر اسلام تاكنون مسئله مبارزه فرهنگي با قرآن وجود داشته است و تاريخ، افراد زيادي را نام مي‌برد كه بر عليه قرآن، قیام كرده‌اند؛ افرادی مانند: الف) "اسود عنسي"؛ در اواخر عمر پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ به معارضه با قرآن برخاست و دوران ادعاي نبوتش چهار سال بوده است. ب) "عبدالله بن مقفع"؛ از نويسندگان معروف قرن دوّم هجري است و در عصر امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي‌زيست و داعية مبارزه با قرآن را داشت.
ج) "مسيلمة كذاب"؛ در عصر پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ در سرزمين "يمامه" ادعاي پيامبري كرد. او مدعي بود كه فرشته‌اي براي او وحي مي‌آورد و به زعم خود آياتي را براي مردم مي‌خواند.
افراد ديگري مانند: سجاح، ابوالعلاء معري، احمد بن حسين كوفي، احمد بن عيسي ... معارضه با قرآن نمودند.2 در زمان ما نیز تلاش‌های بسیاری از سوی روشن‌فکران عرب و غیر عرب صورت گرفته است که با استدلال‌های گوناگون اثبات کنند قرآن کلام پیامبر است نه کلام خدا و از این رو یک کتاب تاریخی و سودمند برای عصر زندگی پیامبر است و امروزه، دست‌کم در حوزه فقه و حقوق و مسائل اجتماعی، برای زندگی بشر به کار نمی‌آید.
ثانياً: اعجاز قرآن، محدود به دو خبر غيبي و چند مسئله نجومي نمي‌شود، بلكه در ابعاد گوناگونی، مانند فصاحت و بلاغت، احکام قانونی و فقهی، معارف بلند توحیدی، آموزه‌های اخلاقی، پاسخ به پرسش‌های بنیادین انسان‌ها، اخبار غیبی، نکته‌های علمی،...جلوه‌گر است. در این خصوص در کتاب‌های تفسیر و علوم قران، به صورت مبسوطی بحث شده است.
امّا چرا مخالفان تلاش مي‌كنند تا شبيه قرآن نوشته شود؟ اوّلاً به خاطر اين است كه با شبيه‌سازي قرآن، بفهمانند كه قرآن وحي الهي نيست، بلكه نوشته بشري همچون رسول الله ـ صلّي الله عليه و آله ـ است و بشر هم در نوشتن، دچار اشتباه و خطا (و به قول روشن‌فکران معاصر، متأثر از نظریه‌ها و دانش‌های زمان خویش است) و طبق فرهنگ و علم زمان خود مي‌نويسد و قرآن هم گفتاری خطا‌پذير است. ثانياً: تلاش مي‌كنند تا اين مطلب را القا كنند كه قرآن براي مردمان ابتدائي آمده است، امّا در عصر حاضر كه عصر تمدن و صنعت است، كاربرد عملي ندارد.
ثالثاً: قوانين قرآن بر اساس حاكم شدن عدالت در جامعه و نفي سلطه‌گرايي و تبعيض و فساد و... پايه‌ريزي شده است و با انگيزة قدرت طلبان و سوءاستفاده كنندگان سازگاري ندارد و لذا هميشه سعي مي‌كنند تا شبيه قرآن را بياورند و قداست قرآن را زير سؤال ببرند.

اعجاز قرآن
اینکه در طول 14 قرن كسي نتوانسته است همچون سوره‌اي از قرآن را بياورد؛ بزرگ‌ترين معجزه است. در قرآن هزاران اعجاز نهفته است اعم از:
1. فصاحت و بلاغت؛ امام علي ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايد: "كثرت تكرار و شنيدن پي‌درپي، هرگز قرآن را كهنه نمي‌كند.3
2. اعجاز قرآن از نظر معارف الهي؛ در معارف قرآن، هيچ گزاف، خرافه و مبالغه‌اي وجود ندارد و همه مطابق با عقل سليم و فطرت بشر است.
3. اعجاز قرآن از نظر تاريخ؛ بيان كيفيت خلقت حضرت آدم ـ عليه السّلام ـ (سورة بقره، آية 30) ملاقات حضرت ابراهيم با فرشتگان، (سورة هود، آية 69) سرچشمه اختلاف زبان‌ها، (سورة روم، آية 22) گوساله پرستي بني‌اسرائيل، (سورة طه، آية 96 ـ 85) و ساير موارد.
4. اعجاز از نظر وضع قوانين؛ عدالت اجتماعي (سورة حديد، آية52)، روابط اجتماعي (سورة مائده، آية 1)، مسائل دفاعي (سورة انفال، آية 60).
5. عدم تضاد و اختلاف در آيات قرآن (سورة نساء، آية 82).
6. علوم روز و اكتشافات علمي؛4 ما براي اختصار چند نمونه را ذكر مي‌كنيم.
حركت زمين؛ آيات متعدّدي در قرآن كريم با تعابير "فراشاً"5، "مهداً"،6 "قراراً"،7 "مهاداً"8 و ... به حركت آرام و منظم زمين اشاره دارد. دانشمندان نيز حركت انتقالي زمين به دور خورشيد را كه با سرعت زيادي (در هر ثانيه 20 و در هر دقيقه "1200" كيلو متر در حركت است را تصديق مي‌كنند.9
جاذبه عمومي در عالم هستي؛ آيه: "الله الذي رفع السموات بغير عمدٍ ترونها"10 "خدا همان كسي است كه آسمان‌ها را بدون ستون‌هايي؛ كه ببينید، برافراشت." دانشمندان از اين آيه، جاذبه عمومي را در فضا استفاده مي‌كنند.11
كروي بودن زمين؛ آية "مشارق الارض و مغاربها"،12 "رب المشرقين و رب المغربين"13 از اين آيات، كروي بودن زمين استفاده مي‌شود.14
اكسيژن در جو زمين؛ آيه: "و من يرد ان يضله يجعله صدره ضيقاً حرجاً كانّما يصعد في السماء"15 "آن كس را كه خدا بخواهد گمراه كند، سينه‎اش را آن چنان تنگ مي‌كند كه گويا مي‌خواهد به آسمان بالا برود".
قرآن حالت افرادي را كه گمراه شده‌اند و ايمان نمي‌آورند به بالا رفتن به آسمان تشبيه مي‌كند. اين تشبيه به يك نكته علمي اشاره دارد كه انسان هرچه به طرف آسمان بالا رود، اكسيژن كم‌تري يافت مي‌شود و به زحمت نفس مي‌كشند و امروزه نيز با علم مطابقت دارد.16
زوجيت در گياهان:1، پيدايش شير در جانوران ماده،18 زندگي زنبور عسل و فوايد آن، فوايد خرما، طريقه رشد جنين،19 حرمت گوشت خوك، مردار، خون، خمر،...20 و هزاران معجزات علمي و بلاغي و نظم و نثر آيات، انگشت تعجب را بر دهان هر منصف محقق گذاشته است و منطبق با تكنولوژي و آزمايشات تجربي امروز است. اميدواريم روزي فرا رسد كه حقايق و معجزات قرآن آشكارتر گردد.

براي مطالعه بيش‌تر به كتاب‌هاي زير مراجعه كنيد:
1ـ تفسير علمي قرآن، محمّد علي رضائي اصفهاني، انتشارات اسوه.
2ـ تفسير علمي قرآن، ناصر رفيعي محمدي، انتشارات نسل جوان.
3ـ قرآن از نظر بهداشتي، سيّد اسمائيل اعرابي، انتشارات تابان.
4ـ پيام قرآن، آيت‎الله مكارم شيرازي، ج 8، ص 311ـ 113، انتشارات نسل جوان.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پي‌نوشت‌ها:
1 ـ سورة بقره آية 23.
2 ـ پيام قرآن، حضرت آيت الله مكارم شيرازي (انتشارات نسل جوان، چ 2، قم، 1374) ج 8، ص 112ـ 104.
3 ـ نهج البلاغه، خطبة 156.
4 ـ پيام قرآن، همان، ص 311 ـ 113.
5 ـ سورة بقره، آية 22.
6 ـ سورة طه، آية 53.
7 ـ سورة نمل، آية 6.
8 ـ سورة نباء، آية 6.
9 ـ پيام قرآن، حضرت آيت الله مكارم شيرازي، (قم: انتشارات نسل جوان، چ 1، 1373) ج 8، ص 156.
10 ـ سورة رعد، آية 2.
11 ـ تفسير علمي قرآن، ناصر رفيعي محمدي، (تهران: فرهنگ گستر، چ پ، 1379) ج 2، ص 250.
12 ـ سورة اعراف، آية 151.
13 ـ سورة الرحمان، آية 17.
14 ـ سيّد ابوالقاسم خويي، البيان، (بيروت: دار الزهراء، 1987 م) ص 133.
15 ـ سورة انعام، آية 125.
16 ـ احمد مصطفي مراغي، تفسير مراغي، (بيروت: دار احياء التراث العربي) ج 8، ص 25.
17 ـ سورة لقمان، آية 10.
18 ـ سورة نمل، آية 66.
19 ـ سورة مؤمنين، آية 14ـ 12.
20 ـ سورة فاطر، آية 12.