Islam1537. کلمات حکیمانه، عارفانه و اخلاقی امام رضا علیه السلام: قسمت اول
بسم الله الرحمن الرحیم
1- «قَالَ الرِّضَا علیه السلام فِی حَدِیثٍ:
مَنْ لَمْ یقْدِرْ عَلَی مَا یکفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ فَلْیکثِرْ مِنَ الصَّلاةِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ فَإِنَّهَا تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً»؛
هرکس نتواند کفاره گناهانش را بپردازد، باید بر محمد و آلش درود فراوان بفرستد؛ چون آن صلوات گناهان را منهدم می سازد.
(مصابیح الدجی،ص 419؛عیون أخبارالرضا،ج 2،ص 265،ح 52؛أمالی صدوق،ص 131،ح 123؛وسائل الشیعه،ج 7،ص 194،ح 9093.)
2- امام رضا (علیه السلام):
من لقی فقیرا مسلما فسلم خلاف سلامه على الأغنیاء لقی الله عز وجل یوم القیامة وهو علیه غضبان؛
هر کس مسلمان تنگدستى را ببیند و بر او آنگونه که به ثروتمند سلام میدهد، سلام ندهد، روز قیامت خداوند را در حالى ملاقات میکند که بر او خشمگین است.
(شیخ صدوق ره، عیون اخبار الرضا (علیه السلام) )
3- عن أبی الصلت الهروی قال: سألت الرضا (علیه السلام) عن الایمان فقال:
«اَلاِيمانُ عَقدٌ بِالقَلبِ وَ لَفظٌ بِاللِّسانِ وَ عَمَلٌ بِالجَوارحِ لايَكوُنُ الاِيمانُ اِلّا هَكَذا».
اباصلت هروي روايت مي كند كه گفت از امام رضا(علیه السلام) درباره ايمان سوال كردم، فرمود:
ايمان، اعتقاد با قلب و گفتاری در زبان و عمل كردن به اعضا و جوارح است و ايمان جز اين چيز ديگري نيست.
عيون اخبارالرضا، ج2، ص348
4- امام رضا (علیه السلام):
مَن زارَني عَلی بُعدِ دارِي، أتَیتُهُ یَومَ القیامَةِ في ثَلاثِ مَواطِنَ حَتّی أُخَلِّصُهُ مِن أهْوالِها:
۱-إذا تَطایَرَتِ الکُتُبُ یَمیناً وشِمالاً،
۲-وعِندَ الصِّراطِ،
۳- وعِندَ المیزانِ.
هر کس با وجود دوری سرایم به دیدار من آید، روز قیامت در سه جا به نزدش میروم تا او را از ترس و وحشتهای آن رها سازم:
۱- هنگامی که نامههای اعمال به راست و چپ پراکنده میگردد,
۲-بر پل صراط،
۳-و هنگام سنجش اعمال.
الخصال، ج 1، ص168
5- امام رضا (علیه السلام) فرمود:
لا یجتمع المال الا بخصال خمس:
ببخل شدید، و أمل طویل، و حرص غالب و قطیعة الرحم و ایثار الدنیا علی الاخرة.
مال دنیا جمع نشود مگر در سایه پنج خصلت:
1-بخل زیاد. 2- آرزوهای دراز. 3- آزمندی چیره (بر انسان).
4- ترک صله رحم (و رسیدگی به بستگان تنگدست). 5- دنیا دوستی و فراموش کردن آخرت.
6- قال (علیه السلام):
مِن عَلَاماتِ الفِقهِ الحِلمُ وَ العِلمُ و الصَّمتُ. إنَّ الصَّمتَ بَابٌ مِن أبوابِ الحِکمَةِ إنَّ الصَّمتَ یَکسِبُ المَحَبَّةَ و إنَّهُ دَلیلٌ عَلَی کُلِّ خَیر؛
از نشانه های فهم عمیق و درست، بردباری، دانش و سکوت است. سکوت دری از درهای حکمت است. سکوت محبت می آورد و راهنمای هر خیری است.
اصول کافی، ج2، ص113، باب الصمت و حفظ اللسان، حدیث1
7- قال علیه السلام:
إنّ الله عز و جل امر بثلاثة مقرون بها ثلاثة اخری:
أمر بالصلاة و الزکاة، فمن صلی و لم یزک لم تقبل منه صلاته،
و أمر بالشکر له و للوالدین، فمن لم یشکر والدیه لم یشکر الله،
و أمر باتقاء الله و صِلَةِ الرحم، فمن لم یَصِل رَحِمَهُ لم یتق الله عز و جل.
امام رضا(علیه السلام) فرمود:
خداوند متعال فرمان داده سه چیز همراه سه چیز دیگر انجام گیرد:
1 - به نماز همراه زکات فرمان داده است، پس کسی که نماز بخواند و زکات نپردازد نمازش نیز پذیرفته نمی شود.
2 - به سپاسگزاری از خودش و پدر و مادر فرمان داده است، پس کسی که از پدر و مادرش سپاسگزاری نکند، خدا را شکر نکرده است.
3 - به تقوای الهی فرمان داده و به صله رحم، پس کسی که صله رحم انجام ندهد تقوای الهی را هم بجا نیاورده است.
بحار الانوار، جلد 74، ص 77.
8- قال علیه السلام:
لا یكون المؤمن مؤمناً حتی تكون فیه ثلاث خصال ، سنة من ربه ، و سنة من نبیه ، و سنة من ولیّه. فأمّا السنة من ربه فكتمان سرّه، و أما السنة من نبیه فمداراة الناس، و اما السنة من ولیه فالصبر فی البأساء و الضرّاء.
مؤمن ، مؤمن واقعی نیست ، مگر آن كه سه خصلت در او باشد: سنتی از پروردگارش و سنتی از پیامبرش و سنتی از امامش.
اما سنت پروردگارش، پوشاندن راز خود است،
اما سنت پیغمبرش، مدارا و نرم رفتاری با مردم است،
اما سنت امامش صبر كردن در زمان تنگدستی و پریشان حالی است.
اصول کافی ، ج 3 ، ص (339)
9- قال علیه السلام:
الصغائر من الذنوب طرق الي الکبائر و من لم يخف الله في القليل لم يخفه في الکثير و لو لم يخوّف الله الناس بجنّة و نار لکان الواجب علیهم أن يطيعوه و لا يعصوه لتفضّله عليهم و احسانه إليهم و ما بَدَأهم به من إنعامه الذي ما استحقّّوه؛
گناهان صغيره، راههايي به سوي کبائر و گناهان بزرگاند و کسي که در گناه کم و کوچک، از خداوند نهراسيد در گناه فراوان نيز خوفي از او در دل نخواهد داشت. و اگر خداوند مردم را به وسيله بهشت و دوزخ نميترسانيد به طور قطع لازم بود مردم او را اطاعت کرده و نافرماني ننمايند؛ زيرا تفضل، بخشش و احسان خداوند بر آنان و اينکه درباره ی آنان آغاز به انعام کرده، انعامي است که استحقاق آن را نداشتند؛ همه اين موارد نشانگر وجوب بندگي و اطاعت انسان از خدا و منع روي آوردن او به سوي عصيان پروردگار است.
10- قال علیه السلام:
«لا يَتِمُّ عَقْلُ امْرِء مُسْلِم حَتّى تَكُونَ فيهِ عَشْرُ خِصال: أَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ. وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ. يَسْتَكْثِرُ قَليلَ الْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ، وَ يَسْتَقِلُّ كَثيرَ الْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ. لا يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَيْهِ، وَ لا يَمَلُّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ. أَلْفَقْرُ فِى اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْغِنى. وَ الذُّلُّ فىِ اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْعِزِّ فى عَدُوِّهِ. وَ الْخُمُولُ أَشْهى إِلَيْهِ مِنَ الشُّهْرَةِ. ثُمَّ قالَ(عليه السلام): أَلْعاشِرَةُ وَ مَا الْعاشِرَةُ؟ قيلَ لَهُ: ما هِىَ؟ قالَ(عليه السلام): لا يَرى أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَيْرٌ مِنّى وَ أَتْقى».
عقل شخص مسلمان تمام نيست، مگر اين كه ده خصلت را دارا باشد:
1ـ از او اميد خير باشد.
2ـ از بدى او در امان باشند.
3ـ خير اندك ديگرى را بسيار شمارد.
4ـ خير بسيار خود را اندك شمارد.
5ـ هر چه حاجت از او خواهند دلتنگ نشود.
6ـ در عمر خود از دانش طلبى خسته نشود.
7ـ فقر در راه خدايش از توانگرى محبوبتر باشد.
8ـ خوارى در راه خدايش از عزّت با دشمنش محبوبتر باشد.
9ـ گمنامى را از پرنامى خواهانتر باشد.
10ـ سپس فرمود: دهمى چيست و چيست دهمى؟
به او گفته شد: چيست؟
فرمود: احدى را ننگرد جز اينكه بگويد او از من بهتر و پرهيزكارتر است.
(تحف العقول، ص 467)
افزودن دیدگاه جدید