در بخش اول قسمتی از روایتی که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله به ابن مسعود فرمودند را بیان کردیم.

اما ادامه ی روایت:

یازدهم: مساجد را زینت می دهند و در آن حتی معتکف هم می شوند ولی همتشان فقط دنیاست.

دوازدهم: خدایانشان شکم هایشان است. خداوند متعال می فرماید :

« و کاخ‏هاى مجلّل (و برکه و استخرها) بنا مى‏کنید شاید که جاودانه باشید؟! و چون (کسى را) به قهر بگیرید ظالمانه و جائرانه مؤاخذه مى‏کنید؟! پس از خدا پروا کنید و مرا اطاعت نمایید.»

« وَ تَتَّخِذُونَ مَصانِعَ لَعَلَّکُمْ تَخْلُدُونَ وَ إِذا بَطَشْتُمْ بَطَشْتُمْ جَبَّارِینَ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُونِ‏ »[۱]

همچنین می فرماید:

« پس آیا دیدى کسى را که معبود خود را هواى نفسش قرار داده و خدا او را روى علم خود (به کفر باطن و خبث سریره‏اش) و آگاهى وى، به حال خود رها کرده و بر گوش و قلب او مهر (شقاوت) نهاده و بر دیده (دل) او پرده کشیده؟! پس چه کسى است که او را بعد از خدا هدایت کند؟ آیا متذکر نمى‏شوید؟! »

« أَ فَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‏ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‏ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‏ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ یَهْدیهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَکَّرُونَ »[۲]

چنین فردی منافق است چرا که دینش هوای نفسش و خدایش شکمش است.

هر حلال و حرامی دلش بخواهد به سمت آن می رود.

خداوند می فرماید:

« و آنها (کافران) به زندگى دنیا شادند در حالى که زندگى دنیا در برابر آخرت جز بهره‏اى (ناچیز) نیست.»

« وَ فَرِحُوا بِالْحَیاةِ الدُّنْیا وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا فِی الْآخِرَةِ إِلاَّ مَتاعٌ »[۳]

سیزدهم: محراب ها و قبله هایشان زنان هستند .

چهاردهم: شرف و عزت را در ثروت و مال اندوزی می دانند.

پانزدهم: تمام همتشان رسیدن به شکم هایشان است.

این مردم بدترین بدترین ها هستند و فتنه از این ها آغاز شده و به خودشان برمی گردند.

ابن مسعود !

سخن خداوند را بخوان:

« پس خبر ده آیا اگر آنها را سالیانى (از زندگى دنیا) برخوردار سازیم‏، سپس آنچه وعده داده مى‏شدند به سراغشان بیاید، آنچه بدان متنعّم بودند چه چیزى (از عذاب خدا) را از آنها باز مى‏گرداند؟ »

« أَ فَرَءَیْتَ إِن مَّتَّعْنَاهُمْ سِنِینَ، ثُمَّ جَاءَهُم مَّا کاَنُواْ یُوعَدُونَ، مَا أَغْنىَ‏ عَنهُْم مَّا کاَنُواْ یُمَتَّعُونَ »[۴]

شانزدهم: بدن هایشان سیر نمی شود.

هفدهم: قلب هایشان خاشع نمی شود.

ابن مسعود!

اسلام همانطور که در زمان ظهورش غریب بود در آخر الزمان هم غریب خواهد شد. پس خوشا به حال کسانی که در آخر الزمان غریب اند.

اگر کسی از شما در آخر الزمان چنین افرادی را دید به آن ها سلام ندهد و به تشییع جنازه شان و عیادت مریض هایشان نرود.

آن ها به دین و سنت شما متدین می شوند ولی در عمل با شما مخالفت می کنند. آن ها از من نیستند و من هم از آن ها نیستم.»

یَا ابْنَ مَسْعُودٍ سَیَأْتِی مِنْ بَعْدِی أَقْوَامٌ … یُزَخْرِفُونَ الْمَسَاجِدَ لَیْسَتْ هِمَّتُهُمْ إِلَّا الدُّنْیَا عَاکِفُونَ عَلَیْهَا مُعْتَمِدُونَ فِیهَا آلِهَتُهُمْ بُطُونُهُمْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏ وَ تَتَّخِذُونَ مَصانِعَ لَعَلَّکُمْ تَخْلُدُونَ وَ إِذا بَطَشْتُمْ بَطَشْتُمْ جَبَّارِینَ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُونِ‏ وَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏ أَ فَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‏ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‏ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ‏ إِلَى قَوْلِهِ‏ أَ فَلا تَذَکَّرُونَ‏ وَ مَا هُوَ إِلَّا مُنَافِقٌ جَعَلَ دِینَهُ هَوَاهُ وَ إِلَهَهُ بَطْنَهُ کُلَّ مَا اشْتَهَى مِنَ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ لَمْ یَمْتَنِعْ مِنْهُ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏ وَ فَرِحُوا بِالْحَیاةِ الدُّنْیا وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا فِی الْآخِرَةِ إِلَّا مَتاعٌ‏ یَا ابْنَ مَسْعُودٍ مَحَارِیبُهُمْ نِسَاؤُهُمْ وَ شَرَفُهُمُ الدَّرَاهِمُ وَ الدَّنَانِیرُ وَ هِمَّتُهُمْ بُطُونُهُمْ أُولَئِکَ هُمْ شَرُّ الْأَشْرَارِ الْفِتْنَةُ مِنْهُمْ وَ إِلَیْهِمْ تَعُودُ یَا ابْنَ مَسْعُودٍ اقْرَأْ قَوْلَ اللَّهِ تَعَالَى‏ أَ فَرَأَیْتَ إِنْ مَتَّعْناهُمْ سِنِینَ ثُمَّ جاءَهُمْ ما کانُوا یُوعَدُونَ ما أَغْنى‏ عَنْهُمْ ما کانُوا یُمَتَّعُونَ‏ یَا ابْنَ مَسْعُودٍ أَجْسَادُهُمْ لَا تَشْبَعُ وَ قُلُوبُهُمْ لَا تَخْشَعُ یَا ابْنَ مَسْعُودٍ الْإِسْلَامُ بَدَأَ غَرِیباً وَ سَیَعُودُ غَرِیباً کَمَا بَدَأَ فَطُوبَى لِلْغُرَبَاءِ فَمَنْ أَدْرَکَ ذَلِکَ الزَّمَانَ مِمَّنْ یَظْهَرُ مِنْ أَعْقَابِکُمْ فَلَا یُسَلِّمُ عَلَیْهِمْ فِی نَادِیهِمْ وَ لَا یُشَیِّعُ جَنَائِزَهُمْ وَ لَا یَعُودُ مَرْضَاهُمْ فَإِنَّهُمْ یَسْتَنُّونَ بِسُنَّتِکُمْ وَ یُظْهِرُونَ بِدَعْوَاکُمْ وَ یُخَالِفُونَ أَفْعَالَکُمْ فَیَمُوتُونَ عَلَى غَیْرِ مِلَّتِکُمْ أُولَئِکَ لَیْسُوا مِنِّی وَ لَسْتُ مِنْهُم‏.»[۵]

حضرت علی علیه السلام در بصره خطبه ای خواندند که در بخشی از آن تعدادی از نشانه های آخر الزمان را مطرح کرده اند که در ادامه ی نشانه های قبل ذکر می کنیم:

هجدهم: بسیاری از علماء و فقهاء از دنیا می روند.

نوزدهم: اشرار و سفیهان عمر های طولانی پیدا می کنند.

بیستم: امت پیغمبر صلی الله علیه و آله حق نماز را ضایع می کنند.

[۱]. شعراء ۱۲۹٫

[۲]. الجاثیة : ۲۳ .

[۳]. الرعد : ۲۶ .

[۴]. شعراء ، ۲۰۵ .

[۵]. مکارم الأخلاق ۴۴۹ الفصل الرابع فی موعظة رسول الله ص لابن مسعود .