تکفیریها پس از سلسله شکست های متعدد میدانی در عراق و ناتوانی در مواجهه مستقیم با نظامیان، با ارتکاب خونین‌ترین جنایت یک دهه اخیر در عراق، مردم بی‌گناه «الکراده» بغداد را به خاک و خون کشیدند.

رامین حسین آبادیان: بامداد روز گذشته شاهد وقوع سلسله انفجارهای تروریستی در شهر «بغداد» پایتخت عراق بودیم که یکی از آنها در منطقه «الکراده» واقع در مرکز این شهر به وقوع پیوست. در ابتدا کسی گمان نمی کرد که از این انفجار تروریستی به عنوان یک انفجار «خونین» و «مرگبار» یاد شود و وقوع آن به خبر اول بسیاری از رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شود. هنوز ۴۸ ساعت از وقوع این انفجار هولناک نگذشته است که رسانه های عراقی از افزایش شمار قربانیان آن به حدود ۲۱۳ کشته خبر می دهند.

بسیاری از تصاویر منتشر شده از محل وقوع انفجارهای «الکراده» به خوبی گواه بر شدت خسارت‌های وارد شده به ساختمان‌ها و بازارها در این منطقه هستند، به گونه‌ای که شاید بتوان این انفجار مهیب و هولناک را خونین‌ترین حادثه پس از سقوط «صدام» دیکتاتور معدوم عراق، قلمداد کرد. «حیدر العبادی» نخست وزیر عراق پس از این حادثه، ضمن بازدید از محل وقوع انفجار، وعده داد تا در سریع ترین زمان ممکن، عاملان آن را شناسایی و قصاص کند. شدت و حدت این انفجار مهیب به اندازه‌ای بود که «حید العبادی» به دنبال آن، ۳ روز عزای عمومی در عراق اعلام کرد.

انفجار خونین «الکراده» در آستانه عید فطر و درست در زمانی اتفاق افتاد که بازارهای این منطقه سرشار از حضور عراقی‌ها بود. به گفته «سعد معن» معاون فرماندهی عملیات بغداد، این حادثه ناشی از انفجار یک خودروی بمب گذاری شده در نزدیکی یک روستوران بوده است. منابع رسانه ای در توصیف بزرگی این انفجار اعلام کردند که وقوع آن منجر به سوختن بسیاری از بازارها و ساختمان های تجاری شده است.

از سوی دیگر، شاهدان عینی که اغلب آنها را امدادگران عراقی تشکیل می دهند، ضمن «هولناک» توصیف کردن انفجار «الکراده» تصریح کردند: انفجار تروریستی در الکراده به قدری شدید و مرگبار بود که به دنبال آن، جنازه های بسیاری از افراد حاضر در محل وقوع انفجار به خاکستر تبدیل شد، به گونه ای که حتی امکان شناسایی هویت آنها را نیز سلب کرد. همانگونه که انتظار می رفت، گروه تروریستی داعش با صدور بیانیه ای مسئولیت این انفجار را بر عهده گرفته است.

نگاهی به سلسله انفجارهای تروریستی اخیر در عراق و به ویژه بغداد در طول سال ۲۰۱۶ نشان می دهد که انفجار «الکراده» به مراتب هولناک‌تر و خونین‌تر از انفجارهای گذشته بوده است؛ 

۱ـ وقوع چهار انفجار تروریستی همزمان در مناطق شیعه نشین «بغداد» در ماه مِی که ۶۹ کشته برجای گذاشت.

۲ـ انفجار یک خودروی بمب گذاری شده در شهرک «صدر» بغداد در ماه مِی که به کشته شدن ۹۳ نفر منجر شد.

۳ـ انفجار دو خودروی بمب گذاری شده در جنوب شهر سامراء واقع در شمال بغداد در ماه مِی که ۳۳ کشته برجای گذاشت.

۴ـ حمله انتحاری به یک ورزشگاه فوتبال در شهر «الاسکندریه» در ماه مارس که ۳۲ کشته برجای گذاشت.

۵ـ وقوع انفجار تروریستی در منطقه «الحله» واقع در جنوب بغداد در ماه مِی که به کشته شدن ۴۷ نفر منجر شد.

۶ـ انفجار دو خودروی بمب گذاری شده در شمال شرق بغداد در ماه فوریه که ۷۰ کشته برجای گذاشت.

مواردی که بدان اشاره شد از جمله انفجارهای تروریستی در سال ۲۰۱۶ هستند که در مقایسه با دیگر انفجارها در عراق، بیشترین قربانیان را برجای گذاشته اند. همانگونه که پیداست بیشترین شمار قربانیان این انفجارها ۷۰ نفر بوده است. در سالهای میلادی گذشته نیز وضعیت به همین صورت بوده و شمار قربانیان انفجارها و اقدامات تروریستی در این کشور به سختی از مرز ۱۰۰ کشته عبور کرده است. بر همین اساس، می توان انفجار تروریستی «الکراده» بغداد را بزرگترین و خونین‌ترین حادثه تروریستی طی بیش از یک دهه اخیر قلمداد کرد.

اما به راستی چه عاملی تروریست های تکفیری و حامیان آنها را بر آن داشته تا در ماه مبارک رمضان و در آستانه عید فطر دست به چنین جنایت بزرگی علیه مردم عراق بزنند؟ با نگاهی به سلسله تحولات امنیتی چند ماه اخیر در عراق به خوبی درخواهیم یافت که یکی از انگیزه های تکفیریها و حامیان آن از ارتکاب این جنایت، انتقام جویی از دولت و ملت عراق در پی سلسله دستاوردهای آنها در نبرد با تروریسم بوده است.

تروریست های تکفیری در عراق که علاوه بر حمایت های گسترده منطقه ای و بین الملی، از حمایت بعثی ها در داخل نیز برخوردار هستند، هنوز از شوک آزادسازی شهر الرمادی واقع در استان الانبار خارج نشده بودند، که خبر آزادسازی شهر استراتژیک «فلوجه» به تیتر یک تمامی رسانه های بین المللی تبدیل شد. همین مسأله موجب شد تا آنها به دلیل ناتوانی از مقابله مستقیم با ارتش و نیروهای مردمی، انتقام خود را از مردم عراق بگیرند؛ مردمی که حمایت آنها از نیروهای امنیتی زمینه غلبه بر تروریسم در استان الأنبار را فراهم آورد.

همانگونه که پیشتر نیز اشاره شد، شهر فلوجه از موقعیت استراتژیکی برخوردار بوده در حدود ۶۰ کیلومتری شهر «بغداد» واقع شده است. پس از تسلط ارتش و نیروهای مردمی بر این شهر، تکفیریها سنگر اصلی خود برای ساماندهی عملیات های تروریستی در بغداد را از دست دادند. از همین روی، وقوع انفجار مهیب و خونین اخیر در منطقه «الکراده» می‌تواند نوعی «عرض اندام» تکفیریها و حامیان آنها پس از شکست سنگین در فلوجه باشد و آنها از این طریق این پیام را به دولت عراق برسانند که با وجود فتح فلوجه «بغداد همچنان از دست ما در امان نیست».

علاوه بر این، این انفجار درست در زمانی اتفاق افتاد که ارتش و نیروهای مردمی عراق خود را برای آغاز عملیات بزرگ آزادسازی شهر «موصل» واقع در استا نینوا آماده می‌کنند. ارتش و نیروهای مردمی عراق طی روزهای اخیر پیشروی های گسترده ای را به سمت شهر موصل داشته اند. تاکنون تعداد زیادی از روستاهای واقع در جنوب موصل به کنترل نیروهای امنیتی و مردمی درآمده است و این نیروها یکی از پس از دیگری در حال فتح سنگرهای تکفیریها هستند. 

وقوع انفجار تروریستی در «الکراده» بغداد نمی تواند بدون ارتباط با قریب الوقوع بودن آغاز عملیات بزرگ آزادسازی شهر «موصل» باشد. تکفیریها و حامیان آنها با جنایت بزرگی که مرتکب شدند، به نظر می رسد که قصد داشتند تا از میزان اهتمام نیروهای امنیتی عراق به عملیات آزادسازی موصل کاسته و ذهن آنها را به بغداد مشغول سازند. آنها بدین طریق می توانند صفوف ازهم پاشیده خود را تا حدودی تقویت کرده و کلید خوردن عملیات آزادسازی موصل را ـ حداقل برای مدتی محدود ـ با تأخیر مواجه سازند.

هدف دیگری که می توان از آن به عنوان انگیزه تکفیریها و حامیان منطقه ای و بین الملی آنها برای طراحی انفجار خونین «الکراده» یاد کرد، ملتهب کردن فضای سیاسی عراق و خدشه وارد آوردن به وحدت میان دولت و ملت این از یک سو و وحدت میان سیاستمداران آن از سوی دیگر، است. هنوز زمان زیادی از فروکش کردن بحران سیاسی در عراق و پایان تحصن نمایندگان پارلمان این کشور که خواستار برکناری «سلیم الجبوری» و کناره گیری «حیدر العبادی» بودند، نگذشته و از همین روی، فضای سیاسی عراق همچنان مستعد هرگونه تنش و درگیری است. 

بر همین اساس، به نظر می رسد در شرایط کنونی که ارتش و نیروهای مردمی عراق به شدت در حال فتح سنگرهای مختلف تروریست های تکفیری در جبهه‌های مختلف نبرد هستند، تکفیریها و حامیان آنها «وحدت» دولت و ملت عراق را نشانه رفته و قصد ایجاد تنش های سیاسی در این کشور با هدف بازداشتن آنها از مبارزه با تروریسم و یا حداقل کُند کردن روند پیشروی‌های آنها را دارند. 

در همین ارتباط، از آنجایی که بعثی‌های به جامانده از دوران دیکتاتوری صدام معدوم، پس از سقوط وی، همواره با تروریست های تکفیری داعش در ارتکاب جنایت‌ علیه مردم عراق همراه بوده اند، بدون شک نمی توان از کنار نقش آفرینی احتمالی آنها در انفجار «الکراده» بغداد نیز به راحتی عبور کرد. بعثی‌ها همچنان به دنبال به زیر کشیدن دولت «حیدر العبادی» هستند؛ همانگونه که تمام تلاش خود را برای به زیر کشیدن دولت «نوری المالکی» به کار گرفته بودند.

مسأله بعدی که در خصوص انفجار «الکراده» بغداد باید مورد توجه قرار بگیرد، حجم وسیع خسارت ها و تلفات این انفجار است. جای هیچ شکی نیست که وقوع چنین انفجاری آن هم در این حجم گسترده نمی تواند به تنهایی توسط تروریست های تکفیری داعش صورت گرفته باشد. بدون شک دستگاه های اطلاعاتی کشورهای حامی تروریسم از جمله ترکیه، عربستان و قطر در وقوع این حادثه نقش داشته اند، در غیر اینصورت محال بود که شاهد وقوع چنین انفجاری در این سطح وسیع باشیم.

عربستان سعودی تاکنون بارها و به اشکال مختلف، نارضایتی خود را از روند تحولات میدانی عراق و پیشروی های ارتش و نیروهای مردمی این کشور آشکار ساخته است. از جمله مواردی که در این زمینه می توان از آنها نام برد، اعتراض سعودیها به مشارکت دادن نیروهای «حشد الشعبی» در عملیات آزادسازی شهر فلوجه و همچنین حضور سردار سلیمانی در اتاق عملیات این شهر است. «ثامر السبهان» سفیر سعودی در عراق در اظهاراتی که مقامات بغداد را به واکنش قاطعانه واداشت، ضمن زیر سؤال بردن عملیات آزادسازی فلوجه هدف آن را تغییر بافت جمعیتی این شهر اعلام کرد.

این در حالی است که «عادل الجبیر» وزیر خارجه سعودی نیز اخیرا در سخنانی ضمن انتقاد از حضور سردار سلیمانی در شهر فلوجه به منظور ارائه خدمات مستشاری به نیروهای حشدالشعبی در مقابله با تکفیریها، اعلام کرد که ریاض نسبت به این موضوع خوش‌بین نیست. بر همین اساس، سلسله کارشکنی‌های اخیر رژیم سعودی در تحولات عراق و ابراز نارضایتی آشکار آنها از روند تحولات میدانی این کشور، بیش از پیش فرضیه دست داشتن آنها در انفجار خونین «الکراده» بغداد را تقویت می کند.

انفجار خونین الکراده، تلفات جانی و خسارت های مادی بسیاری برجای گذاشت اما به نظر نمی رسد که مردم عراق نیز همچون مردم سوریه تسلیم چنین جنایت‌هایی شده و از مقابله با تروریست های تکفیری دست بکشند. وقوع چنین جنایت‌هایی تنها بر نفرت مردم عراق از تکفیریها می افزاید و عزم آنها را برای مقابله با تروریسم راسخ‌تر می‌سازد.