در دوره‌ی امام باقر(علیه السلام) زمینه‌های انقراض امویان و روی کار آمدن عباسیان و پدیدار شدن مشاجرات سیاسی بر سر حکومت مسلمین و نزاع‌های قومی هموار شده، به خصوص بعد از حادثه‌ی خونین کربلا که چهره‌ی ننگین بنی امیه را سیاه کرد و نفرت مردم از اعمال و کردار آنان زیاد شد و عده‌ای زیاد بسوی اهل بیت هدایت شدند و حقانیت آل علیّ(علیه السلام) بر آن‌ها آشکار گردید. لکن مردم به جهات متعددی از جنگ و درگیری نظامی با حاکمان روگردان شده و به تدریج به طرف معارف و علوم الهی گرایش پیدا کردند و توسط امام سجاد و امام باقر و امام صادق(علیهم السلام) به بهترین نحو هدایت شدند و هزاران حدیث از زبان آن بزرگوار در توضیح و تبیین معارف اسلامی و قرآنی و فقهی و تفسیری در دسترس مردم و دانشمندان قرار گرفت و لذا قیام با شمشیر در این زمان به علت شکست‌های سابق و خفقان فراوان و کمبود حماسه آفرینان ممکن نبود و نهایت تلاش امام باقر(علیه السلام)، صرف مبازره‌ی فرهنگی و تبیین و تدوین سنّت نبوی و اسلام ناب محمّدی[صلّی الله علیه و آله] شد و از آنجا که وجود امام باقر(علیه السلام) با آن هدایت‌ها و معنویات، وجودی به ضرر حکومت بود و همواره بنی‌امیه از آل علیّ و اهل بیت پیامبر(ص) خوف داشتند، درصدد اذیت و آزار حضرت برمی‌آمدند.

پیروان اهل بیت(علیه السلام) و مکتب شیعه‌ی اثنی‌عشری معتقدند ائمه‌ی معصومین(علیه السلام) پیشوایان راستین و حجت‌های خدا در زمین هستند و هر کدام از آن بزرگواران، در زمان خود، طبق شرایط و اوضاع و امکانات و مصلحت اسلام و مسلمین و امر خداوند، کاری را که به صلاح اسلام و حفظ آن باشد انجام دادند و اثر همه‌ی آنها این بود که دین اسلام و زحمات چندین ساله‌ی پیامبر گرامی اسلام(ص) حفظ شده است و در آینده نیز خفظ خواهد شد.

امروز پس از هزار و چندی سال اسلام در بین مردم مسلمان به عنوان دین جهانی، الگو و سرمشق انسانهاست و روز به روز بر پیروان آن افزوده خواهد شد تا روزی که به امر خدا مهدی موعود، حضرت بقیة الله الاعظم(عج) ظهور فرماید و انتقام تمام ظلم‌هایی که در حق ائمه معصومین(علیه السلام) و شیعیان و دوست‌دارانشان، شده بگیرد و حکومت جهانی اسلامی را در سراسر گیتی به اجرا در آورد. باشد که همه‌ی ما با شناخت و توسل به مقامات ائمه‌ی معصومین(علیه السلام)، در پرتو عنایات و توجّهات ولی عصر(عج) بتوانیم شیعیانی خالص برای آنان بوده و در اجرای دستورات الهی و ترک محرّمات و اطاعت از رهبری ولیّ‌فقیه عادل و دوراندیش زمان، حضرت آیت الله العظمی امام خامنه‌ای موفق باشیم؛ ان شاء الله.

شهادت امام باقر (علیه السلام)

حضرت امام محمد باقر(علیه السلام) 19 سال و ده ماه پس از شهادت پدر بزرگوارش حضرت امام زين العابدين(علیه السلام) زندگى كرد و در تمام اين مدت به انجام دادن وظايف خطير امامت, نشر و تبليغ فرهنگ اسلامى, تعليم شاگردان, رهبرى اصحاب و مردم, اجرا كردن سنت‌هاى جد بزرگوارش در ميان خلق, متوجه كردن دستگاه غاصب حكومت به خط صحيح رهبرى و راه نمودن به مردم در جهت شناخت رهبر واقعى و امام معصوم ـ كه تنها خليفه‌ی راستين خدا و رسول(ص) در زمين است ـ پرداخت و لحظه‌اى از اين وظيفه غفلت نفرمود.

امام پنجم ما شیعیان، سر انجام در هفتم ذو الحجه سال 114 هجرى ـ در سن 57 سالگى ـ در شهر پیامبر(ص) مدينه منّوره به وسيله‌ی «هشام بن عبد الملک» مسموم و به شهادت رسید. پيكر مقدس ایشان را در قبرستان بقيع – كنار پدر بزرگوارش - به خاك سپردند.

یا اَبا جَعفَرٍ یامُحَمَّدَ بنَ عَلِیٍّ اَیُّهَا الباقِرُ یَابنَ رَسوُلِ اللّهِ یا حُجَّةَ اللّهِ عَلی خَلقِهِ

یا سَیِدَناوَ مَولانا اِنا تَوَجَّهنا وَستَشفَعنا وَ تَوَسَّلنا بِکَ اِلیَ اللّهِ وَ قَدَّمناکَ بَینَ یَدَی حاجاتِنا

یا وَجیهاً عِندَاللّهِ اِشفَع لَنا عِندَاللّه.