اشاره

پنجمین امام شیعیان اثنی عشری، حضرت امام محمّد باقر(علیه السلام) است که از سوی جدّ بزرگوارش پیامبر اکرم(ص) به «باقر العلوم» [شکافنده علوم و دانش‏ها] ملقّب گردید.

در این نوشتار کوتاه، نگاهی اجمالی به شخصیت و جوانب مختلف زندگانی امام محمّد باقر «علیه السلام» می‌افکنیم. امید است مورد قبول واقع شود.

ولادت:

ولادت حضرت امام محمّد باقر(علیه السلام) را، نخسین روز ماه رجب سال ۵۷ هجری ذکر کرده‌اند و عده‌ای از مورّخین در سوّم ماه صفر سال ۵۸ هجری گفته‌اند.

پدر بزرگوارش «امام علیّ بن الحسین بن علیّ بن ابی‏طالب علیهم السلام» معروف به سجّاد(علیه السلام) و مادرش «فاطمه» معروف به امّ عبدالله(دختر امام حسن مجتبی علیه السلام) است که امام صادق(علیه السلام) درباره‌ی ایشان فرمود: «فاطمه، صدّیقه‌ای است که در میان فرزندان حسن بن علیّ(علیهماالسلام) بی‌نظیر است».

شاهد حادثه کربلا

امام باقر(علیه السلام) بیش از سه سال از عمر خویش را در حالی که کودکی خردسال بود، در عصر جدّش امام حسین(علیه السلام) گذراند و در آغاز زندگی خویش از نزدیک، حادثه‌ی خونین، اسفناک و تاریخی کربلا را شاهد بود.

یعقوبی نقل می‌کند که حضرت باقر(علیه السلام) فرمود: «هنگامی که جدّم حسین بن علیّ(علیهما السلام) به شهادت رسید، من چهار ساله بودم و شهادت آن حضرت و آنچه که در آن روز بر ما گذشت را به یاد دارم…».

امامت و رهبری جامعه

امام باقر(علیه السلام) در خلال امامت پدر بزرگوارش حضرت زین العابدین(علیه السلام)، از شاخسار رسالت و امامت و علوم نبوی(ص) بهره‌ها برد و در دامن پاک خاندان وحی و امامت پرورش یافت تا در آینده، مسئولیت رهبری و هدایت جامعه‌ی اسلامی و بشری را به عهده گیرد.

جابر بن عبّدالله انصاری، صحابی گرانقدر رسول خدا(ص) می‌گوید: «پیامبر اسلام(ص) به من فرمود: تو آن‌قدر عمر می‌کنی تا یکی از فرزندان مرا از نسل حسین(علیه السلام) ملاقات خواهی کرد. او را «محمّد» می‌نامند، وی علم دین را کاملاً مو شکافی می‌کند، هنگامی که او را دیدی سلام مرا به او برسان».

دانشمندان هم‌عصر آن حضرت، سخنان شگفت‌انگیزی از علوم و دانش‌های امام(علیه السلام) را نقل کرده اند که در کتاب‌های حدیثی و تاریخی ضبط شده است.

ادامه دارد...