فتاوای آبکی علمای وهابی: 43. انواع فتواهای وهابی و جوانب مختلف آن

با نگاهی گذرا به نمونه‌هایی از این دسته فتواها، می‌توان به راحتی گفت پدیده‌ی زنده به گور کردن دختران که پیش از اسلام در سرزمین حجاز وجود داشته، در حقیقت از بین نرفته، بلکه به شکلی دیگر نمود پیدا کرده است.

 

فتوا در لغت به معنای بیان حکم خدا بوسیله‌ی فقیه یا مفتی است. در این مطلب به فتوای فقهاي شيعه کاری نداریم، بلکه هدف ما بررسی جوانب و اهداف مختلف صدور یک فتوا توسط یک مفتی وهابی است. با نگاهی گذرا به فتواهای مختلف صادر شده توسط چهره‌های سرشناس وهابیت، می‌توان انواع، اهداف و جوانب صدور یک فتوا را به چند دسته تقسیم‌بندی کرد که بدین شرح است:

 

1- فتوای خالصانه:

هدف از صدور این‌گونه فتواها، واقعا خالصانه است و برای راهنمایی مردم صادر می‌شود. مفتی هنگام صدور این‌گونه فتواها، به آیات قرآن کریم، روایات و احادیث نبوی – البته از شش کتاب اصلی اهل سنت – استناد می‌کند. با وجود اینکه به دلیل ضعیف بودن سند و غیر صحیح بودن بسیاری از احادیث موجود در این شش کتاب اصلی مانند «صحیح مسلم»، «صحیح بخاری»، «سنن ترمذی» و غیره، پایه‌ی این فتواها نیز ضعیف و نادرست خواهد بود، اما در هر صورت نسبت به انواع دیگری از فتواها که در ذیل می‌آید، از پایه‌ی محکم‌تری برخوردار است. ناگفته نماند تعداد بسیار اندکی از فتواهای مفتیان وهابی از این دسته فتواها است.

 

2- فتوای حکومتی:

هدف از صدور چنین فتواهایی، حمایت از یک تصمیم حکومتی است. این به معنی آن است که حکومتی که صاحب فتوا در آن زندگی می‌کند، کاری انجام می‌دهد که از مقبولیت مردمی برخوردار نیست، از همین رو با کمک گرفتن از مفتیان درباری، از آنان می‌خواهند که فتوایی در آن زمینه صادر کند و از اقدام آن حکومت حمایت کند. نمونه‌ی این‌گونه فتواها در مصر، توسط «محمد سید طنطای» رئیس سابق دانشگاه الأزهر به کثرت صادر می‌شد. در عربستان سعودی نیز «هئیت علمای سعودی» که از تعداد زیادی مفتی سرشناس تشکیل شده، این وظیفه را برعهده دارد. البته مفتی اعظم عربستان و هر یک از دیگر مفتیان این کشور نیز گاهی به طور جداگانه و خودجوش، به صدور چنین فتواهایی اقدام می‌ورزند.

 

3- فتوای شاذ:

هدف از صدور این دسته از فتواها، شهرت یافتن و به اصطلاح اسم در کردن است. یعنی مفتی صادر کننده‌ی چنین فتواهایی تلاش می‌کند با صدور فتواهایی بسیار عجیب و شاذ، همه را غافلگیر کند و موجب انتقاد و اعتراض شدید دیگر مفتیان و حتی گاهی نزدیک‌ترین دوستان و همفکران خود شود. در این‌گونه فتواها، مفتی هر اعتراض، انتقاد و فشاری را تحمل می‌کند و به تن می‌خرد تا در عوض شهرت یابد. شاید بتوان به راحتی گفت بسیاری از فتواهای صادر شده توسط مفتیان وهابی در این دسته از فتواها قرار می‌گیرند. درجه‌ی شاذ بودن این دسته از فتواها به قدری زیاد است که مورد تمسخر افکار عمومی و حتی دیگر مفتیان قرار می‌گیرد.

آخرین فتوای شاذ که توسط یکی از مفتیان وهابی صادر شد، درباره‌ی «جواز شیر خوردن مردم نامحرم از زن یا مادر یک خانواده، با هدف محرم شدن با اعضای آن خانواده» بود.

 

4- فتوای شهرت:

هدف از صدور این گونه فتواها نیز شهرت یافتن است. یعنی مفتی صادر کننده‌ی آن تلاش می‌کند در یک برهه‌ی زمانی مشخص فتوایی عجیب و کاملاً غیرقابل پیش‌بینی از خود صادر کند تا با جنجالی شدن موضوع، موجب شهرت وی شود. صدور این‌گونه فتواها اکثراً با واکنش و اعتراضات شدید اطراف مختلف مواجه می‌شود. اکثر این فتواها توسط مفتیان جوان و یا آن دسته از مفتی‌هایی صادر می‌شود که از شهرت کم و یا ضعف شخصیتی رنج می‌برند، از همین رو به دنبال شهرت می‌گردند تا با آن جای خالی را پر کنند.

نمونه‌ی این دسته از فتواها توسط مفتی جوان «محمد العریفی» علیه حضرت آیت الله سید علی سیستانی، مرجع عالیقدر جهان تشیع صادر شد و ایشان را مورد اهانت شدید قرار داد. در پی آن، انتقاد و اعتراضات بسیار زیادی از سوی شیعیان و بسیاری از اهل سنت و حتی برخی از شخصیت‌های سیاسی و دینی عربستان سعودی مواجه شد. حجم انتقادات و فشار علیه «العریفی» به قدری زیاد بود که ناچاراً حرف خود را پس گرفت و عذرخواهی کرد.

 

5- فتوای تخریبی:

هدف از صدور چنین فتواهایی، چیزی نمی‌تواند باشد به جز تخریب وجه دین مبین اسلام. البته ناگفته نماند هر عاقلی با نگاهی گذرا به عقاید و اندیشه‌های انحرافی این مفتیان وهابی، به راحتی می‌تواند فاصله‌ی میان آنان با دین اسلامی را درک کند، اما در هر صورت خواسته یا ناخواسته آنها در حال حاضر حداقل از نگاه کشورهای غربی و افکار عمومی غرب، مسلمان به شمار می‌روند. البته بر هیچ کس پنهان نیست که کشورهای غربی با هدف مقابله با اسلام، همواره وهابی‌ها را نماینده‌ی مسلمانان در جهان معرفی می‌کنند تا با نشان دادن حماقت آنان، به دین اسلامی ضربه بزنند. متأسفانه مفتیان وهابی نیز خواسته یا ناخواسته در مسیر این هدف غرب در حال حرکت هستند. فتواهایی که در حمایت از شبکه‌ی تروریستی القاعده صادر می‌شود، از این دسته فتواها به شمار می‌رود.

 

6- فتوای دروغی:

هدف از صدور این دسته از فتواها فقط نشان دادن التزام پیروان وهابیت به دین مبین اسلام است. یعنی در حقیقت محتوای این‌گونه فتواها هیچ‌گاه توسط مفتیان وهابی و مریدان آنها اجرا نمی‌شود، بلکه صدور آن تنها با این هدف صادر می‌شود که به دیگران بگویند «ما مسلمانان واقعی هستیم که به روش صحابه‌ی پیامبر (ص) زندگی می‌کنیم».

اما در حقیقت با نگاهی گذرا به زندگی این مفتیان وهابی و مریدانشان، به راحتی می‌توان به دروغی بودن این فتواها پی برد.

نمونه‌ی این دسته فتواها، تحریم استفاده از وسایل مدرن مانند دوربین، تلویزیون، اینترنت، خودرو و غیره است. بسیاری از مفتیان وهابی استفاده از این ابزارآلات مدرن را بدعت می‌دانند و می‌گویند:

«چون صحابه در زمان رسول الله (ص) از چنین وسایلی استفاده نمی‌کردند، پس ما نیز استفاده از آن را بدعت می‌دانیم. اما واقعیت این است که خودشان از آن استفاده می‌کنند.»

 

7- فتوای تحقیر:

هدف از صدور این‌گونه فتواها تحقیر افراد است. بیشتر این دسته فتواها علیه دختران و زنان صادر می‌شود. با نگاهی گذرا به نمونه‌هایی از این دسته فتواها، می‌توان به راحتی گفت پدیده‌ی زنده به گور کردن دختران که پیش از اسلام در سرزمین حجاز وجود داشته، در حقیقت از بین نرفته، بلکه به شکلی دیگر نمود پیدا کرده است.

یعنی در آن زمان این پدیده به صورت جسمی صورت می‌گرفت، اما اکنون به صورت زنده به گور کردن شخصیت دختران و زنان با تحقیر آنان انجام می‌گیرد.

افزودن دیدگاه جدید