محققان بر آنند که مسیحیت، که در ابتدای امر، آیینی یکتاپرستانه بود، بعدها تحت تأثیر برخی مکاتب رومی آن زمان به سه گانه پرستی روی آورد.با این حال در برهه هایی از تاریخ مسیحیت، یگانه پرستانی نیز وجود داشته اند که تعالیم کلیسای تثلیث گرا را محکوم دانسته و به یگانگی خداوند ایمان داشته اند.
در قرون اولیه میلادی، ابیونی ها و همچنین پیروان آریوس از جمله یکتاپرستان بوده اند.به نظر می رسد که آیین یکتاپرستی از زمان کنستانتین تا قرنها از میان مسیحیان رخت بر بسته بود چه اینکه در زمان این پادشاه و در شورای نیقیه (325 میلادی)یکتاپرستی جرم خوانده شد و به شدت با این عقیده مبارزه شد.
پس از گذشت قرنها و در قرن شانزدهم میلادی[1]، یکتاپرستی جانی دوباره گرفت و در این راه نیز متحمل آزار و اذیتهای فراوانی گردید. میشل سروتوس[2]را می توان از پیشگامان نهضت یکتاپرستی در دوره جدید دانست.کسی که در نهایت به خاطر عقیده توحیدی خویش بر چوبه دار سوزانده شد.
علی رغم تمام سخت گیریهایی که نسبت به یکتاپرستی در سراسر جهان مسیحیت وجود داشت، منادیان توحید توانستند در میان برخی جوامع مسیحی نفوذ کرده و یگانه پرستی را دوباره رواج دهند.
یکی از این گروهها، کلیسای شاهدان یهوه بود که در قرن نوزدهم به وجود آمد و پس از چندی توانست، پیروان قابل توجهی را نیز به دست آورد.

بنیان گذار
فرقه شاهدان یهوه را چارلز تیز راسل[3] (1852 – 1916) تأسیس کرد. او با مطالعه و تأمل در کتاب مقدس در حدود سال 1872 میلادی به این نتیجه رسید که مسیح در سال 1874 مخفیانه باز خواهد گشت تا زمینه را برای برقراری ملکوت و سلطنت خداوند مهیا سازد.[4]
راسل همچنین اظهار داشت که جنگ "آرماگدون"نهایتا در سال 1914و با بازگشت حضرت مسیح رخ خواهد داد و در این زمان است که پایان دوره امتها فرا خواهد رسید.[5]
با نزدیک شدن به زمان موعود، پیش بینی های او آهنگ ملایمتری به خود گرفت و در آخرین کتابی که منتشر گردید این تاریخ به سال 1918 تغییر یافت.[6]
عقاید منتشر شده وی پیروان زیادی یافت و راسل از سال 1879خود را کشیشی از کلیسای مستقل پیتسبورگ قلمداد کرد.وی در ادامه فعالیتهای خویش، نشریه برج دیدبانی[7] را منتشر ساخت و در آن به تبیین دیدگاههای خویش پرداخت.[8]
پس از راسل "جوزف فرانکلین رادرفورد"[9] رهبری این فرقه را بر عهده گرفت. او زمان بازگشت مسیح را دوباره تصحیح نمود.
وی در سال 1920 اظهار داشت که میلیونها نفر از کسانی که زنده اند هرگز نخواهند مرد. او منتظر ظهور شخصیتهای برجسته عهد قدیم همانند ابراهیم، یعقوب و .. بود که در سال 1925 ظهور کرده و بر جهان جدید حکم فرمایی خواهند کرد.[10]
اما هنگامی که سال 1925 به پایان رسید رادرفورد که صلاح را در ترک پیشگویی دقیق می دید خطاب به پیروان خویش چنین نوشت:
«همه چیز در این زمان در حال تحقق یافتن است و گواهی می دهند که خداوندگار عیسی حاضر است و سلطنت او فرا رسیده است. بزودی رستاخیز مردگان به وقوع خواهد پیوست.مقصود از زود، سال بعد نیست ولی ما معتقدیم که این امر به وقوع خواهد پیوست و انتظار داریم پیش از پایان این قرن واقع شود».
این پیشگویی مبهم تا حدودی راه را برای رادفورد هموار کرد چه اینکه دیگر او خود را ملزم نمی دید که در تاریخ پیشگویی های خود تجدید نظر کند.[11]
البته انجمن واچ تاور از نیمه قرن بیستم به بعد، به طور کلی هر گونه پیشگویی را کنار گذاشت اما با این حال اظهار داشت که این نسل از میان نخواهد رفت جز آنکه تمام این وقایع تحقق یابد.[12]

عنوان این فرقه
پیروان او که ابتدا در ایالات متحده مستقر بودند در ابتدا با نامهای مختلفی از جمله "قوم دیدبان"[13]، "برج دیدبانی کتاب مقدس و انجمن نشر[14]"[15] و یا راسلی ها[16] خوانده می شدند.[17]
بعدها رادرفورد در سال 1931 میلادی آنان را "شاهدان یهوه" نامید.[18]
به اعتقاد شاهدان، این عنوان از کتاب مقدس برگرفته شده است. در کتاب اشعیا آمده است: "خداوند می گوید که شما شهود من هستید و من خدا هستم".[19]
در کتاب اعمال رسولان نیز از قول حضرت مسیح چنین نقل شده است: " لیکن چون روح‌القدس بر شما می‌آید، قوت خواهید یافت و شاهدان من خواهید بود، در اورشلیم وتمامی یهودیه و سامره و تا اقصای جهان"[20].[21]

جهان بینی شاهدان یهوه
آنها تمام قدرتهای جهان و نهادهای سیاسی را منتسب به شیطان می دانند.از نظر آنان، شیطان بر دنیای کنونی حکمرانی می کند و هر حکومت، حرفه و دین سازمان یافته ای هم پیمان با شیطان و در مقابله با خواست و اراده یهوه است.
شاهدان یهوه معتقدند که فقط انتخاب "یهوه"[22] است که انسان را وارد حکومت خدا می کند. آنان بر مبنای همین اعتقاد، خود را بخشی از حکومت الهی می دانند.[23]
بر همین اساس، آنان از احترام به پرچم کشورها، خدمت در ارتش و همچنین رأی دادن در انتخابات امتناع می­ورزند.[24]
در بسیاری از کشورها، آنان به خاطر همین اعتقادات و امتناع آنان از خدمت نظام به زندان افکنده شده اند.[25]

خداشناسی و مسیح شناسی شاهدان
شاهدان یهوه،تنها به یک خدا ایمان دارند و از سال 1931 بر این نکته تأکید ورزیده اند که خدا را تنها باید یهوه نامید. آنان آموزه ی تثلیث را انکار کرده و آن را شرک می دانند.[26]
از نگاه آنان، مسیحیت تثلیثی، آیات کتاب مقدس را هنگام ترجمه تحریف می کند و معانی آن را مطابق دیدگاه خویش تغییر می دهد.آنان همواره با استناد به متون اصیل عهد عتیق و با بررسی دقیق واژگان عهد جدید با استناد به ادبیات یونانی، الوهیت مسیح را انکار می نمایند.[27]
آنها معتقدند که حضرت عیسی مخلوقی روحانی بوده است که "لوگوس"[28] یا کلمه یا "میکائیل" رئیس فرشتگان نامیده می شده است.[29]
عیسی برادری به نام زهره[30] داشت که علیه خدا طغیان کرد و تبدیل به شیطان گردید در حالی که مسیح در اطاعت خدا باقی ماند.[31]
از نگاه آن ها، روح القدس نیز خدا نمی باشد بلکه نیروی فعال خداست.[32]

مرجع الهیاتی شاهدان
آنها کتاب مقدس را یگانه منبع اعتقادی و تنها مرجع هدایت بخش می دانند.آنان ترجمه های کتاب مقدس را مبتنی بر عقاید تثلیثی دانسته و بر همین اساس ترجمه خاص خود را عنوان "ترجمه دنیای جدید[33]"تهیه و منتشر نموده اند که از نگاه آنان ترجمه معتبر کتاب مقدس شناخته می شود.[34]

شعایر دینی و برخی از دیگر ویژگی ها
شاهدان یهوه اهمیت چندانی برای شعایر دینی قائل نیستند. آنها عشای ربانی را "شام یادبود"[35] می­خوانند که از نظر آنها صرفا یک غذای یادبود است و هیچ گونه اهمیتی شعاری ندارد.این مراسم هر سال یکبار و در عید پاک (که البته آن را عید نمی شمارند[36])انجام می گیرد.[37]
شاهدان به تعمید نیز معتقدند و آن را نمادی از سرسپردگی به اراده الهی بر می شمارند.از نگاه آنان تعمید با پاشیدن آب (چنانکه در برخی کلیساها مرسوم است) صحیح نیست و تعمید صحیح تنها با فرو رفتن در آب امکان پذیر است. آنها تعمید اطفال را نیز نمی پذیرند.[38]
البته از نگاه آنان، تعمید برای نجات هیچ ضرورتی ندارد و دارای هیچ گونه اهمیت شعاری نیز نمی باشد.[39]

ممنوعیت برگزاری و شرکت در جشنها
شاهدان یهوه برگزاری و یا شرکت در مراسمی نظیر کریسمس، عید پاک، جشن تولد و یا هر گونه جشنهای ملی را حرام می دانند.علت ممنوعیت این جشنها آن شمرده شده که این مراسم دارای ریشه کتاب مقدسی نیستند.[40]

امتناع از تزریق خون حتی به قیمت مرگ
یکی از ویژگیهای خاص شاهدان یهوه، امتناع از تزریق خون است.آنان با استناد به کتاب مقدس، تزریق خون را حرام می دانند.شاهدان اظهار می دارند: از آنجا که خون منبع حیات است و حیات نیز به خداوند تعلق دارد بنابر این استفاده از خون حرام می باشد.
مستند الهیاتی آنان نیز این آیه از سفر لاویان است که می گوید:"هر کس... هر قسم خون را بخورد من روی خود را بر آن شخصی که خون خورده باشد برمی گردانم، و او را از میان قومش منقطع خواهم ساخت."[41]دیگر مستند کتاب مقدسی آنان این عبارت کتاب اعمال رسولان که آمده است: "حکم کنیم که از... و حیوانات خفه شده و خون بپرهیزند[42]".[43]
بر همین اساس آنها از تزریق خون اجتناب به خویشتن و به فرزندانشان اجتناب می ورزند حتی اگر این مسأله به قیمت مرگ آنها تمام شود.[44]

آخر الزمان از نگاه شاهدان
چنانکه پیشتر اشاره گردید، شاهدان، عمیقا به این باور پای بندند که پایان جهان در آینده ای بسیار نزدیک فرا خواهد رسید.
آنان با اتکا به کتاب دانیال و مکاشفه یوحنا بر آنند که دنیای کنونی زوال خواهد یافت و دنیای جدیدی جانشین آن خواهد شد.
شاهدان با استناد به آیاتی از کتاب مکاشفه[45]بر آنند که تنها مسیح و 144000 برگزیده دارای نفوس جاودانه­اند و دیگران همه فانی اند[46] گر چه به آنها نیز در دوره هزاره، فرصت دیگری داده خواهد شد.در این زمان، فقط عادلان حکومت می کنند و آن 144000نفر به آسمان خواهند رفت.[47]
آنها بر این اعتقادند که عبارت کتاب مکاشفه که به "گروه عظیم" اشاره می کند[48] در خصوص سایر ایمانداران است. آنان گرچه به آسمان راهی ندارند اما اگر عبودیتشان را نسبت به خدا اثبات کنند برای همیشه در زمین مخلد خواهند ماند.[49]

نابودی؛ و نه جهنم!
واچ تاور، دیدگاه رایج مسیحی در مورد وجود جهنم به عنوان مکانی که شریران در آن تا به ابد باید متحمل مجازات شوند را انکار می کند.
آنها در این مسأله به چهار دلیل استناد می کنند: 1. این تعلیم کاملا غیر کتاب مقدسی است. 2. غیر معقول است. 3. با محبت خدا در تضاد است. 4. مخالف با عدل و انصاف است.[50]
در خصوص افراد بی ایمان آنها آموزه "نابودی"[51] را به جای جهنم و عذاب ابدی اظهار می دارند. از نگاه آنان، بی ایمانان نابود و معدوم خواهند شد.[52]

شاهدان در عصر حاضر
آنها دارای 4 میلیون نفر پیرو در بیش از 200 کشور دنیا هستند و رهبری این فرقه همچنان از ایالات متحده اعمال می گردد.
آنها موفقیت خویش در تبلیغ را مرهون سیاست خاص تبشیری یعنی تبلیغ خانه به خانه هستند.شاهدان امروزه دارای دو نشریه واچ تاور (1879.م) و بیداری[53] (1946.م) هستند که در سطح گسترده و در سراسر جهان منتشر می شود.[54]

[1] - البته پیش از این هم، گزارشهایی در مورد یکتاپرستان وجود داشته است اما ظهور یکتاپرستی به عنوان یک نهضت فعال و پویا در قرن شانزدهم رخ داده است.
[2]- Michael Servetus
[3]- Charles Taze Russell
[4]- Cross, F. L. (ed.), The Oxford dictionary of the Christian Church, (Oxford, 1997, 3rd ed.), p.865
[5]- Britannica Encyclopedia of World Religions, (Encyclopedia Britannica INC, 2006), p.563
[6]- مولند، اینار؛ جهان مسیحیت؛ ترجمه محمد باقر انصاری و مسیح مهاجری، انتشارات امیر کبیر، 1381ه‏ش، چاپ دوم، ص 471
[7]- The Watchtower
[8]- ویور، مری جو؛ درآمدی به مسیحیت؛ ترجمه حسن قنبری، مرکز مطالعات ادیان و مذاهب، قم، 1381، چاپ اول، ص 274
[9]- Joseph Franklin Rutherford
[10]- New Catholic Encyclopedia, (Gale, 2003, 2nd ed.), vol.7, p.751
[11]- مولند، اینار؛ پیشین
[12]- New Catholic Encyclopedia, ibid
[13]- ویور، مری جو؛ پیشین
[14]- Watch Tower Bible and Tract Society
[15]- Cross, F. L. (ed.), ibid
[16]- Russellites
[17]- New Catholic Encyclopedia, ibid
[18]- Cross, F. L. (ed.), ibid
[19]- اشعیا 43: 12
[20]- اعمال رسولان 1: 8
[21]- روستن، لئو؛ فرهنگ تحلیلی مذاهب آمریکایی؛ ترجمه محمد بقائی، تهران، انتشارات حکمت، 1376ش، چاپ اول، ص 208
[22]- Jehovah. نام خداوند در زبان عبری
[23]- ویور، مری جو؛ پیشین
[24]- Britannica Encyclopedia of World Religions, ibid and Holden, Andrew, Jehovah's Witnesses, (Routledge, 2003), p.26
[25]- مولند، اینار؛ پیشین؛ ص474
[26]- New Catholic Encyclopedia, ibid
[27]- مک داول، جاش و استیوارت، دان؛ شناختن بدعتها؛ ویراسته نینوس مقدس نیا و سوریک صیاد سردرود، کلیسای انجیلی آشوری تهران، 1383، ص 48 – 64 و 68 – 70
[28]- Logos
[29]- New Catholic Encyclopedia, ibid
[30]- Lucifer
[31]- مک داول، جاش و استیوارت، دان؛ پیشین؛ ص 48
[32]- روستن، لئو؛ پیشین؛ ص 210
[33]- New World Translation
[34]- New Catholic Encyclopedia, ibid
[35]- Memorial Supper
[36]- ویور، مری جو؛ پیشین
[37]- مولند، اینار؛ پیشین؛ ص 476
[38]- روستن، لئو؛ پیشین؛ ص 215
[39]- مولند، اینار؛ پیشین
[40]- Holden, Andrew, ibid, p.25
[41]- لاویان 17: 10. همچنین، آیه چهارم از باب 9 سفر پیدایش نیز از دیگر شواهد کتاب مقدسی این آموزه تلقی شده است.
[42]- اعمال رسولان 15: 20
[43]- روستن، لئو؛ پیشین؛ ص 221 و Holden, Andrew, ibid, p.28
[44]- New Catholic Encyclopedia, ibid
[45]- مکاشفه 7: 4 و 14: 1 – 4
[46]- New Catholic Encyclopedia, ibid
[47]- ویور، مری جو؛ پیشین؛ ص 275
[48]- مکاشفه 7: 9
[49]- روستن، لئو؛ پیشین؛ ص 215. همچنین ر.ک: New Catholic Encyclopedia, ibid
[50]- مک داول، جاش و استیوارت، دان؛ پیشین؛ ص 65
[51]- Annihilation
[52]- مک داول، جاش و استیوارت، دان؛ پیشین؛ ص 74 و Holden, Andrew, ibid, p.25
[53]- Awake
[54]- Cross, F. L. (ed.), ibid

برداشت از سایت دانشکده باقر العلوم علیه اسلام