امام صادق (عليه السلام) عقل ابداعگر و انديشمند اسلام و چهره بى مانند دانش بشرى، همواره از عمويش عباس (عليه السلام) تجليل به عمل مى آورد و با درود و ستايشهاى عطرآگين از او ياد مى كرد و مواضع قهرمانانه اش در روز عاشورا را بزرگ مى داشت. از جمله سخنانى كه امام درباره قمر بنى هاشم(ع) فرموده است، بيان زير مى باشد:

«عمويم عباس بن على (عليه السلام) بصيرتى نافذ و ايمانى محكم داشت. همراه برادرش حسين جهاد كرد، به خوبى از بوته آزمايش بيرون آمد و شهيد از دنيا رفت...(1)

امام صادق (عليه السلام) از برترين صفات مجسم در عمويش كه مورد شگفتى اوست چنين نام مى برد:

الف: «تيزبينى»:

تيزبينى، پيامد استوارى رأى و اصالت فكر است و كسى بدان دست پيدا نمى كند، مگر پس از پالودگى روان، خلوص نيت و از خود راندن غرور و هواهاى نفسانى و عدم سلطه آنها بر درون آدمى.

تيز بينى از آشكارترين ويژگيهاى ابوالفضل العباس بود. از تيزبينى و تفكر عميق بود كه حضرت به تبعيت از امام هدايت و سيدالشهداء امام حسين (عليه السلام) برخاست و بدين گونه به قله شرف و كرامت دست يافت و خود رابر صفحات تاريخ، جاودانه ساخت. پس تا وقتى ارزشهاى انسانى پايدار است و انسان آنها را بزرگ مى شمارد، در برابر شخصيت بى مانند حضرت كه بر قله هاى انسانيت دست يافته است سر بر زمين مى سايد و كرنش مى كند.

امام صادق (عليه السلام) فرمودند: «عمويم عباس بن على (عليه السلام) بصيرتى نافذ و ايمانى محكم داشت. همراه برادرش حسين جهاد كرد، به خوبى از بوته آزمايش بيرون آمد و شهيد از دنيا رفت...(1)

ب: «ايمان استوار»:

 يكى ديگر از صفات بارز حضرت، ايمان استوار و پولادين اوست. از نشانهاى استوارى ايمان حضرت، جهاد در كنار برادرش، ريحانه رسول اكرم (صلي الله عليه و آله) بود كه هدفش جلب رضايت پروردگار متعال به شمار مى رفت. و همانطور كه در رجزهايش روز عاشورا بيان داشت از اين جانبازى كمترين انگيزه مادى نداشت و همين دليلى گوياست بر ايمان استوار حضرت.

ج: «جهاد با حسين (عليه السلام)»:

فضيلت ديگرى كه امام صادق (عليه السلام) براى عمويش، قهرمان كربلا، عباس (عليه السلام) نام مى برد، جهاد تحت فرماندهى سالار شهيدان، سبط گرامى پيامبر اكرم (صل الله عليه و آله) و آقاى جوانان بهشت است. جهاد در راه آرمان برادر، بزرگترين فضيلتى بود كه حضرت ابوالفضل بدان دست يافت و نيك از عهده آزمايش به درآمد و در روز عاشورا قهرمانيهايى از خود نشان داد كه در دنياى دلاورى و شجاعت بى مانند است ... (1)

عباس عليه السلام در نگاه حضرت مهدي عليه السلام

مصلح بزرگ، حجت خدا و بقية الله الاعظم، امام زمان (عج) - قائم آل محمد (ص) در بخشى از سخنان زيباى خود درباره عمويش عباس (ع) چنين مى گويد:

«سلام بر ابوالفضل، عباس بن اميرالمؤمنين، هم درد بزرگ برادر كه جانش را فداى او ساخت و از ديروز بهره فردايش را برگزيد، آنكه فدايى برادر بود و از او حفاظت كرد و براى رساندن آب به او كوشيد و دستانش قطع گشت. خداوند قاتلانش، «يزيد بن رقاد» و «حيكم بن طفيل طايى» را لعنت كند...» (1)

امام عصر - عجل الله تعالى فرجه - صفات والاى ريشه دار در عمويش، قمر بنى هاشم و مايه افتخار عدنان را چنين بر مى شمارد و مى ستايد:

1- همدردى و همگامى با برادرش سيد الشهداء (ع) در سخت ترين و دشوارترين شرايط تا آنجا كه اين همگامى و همدلى ضرب المثل تاريخ گشت.

2- فرستادن توشه آخرت با تقوا، خويشتندارى و يارى امام هدايت و نور.

3- فدا كردن جان خود، برادران و فرزندانش در راه سرور جوانان بهشت، امام حسين (ع).

4- حفاظت از برادر مظلومش با خون خود.

5- كوشش براى رساندن آب به برادر و اهل بيتش هنگامى كه نيروهاى ستمگر و ظالم مانع از رسيدن قطره اى آب به خاندان پيامبر (ص) شده بودند. (2)

پي نوشت:

1 - ذخيرة الدارين، ص 123 به نقل از عمدة الطالب.

2 - المزار، محمد بن مشهدى، از بزرگان قرن ششم

منبع:

گزيده اى ازكتاب زندگانى حضرت ابوالفضل العباس (ع)، باقر شريف قريشى، ترجمه ، سيد حسن اسلامى

اي ساقي سر مست زپا افتاده

دنبال لبت آب به راه افتاده

دست وعلم ومشك سه حرف عشق است

افسوس كه اين هرسه زهم جدا افتاده

آسمان تکيه به دستان تو دارد عباس

مرغ دل، خانه در ايوان تو دارد عباس

در حريمت نه فقط دل شدگان حيرانند

عشق هم دست به دامان تو دارد عباس