İmam Humeyni'nin (ra) söz ve davranışları

Bugün İmam Humeyni'nin (ra) başlattığı İslamî uyanış hareketinin üzerinden yarım asır geçiyor. Bugün bu haresetin üzerinden 50 yılı aşkın bir süre geçtiği bir sırada çağdaş dünyanın en büyük inkılabı, yani İran İslam inkılabının gerçekleşme sürecinde bu büyük insanın düşünceleri, söz ve davranışlarının ne denli belirleyici rol ifa ettiği herkesçe biliniyor. Nitekim İmam Humeyni'nin (ra) düşüncelerinin son dönemde İslami uyanış olarak anılan ve bölgede Müslüman milletlerin İslamtalep kıyamları üzerinde de inkar edilemeyecek derin etkisi olduğu belirtiliyor. İmam Humeyni'yi (ra) tanıtmak için ister yaşadığı yıllardı ve ister rihleti üzerinden geçen son 24 yılda İran içinde ve dışında bir çok kitap ve makale kaleme alındı ve yazarlar bu büyük siyasi ve ruhani şahsiyeti çeşitli açılardan ele alarak anlatmaya çalıştı. Lakin bu yolda belki de en iyi yöntem, imamın çeşitli durumlarda yaptığı konuşmaları gözden geçirmektir, böylece İran İslam Cumhuriyeti nizamının kurucusunun fikri ve itikadi temellerini bir nebze olsun öğrenebiliriz. Sahife-i Nur, İmam Humeyni'nin (ra) 1963 yılında başlattığı İslamî hareketten 1989 yılında vefat ettiği güne kadar geçen sürede yayınladığı bildiriler, yazdığı mektuplar ve yaptığı konuşmalardan ibaret olan 22 ciltlik bir eserdir. Bu kitapta imamın imajı sadece siyasi bir lider olarak değil, okurun karşısında manevi bir alim ve bilge bir şahsiyet olarak çıkıyor. En son İran'ın kitap piyasasında Sahife-i Nur'un gözden geçirildiği ve bunu yaparken İran ve dünyanın kültürel durumu de ele alındığı yeni bir eser dikkatleri çekmeye başladı. yeni eserin adı "İnkılap kitabı, uyanış mevsimi"dir. Bu eser İranlı yazar Muhammed Rıza Zaeri tarafından kaleme alındı. Yazar eserinde İslam inkılabının mimarı İmam Humeyni'yi (ra) kendi dilinden anlatır gibi anlatıyor ve böylece yeni kuşağı bu ilahi lideri daha gerçekçi bir bakışla tanımasına imkan sağlıyor. İnkılap kibatı, uyanış mevsimi adlı eser, İslam inkılabı rehberi Ayetullah Seyyid Ali Hamanei'ye sunulan ve İnkılap kitabı adlı mecmuanın ilk cildi sayılan bir eserdir. Eserde şimdi devam eden İslamî uyanış süreci de dikkate alınarak İran milletinin İmam Humeyni'nin çeşitli tarihi süreçlerde aydın bakışı, ince düşüncesi, cesurluğu ve derayeti sayesinde İslamî uyanış öyküsü anlatılıyor. Yazar zamanı adım adım takip etmeye çalışırken Sahife-i Nur adlı eserin bazı bölümlerini de özetliyor. Yazar ayrıca imamın konuşmalarında bazı bölümleri aktarırken, tarihi olayları zikretmeyi de ihmal etmiyor. Hüccetülislam Muhammed Rıza Zaeri, İnkılap kitabı adlı eserinde dini ilimler merkezinin izlediği klasik bir yöntemle İmam Humeyni'nin (ra) Sahife-i Nur'unu yeniden gözden geçiriyor. Zaeri bu işe yıllar önce başlamış ve yazdığı kitap çok akıcı bir edebiyattan yararlanıyor. Kitabın bazı bölümlerinde ise şimdiki siyaset ve kültür durumlarına eleştirel bir yaklaşım da göze çarpıyor. Çünkü yazar yanlışları eleştirmeye ve kusurları hatırlatmanın İslam inkılabına yeni bir ruh kazandıracağına inanıyor. Yazarın eklediği tamamlayıcı açıklamalar ise eserin %30 kadarını oluşturuyor. Yazar ayrıca önceki eserin seçkin noktalarını ön plana çıkarmayı de ihmal etmiyor. Hüccetülislam Zaeri eserini, Pehlevi rejimine karşı kıyamın ilk kıvılcımları ile başlıyor. Daha sonra yazar İmam Humeyni'nin (ra) İslam'ın haysiyetini koruma, bilinçli ve basiretli oy kullanma, Müslümanların ve ulemanın düşman saflarını kırmak için vahdetini pekiştirme gibi üzerinde durduğu bazı kavramlara açıklık getirerek hareketin başladığı ilk yıllarda yaşanan gelişmeleri ve imamın bu gelişmelere yönelik tutumun beyan ediyor. Ayrıca yazar, siyonist rejim İsrail'in İslam ülkelerine nüfuz etmesi, İslam'ın siyasi ve sosyal boyutunun tanımlanması, İslam ülkelerinin İslam'ın hakiki amaçlarından gafil kalması ve dindar gözüken insanların ifşa edilmesi, İmam Humeyni'nin düşüncelerinde en temel kaygıları olduğunu belirtiyor. Zaeri tarihi olaylara işaret ederek İmam Humeyni'nin (ra) başlattığı hareketin gelişme süreci siyasi akımlara dayalı olmadığını ve tüm aşamalarında insanları bilinçlendirmek, imamın temel amaçlarından biri olduğunu belirtiyor. İmam'ın ahlaki faziletleri ve rehberlik mevkiinde basireti ve insanları iyi tanıması, bu büyük insanın siyerini incelerken mutlaka göz önünde bulundurulması gereken konulardır. Örneğin İnkılap kitabı, uyanış mevsimi adlı kitabın bir bölümünde şöyle okumaktayız: Rahmetli İmam bir yandan İslam ümmetinin uyanık olması ve uyanmasına vurgu yaparken, bir yanda da dini ilimler merkezleri ve ulemanın direnişine vurgu yapıyor ve gerçek alimlerin risaleti, dini ve ülkeyi korumak ve gelecek kuşakları doğru biçimde yetiştirmekten ibaret olduğunu beyan ediyor. Bunun yanında imamın İslamî hareketi başlattığı hicri şemsi 1342 yılında en ciddi kaygısı, sömürücülerin kültürel planlarıydı ki medya, eğitim sistemi ve faydasız eğlenceleri yaygınlaştırmak sureti ile uygulanıyordu. İmam bir konuşmasında şöyle buyuruyor: Kendinizi biraz düzeltin, biraz şu gericilik halinden kurtulun. İnsanlara saygı gösterin. Gençlerimizi mücadeleci yetiştirin. Gençlerimizi sömürüye karşı duracak şekilde yetiştirin. İmam Humeyni'nin (ra) bu inancına göre inkılap sadece siyasi bir değişim ve iktidarın değişmesinden ibaret değildir. İmam bir inkılabın öne önemli sebep ve amacını insanları insan olarak yetiştirme şeklinde beyan ediyor ve İslam uyanış hareketinin başarısının da buna bağlı olduğunu vurguluyor İnkılap kitabı adlı eserin yazarı aynı konuya eserinde şöyle değiniyor: Siyasi gelişmeler sürecinde bazen imamın dikkati irfani ve manevi konulara yöneliyor ve bu büyük inkılabın ufuklarını farklı bir açıdan gösteriyor. İmam bir yerde şöyle buyuruyor: Peygamberlerin bisati bizi yetiştirmek içindir, öyle bir yetiştirmek ki, ahirette de saadete erelim. Eğer bu olmasa ve insan hayvani huyu ile bu alemden diğer aleme göç edecek olursa, öbür alemde asla saadete ermez ve şekavetten başka kazancı olamaz. İran İslam inkılabı halkın iradesine dayanan ve dini bir noktadan çıkış yapan bir hareketti ve bu yüzden dünyada yaygın olan siyasi edebiyat ve sosyal bilimler kriterleri ile tanımlanamıyordu. Bu yüzden hareketin lideri olarak İmam Humeyni (ra) İslam'dan mükemmel ve tam bir tanım sunarak bu semavi dinin dünya görüşünü konuşmalarında herkese tanıtmaya çalışıyordu. İmam Humeyni'ye (ra) göre inkılapçı İslam denge, ılımlılık ve sırat-ul mustakim İslam'ıdır ve İslam açısından maddiyat ve maneviyatı tanıyan herkes kendisini İslam bilgini ilan edebilir. Kuşkusuz bir inkılabın tarihini en titiz ve en dakik bir şekilde kaydetmenin büyük önemi vardır ve gelecek kuşakların bu tarihi deneyimlerden en iyi biçimde yararlanması, yaşanan gelişmeleri doğru kaydetmeye bağladır. İmam Humeyni (ra) de inkılabın ilk günlerinden itibaren bu meseleye yönelik kaygısını ve meselenin önemini vurgulamıştır. İmam bir konuşmasında şöyle diyor: Gelecek kuşakların uyanması ve garezkar yazarların yalan yanlış yazmalarının engellenmesi için sorumlu yazarların bu İslamî hareketin tarihini titiz bir şekilde yazması ve inkılap tarihini ve sebeplerin kayda geçirmesi gerekir. Tarih gelecek kuşakları aydınlatan olgudur. Ve şimdi imamın akılcı öngörüsünün harikulade ve şaşırtıcı bir öngörü olduğuna şahit olmaktayız. Bugün Müslüman milletlerin ayaklanışını, dünyaya İslam'ın bu milletleri harekete geçirmek ve gaflet uykusundan uyandırmakta sonsuz gücünü gösterdi. Kitabın yazarı bu uyanışın kökleri İran İslam inkılabına ve İmam Humeyni'nin (ra) büyük ve etkileyici şahsiyetine uzandığına inanıyor. 420 sayfada basılan İnkılap kitabı, uyanış mevsimi adlı eser en son uluslararası Tahran kitap fuarına meraklıları ile buluştu ve büyük ilgi gördü.

IRIB