جایگاه چهل در قرآن

منظرقرآن: در آيه 26 مائده از چهل سال ممنوعيت ورود بنى اسراييل به سرزمين مقدس و چهل سال سرگردانی آنها در قطعه ای از زمین خبر داده است. در آيه 15 سوره احقاف از چهل سالگى انسان ياد شده.آيه 51 بقره نيز از ميقات چهل شبه موسى خبر مى دهد.

عدد چهل در روایات

یکی از بزرگترین معجزات الهی در اعدادی است که در قرآن وجود دارد. در بسیاری از روایات به رموز این اعداد اشاره شده است این اعداد خاصیت اسرار آمیزی دارند.

شكل گيرى شخصيت انسان:

روايات متعددى از پيامبر «ص» و معصومان آمده است: هنگامى كه بنده به چهل سالگى مى رسد خداوند به دو فرشته مراقب او مى گويد: از اين پس بر او سخت بگيريد و همه كارهاى كوچك و بزرگ و زياد و كم را ثبت كنيد. اين روايات همه از اين حقيقت خبر مى دهند كه شخصيت انسان تا چهل سالگى شكل گرفته و از آن پس تحولات درونى در او سخت تر مى شود.

چهل مرتبه تسبیحات اربعه جهت هر حاجت

امام صادق (ع) فرمود: هر که تسبیحات اربعه را بعد از نماز فریضه چهل مرتبه بخواند پیش از آنکه از جای خود حرکت کند هر حاجت که از خدا سوال کند روا گردد.

ثواب حفظ کردن چهل حدیث

امام صادق (ع) فرمودند: هر کس چهل حدیث از روایات ما را حفظ کند خداوند در قیامت او را عالم و فقیه مبعوث می کند.

نخوردن گوشت در چهل روز

از حضرت صادق (ع) منقول است که گوشت خوردن در بدن گوشت می رویاند و کسی که چهل روز گوشت نخورد کج خلق می شود و هر که کج خلق شود اذان در گوشش بگویید و فرمود: هر که چهل روز بگذرد و گوشت نخورد توکل بر خدا کند و قرض کند و بخورد که قرضش ادا می شود.

چهل روز گناه نکردن

رسول خدا فرموده است: هر بنده ای که چهل صباح با خلوص نیت و عمل بدرگاه خداوند برود چشمه های حکمت از قلب او بزبانش جاری شود.

شهادت چهل مومن

چون مومنی بمیرد و چهل مرد مومن بر جنازه او حاضر شوند و بگویند بار خدایا ما جز نیکی از او نمی دانیم و تو به او از ما داناتری خدای تبارک و تعالی می فرماید: من گواهی شما را درباره او پذیرفتم و آنچه شما از او نمی دانید آمرزیدم.

مورد قبول واقع نشدن نماز چهل روز

امام صادق (ع) فرمود: هر کس شراب بخورد تا چهل روز نمازش قبول نمی شود.

مقدم کردن چهل نفر در دعا کردن

هر کس چهل نفر از برادرانش را در دعا بر خود مقدم دارد سپس درباره خود دعا کند دعایش درباره آنان و خودش مستجاب گردد.

خواندن خداوند در چهل صبح به دعای عهد

از حضرت صادق روایت شده هر کس خدا را چهل صباح به این دعای عهد بخواند از انصار حضرت قائم خواهد پس اگر پیش از ظهور آن حضرت مرد خداوند او را بعد از ظهور از قبرش بیرون می آورد.

ثواب پیاده‌ رفتن به زیارت سیدالشهدا(ع) به روایت امام صادق(ع)

شاید این سؤال در ذهن متبادر شود که چرا زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین حسینی تأکید و توصیه شده است، چرا باید این مراسم همراه با هیاهو و شور خاصی اجرا شود، در ادامه روایتی از امام صادق(ع) بیان می‌ کنیم که به خوبی زوایای پنهان این موضوع را آشکار می‌ سازد:

امام صادق(ع) درباره ثواب زیارت امام حسین(ع) با پای پیاده می‌ فرماید: کسى که با پای پیاده به زیارت امام حسین(ع) برود، خداوند به هر قدمى که برمى‏ دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو مى‏ فرماید و یک درجه مرتبه‏ اش را بالا مى‏ برد، وقتى به زیارت رفت، حق تعالى دو فرشته را موکل او مى فرماید که آنچه خیر از دهان او خارج می‌ شود را نوشته و آنچه شر و بد است را ننویسند و وقتى برگشت با او وداع کرده و به وى مى گویند: اى ولىّ خدا! گناهانت آمرزیده شد و تو از افراد حزب خدا و حزب رسول او و حزب اهل‌ بیت رسولش هستی، به خدا قسم! هرگز تو آتش را به چشم نخواهی دید و آتش نیز هرگز تو را نخواهد دید و تو را طعمه خود نخواهد کرد.(کامل الزیارات ص۱۳۴)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

سید مهدى بحرالعلوم در زمینه جایگاه عدد چهل

خود به عیان دیده ام و به بیان دانسته ام که این مرحله شریفه، از مراحل عدد را خاصیتى خاص و تاثیرى مخصوص است، در ظهور استعداد(ها) و تتمیم ملکات، در طى منازل و قطع مراحل. ” خاصیت اربعین در ظهور فعلیت و بروز استعداد و حصول صفات ملکه، امرى است که در آیات واخبار بر آن تصریح شده است، و در سلوک و خودسازى، براى جلب فیوضات و انوار الهى، چنانچه در قرآن و گفتار معصومین(ع) و سیره اولیاء آمده است، عدد اربعین دارای جایگاه ویژه و بلند است. ” در حقیقت عدد چهل سمبل آغازین تکامل، مظهر کمال، جلوه پختگی، اعلام پشت سر گذاشتن مرحله خامی و نادانی، نخستین مرحله هوشیاری … می باشد “ به هر روی مثالهای فراوانی را می توان در اهمیت عدد چهل در آیات و روایات یافت ولی در نهایت همانند بسیاری موارد که برای انسان نامکشوف است سّر عدد چهل نیز برای ما نامشخص است. چه فلسفه وحکمتی در این نهفته است که چهل روز بعد از در گذشت فردی، خویشان وی گرد هم آمده و به عزاداری می پردازند؟ اگر هدف تنها یادآوری نام آن تازه گذشته است، چرا 30 روز یا 50 روز یا هرعدد دیگری را برای این امر اختصاص نداده اند؟ در عدد چهل چه سرّی نهفته است و بعد از گذشت این چهل روز چه روی می دهد و بایستی روی می داده است ؟ شاید پس از گذشت این مدت انسان به روشن بینی نسبت به آن رویداد دست می یابد، غبار اندوه اندکی برخاسته وقدرت تحلیل سربرمی آورد و به انسان مجال می دهد به بازبینی آنچه گذشته بپردازد. شاید برگزاری مراسم اربعین برای امام حسین برای بازبینی و تحلیل واقعه عاشورا و زنده نگاه داشتن آن معمول شده است تا با روشن بینی وقدرت تحلیل واقعه عاشورا بررسی و تشریح گردد، واقعه ایی که اگر بگوییم همانند قرآن دارای لایه های متعدد وبیشمار است گزافه نگفته ایم و به بیراهه نرفته ایم. به هر روی اربعین خورشید آسمان شهادت و راه منیر هدایت در راه است، در این روز و ایام بکوشیم تا به دور از تحریفات واحساساتی گری های افراطی آن امام راستین را بشناسیم و به مدد نفس قدسی اش بر هدف انسانی آن بزرگمرد همه دورانها آگاهی یابیم.