شکی نیست که پیامبر (ص) از مقرب ترین و بلکه مقرب ترین بنده خدا، به اوست. و جایگاهی بسیار رفیع در نزد او دارد. تا آنجا که حتی فرشته مقربی نظیر جبرئیل نیز توان و تحمل این قرب و منزلت را ندارد. و در داستان معراج بیان شده که جبرئیل در جایی توقف می کند تا پیامبر (ص) به تنهایی سیر خود را ادامه دهد و می گوید اگر ذره ای از آن مکان تجاوز کند، خواهد سوخت.(تَقَدَّمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ لَيْسَ لِي أَنْ أَجُوزَ هَذَا الْمَكَانَ وَ لَوْ دَنَوْتُ أَنْمُلَةً لَاحْتَرَقْتُ)[۱]

با این حال خدای متعال به ما دستور می دهد که بر او صلوات فرستیم:

«إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليماً[احزاب/۵۶] خدا و فرشتگانش بر پيامبر درود مى‏ فرستد اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد، بر او درود فرستيد و سلام گوييد و كاملًا تسليم (فرمان او) باشيد.»

و ما در صلوات از خدا می خواهیم خدا بر رسول خویش درود فرستد.(الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد)

ماجرای این کار نظیر آن است که مالک باغی به باغ خویش وارد شود و باغبان با دیدن مالک ، ظرفی از میوه های باغ پر کرده و آن را تقدیم مالک باغ کند. و این در حالی است که تمام میوه ها به خود مالک تعلق دارد!

این کار از جهتی نشان دهنده ادب و احترام باغبان است و از جهتی مالک را خشنود می کند و خدمتی در حق اوست.

ما با صلوات فرستادن بر رسول و آل او (علیهم السلام) ادب و احترام خویش را به درگاه آنها نشان می دهیم. و از همین رو خود هم بهره های بزرگی از این صلوات می بریم.

که پيامبر خدا صلى الله عليه و آله می فرمایند : صلوات فرستادن شما بر من ، دعاى شما را مستجاب مى گرداند و زكات (مايه پاكيزگى) اعمال شماست.[۲]

همچنین امام رضا عليه السلام می فرمایند: هر كه نمى تواند كارى كند كه به سبب آن گناهانش زدوده شود بر محمّد و خاندان او بسيار درود فرستد ؛ زيرا صلوات گناهان را ريشه كن مى كند.[۳]

از جهت دیگر، باید در نظر داشت که فضیلت و تقرب به درگاه الهی، حد نهایی ندارد. و به دلیل آنکه خدای متعال بی نهایت است، درجات قرب به او نیز بی نهایت است. و نمی توانیم مقام و درجه ای تصور کنیم که بالاتر از آن امکان نداشته باشد. پس صلوات خدای متعال بر رسولش (ص) به دلیل دعای ما می تواند هر لحظه به منزلت رسول (ص) اضافه نماید.

همچنان که نباید فراموش کنیم که خدای متعال خواسته های خویش را به دست بندگانش محقق می نماید. او همان گونه که دشمنانش را به دست بندگان مقربش، نابود می کند؛ (آیه ۱۴ سوره توبه) برای منزلت دادن بیشتر به بندگان مقریش، دعای ما را مورد اعتناء قرار می دهد.

[۱]. بحار الأنوار ج‏۱۸، ص ۳۸۲.
[۲]. بحار الأنوار: ٩٤/٥٤/٢٢.
[۳]. الأمالي للصدوق: ١٣١/١٢٣.